Bên ngõ nhỏ khuất bóng hơi tối tăm, Thụy Hòa thấy túi đồ mở rộng trên mặt đất để lộ ra mấy thứ đồ có màu sắc vô cùng đẹp.
Một người đàn ông trẻ tuổi ngồi xổm trên mặt đất chào khách: "Đều là hàng tới từ Thượng Hải, tôi tự mình đi mua đó, hàng tốt chuẩn hàng thật giá thật. Mọi người sờ thử nguyên liệu này, nhìn kiểu dáng này xem, đều là kiểu thịnh hành nhất ở Thượng Hải bây giờ đấy..." Ngẩng đầu thấy có hai thanh niên trẻ tuổi đi tới, người đàn ông vội nói: "Chỗ tôi cũng có kiểu của nam, hai người xem kiểu áo khoác nỉ này thử đi, mặc vào vừa đẹp lại vừa giữ ấm."
Thụy Hòa ngồi xổm xuống, sờ sờ cái áo, chất vải quả thật không tồi, sờ lên rất mượt mà, bóp thử cũng rất dày. Kiểu dáng của áo khoác là kiểu dáng quân trang phổ biến nhất một thời, có màu xanh đậm, cổ lật lại có túi lớn, thẳng, thoạt nhìn vô cùng nhanh nhẹn. Thụy Hòa tin lời người này nói, mặc bộ quần áo như này vào chắc chắn rất đẹp.
"Bao nhiêu tiền?"
"Ba mươi tư đồng."
"Đắt vậy sao?"
"Không đắt mà! Tôi mua nó ở cửa hàng bách hóa Thượng Hải giá gốc cũng đã ba mươi đồng rồi, vận chuyển đến nơi này dù sao cũng phải thêm tiền lộ phí với tiền công nữa chứ? Nếu cậu tự đi Thượng Hải mua, cộng thêm vé xe đi đi về về cũng mất gần năm mươi đồng chứ ít gì!"
Sau khi nghe xong Lý Đại Thủy nhìn về phía Thụy Hòa, Thụy Hòa lật qua lật lại áo nhìn nhiều thật, quả thật thấy thích vô cùng. Cái áo khoác này so với cậu thì lớn hơn, nhưng cậu vẫn còn cao lên, lớn một chút sau này còn có thể mặc được nhiều năm.
Nhìn ra suy nghĩ của Thụy Hòa, Lý Đại Thủy lôi kéo Thụy Hòa nói: "Nếu cậu thật sự muốn mua, chúng ta lại chặt giá thêm chút?"
Thụy Hòa gật đầu, nhìn sang người bán: "Có thể rẻ hơn một chút được không?"
"Thế này đã rất rẻ rồi! Cậu nhìn chất vải này mà xem, đây là chất sợi tổng hợp tốt nhất đấy, có mặc mười năm cũng không bị hỏng đâu, hơn nữa tôi còn không cần phiếu! Đảm bảo là quần áo mới, cậu nhìn nhãn mác vẫn còn treo đây này. Quần áo tốt như vậy, dù cậu có tiền cũng không mua được ở cửa hàng bách hóa đâu!"
Thụy Hòa muốn mua Lý Đại Thủy cũng gia nhập giúp cậu trả giá. Ba người hạ giọng ép giá lẫn nhau, cuối cùng Thụy Hòa dùng ba mươi hai đồng năm hào mua cái áo khoác nỉ này. Chỉ là trên người cậu không mang nhiều như vậy tiền, chỉ đành thương lượng với người bán chờ cậu về nhà lấy tiền, cô bé canh gác ở cửa ngõ lóc cóc chạy lại nhỏ giọng nói: "Có quản lý đô thị từ Sở công thương tới!"
Cả người bán lẫn người mua đều lập tức nhảy dựng lên.
Người đàn ông tay phải kéo một cái tay trái buộc một cái, khiêng bao lớn co cẳng bỏ chạy.
"Đi mau, đi mau!"
Mọi người chạy tán loạn tứ phía, Lý Đại Thủy cũng kéo Thụy Hòa chạy vào một con ngõ nhỏ, tránh xa đám người quản lý đô thị kia. Quản lý đô thị mặc đồng phục thống nhất, đi trên đường vô cùng có khí thế, Thụy Hòa thấy họ cũng cảm thấy hơi sợ hãi. Trước kia cậu từng gặp những người này bắt những người lén lút làm ăn trong ngõ lại, nghe nói tất cả mọi thứ đều sung công, còn phải bị giam ba tháng. Nghe thím Tú Nga nói, mấy năm trước bị bắt còn phải bị giam vài năm liền, mấy năm nay đã tương đối rộng rãi rồi.
Không mua được áo khoác mà mình thích, Thụy Hòa thấy hơi tiếc nuối. Trong những tháng ngày sau này, cậu vẫn luôn nhớ tới cái áo khoác màu xanh đậm hôm ấy, ở cái ngõ nhỏ lờ mờ, cái áo khoác kia tựa hồ quá mức đẹp đẽ, cắm rễ ở trong trí nhớ cậu nhiều năm. Chờ sau này cậu mua được rất nhiều áo khoác rồi nhưng vẫn cảm thấy không có cái nào đẹp bằng, sờ lên mềm mại bằng cái áo năm đó.
Còn giờ đây Thụy Hòa và Lý Đại Thủy đều bị những quản lý đô thị tới từ sở Công thương đột nhiên xuất hiện làm cho sợ hãi, nhất thời cũng không rảnh lo thứ gì nữa, đi tắt qua con đường nhỏ khác chạy nhanh về nhà. Tội đầu cơ thì cả người mua cũng bị phạt.
Buổi tối, Thụy Hòa ngồi trên giường bắt đầu đóng đế giày. Cuối năm mới đội sản xuất được nhận một bó thừng bằng sợi bông, ngày thường cậu rất bận nên hoàn toàn không có thời gian đóng đế giày, bây giờ chỉ có một đôi đế giày có thể đeo, nếu ngày nào đó trời mưa thì ngay cả giày để thay cũng không có.
Dưới ánh sáng đèn dầu, Thụy Hòa tự dưng ngẩn người, cậu nhớ tới chuyện xảy ra lúc chiều, nhịn không được kể khổ với hệ thống 460: "Không cần phiếu cũng có thể mua một cái áo khoác nỉ, đáng tiếc là không mua được. Mi nói xem, nếu ngày mai ta lại ra đó liệu có thể gặp lại người kia không?" Nói xong cậu thở dài một hơi, tự hỏi tự trả lời: "Ta thấy chắc là không được đâu, hôm nay gặp phải quản lý đô thị ở chỗ đó, người nọ chắc chắn không dám tiếp tục bán ở đó đâu. Ta có thể đi đâu để tìm hắn đây? Chắc là tìm cũng không thấy."
Bấc đèn của ngọn đèn dầu nhảy tanh tách tưng bừng, có tiếng gõ cửa vang lên.
"Tiểu Sơn, là anh."
Là Trương Đại Sơn.
Thụy Hòa xuống giường đi mở cửa, toàn thân Trương Đại Sơn được bao bọc bởi không khí lạnh của đêm đông tiến vào, sau khi ngồi xuống tán dốc vài câu. Sau khi tách nhà hai người không thường xuyên lui tới, ngày thường người này ra đồng người kia đến nhà máy làm việc, nói đến nói đi cũng không có cái gì đáng nói, sau khi nói xong về việc thu hoạch năm nay kém hơn so với năm rồi, Trương Đại Sơn ho khan một tiếng rồi mới tiến vào vấn đề chính.
Hóa ra anh ta mượn tiền là vì muốn đi mua nhà. Không phải sửa lại căn nhà đang ở bây giờ mà là trực tiếp mua một căn nhà mới.
Trong thôn có một hộ gia đình, chủ hộ tên là Trương Từ Lục, nhà anh ta vừa mới xây năm rồi, hai tầng lầu mới tinh, không biết vì sao lại đột nhiên muốn bán đi, chào giá hai trăm bốn mươi đồng.
"Anh nghĩ muốn mua lại, về sau chú muốn đến ở cũng được."
Thụy Hòa cảm thấy thực không thể tưởng tượng nổi, vì cái gì Trương Đại Sơn cảm thấy cậu sẽ cho anh ta mượn nhiều như vậy tiền? Nếu thật sự muốn mua, thì cậu tự mua là được, sao lại cho Trương Đại Sơn mượn tiền rồi sau này lại đi ở nhờ như thế?
"Anh, số tiền này em không thể cho anh mượn được. Chắc anh cũng biết em đang học bổ túc nhỉ, em dự tính hè năm sau sẽ đi học trung học, cho nên tiền em kiếm được khi làm ở nhà máy đều để dành làm phí sinh hoạt sau này, không thể tùy tiện dùng. Nếu anh muốn mua nhà, em chỉ có thể cho anh mượn hai mươi đồng." Đương nhiên là kiểu phải ghi giấy nợ.
Trương Đại Sơn nghe cậu nói mà kinh sợ: "Học trung học? Chú phát điên cái gì vậy, tương lai tốt đẹp không muốn lại muốn đi học trung học?"
Chuyện học trung học này là đề nghị của Hứa Thái Hằng, anh ấy nói: "Tiểu học quản lý qua loa, hiện tại có không ít học sinh vốn dĩ còn không học 5 năm ở trường. Công việc trong nhà bận rộn, phải trông em, phụ giúp việc đồng áng, trường học cũng không quản lý nghiêm khắc, chỉ cần tới khi thi có thể thi đỗ thì sẽ cho tốt nghiệp, còn thi đỗ trung học được hay không lại là việc của bản thân cậu."
Anh ấy xua xua tay: "Chẳng qua mấy học sinh quanh năm suốt tháng không đến trường học thì đều không có tâm tư học lên trung học. Nhưng tiểu học so với trung học không giống nhau. Tiểu Sơn, nội dung trung học tôi quả thật có thể dạy cho cậu, nhưng nếu cậu muốn thuận lợi tốt nghiệp trung học thì nhất định phải đi học, học từng bước một. Nói cách khác, nếu cậu không đến trường học thì cậu không có khả năng tốt nghiệp được."
Không thể tốt nghiệp trung học thì tất nhiên không lên được cấp ba, đồng nghĩa với việc cậu không thể lấy được tư cách học sinh tốt nghiệp cấp ba để đi thi đại học.
Hứa Thái Hằng nói tháng sáu năm sau học sinh tiểu học sẽ thi tốt nghiệp, anh ấy có thể sẽ báo tên của cậu lên trên để cậu cũng đi thi, lệ phí thi tốt nghiệp chỉ thu năm phần là được. Chỉ cần sang năm thi đỗ tốt nghiệp là có thể được trường trung học tuyển vào giống như các học sinh bình thường khác. Học tịch thì để là trường tiểu học thôn Thượng Mỹ, thủ tục coi như cũng đầy đủ rồi.
Vì thế, Thụy Hòa mới dần tính toán để đi học trung học, cậu nói với Trương Đại Sơn như vậy cũng không phải để lấy cớ.
Nhưng Trương Đại Sơn không thể hiểu được những thứ cậu giải thích, chuyện từ bỏ công việc ở nhà máy để đi học này người ngoài hoàn toàn không thể hiểu được. Thụy Hòa cũng không muốn nhiều lời, chỉ thể hiện thái độ của cậu ra.
Tay Trương Đại Sơn ở dưới bàn siết chặt lại, trên mặt lại bày ra thêm vài phần sầu khổ, đồng thời thay đổi cách nói.
"Ban đầu anh và chị dâu chú định mua nhà còn đến nhà họ Tống mượn ba mươi đồng, không ngờ tiền còn chưa gom đủ thì cha của chị dâu chú đã xảy ra chuyện. Nửa đêm ông ấy đột nhiên muốn đi ra thăm ruộng một chút, không cẩn thận ngã một cái, trán đập phải tảng đá gần đó, bây giờ vẫn đang ở bệnh viện trên trấn kia kìa." Trương Đại Sơn thở dài một hơi: "Anh trả lại nhà họ Tống ba mươi đồng đã mượn, còn đưa qua đó thêm một trăm đồng. Cứ như vậy việc mua nhà lại xa càng thêm xa. Tiểu Sơn, cha chúng ta trước kia từng nói một câu, không biết chú còn có nhớ hay không?"
Thụy Hòa lục tìm trong trí nhớ, thật vất vả mới lôi ra từ trong trí nhớ của nguyên chủ lời cha nguyên chủ từng nói lúc cậu bảy tuổi.
"Hận không có một mái nhà che nắng che mưa!"
Năm đó lúc chia nhà, vận may của cha Trương thật sự xấu đến mức có thể so với rãnh nước bẩn. Lúc đó ông ấy không ở trong thôn mà đang trong thành phố bày quầy bán hàng. Chờ tới lúc trở về thì toàn bộ sân tốt nhà đẹp đều đã bị chia xong. Đến mức sau khi cha Trương lấy được căn nhà ba gian bằng đất này rồi vẫn luôn cảm thấy đau khổ, tiếc nuối vì năm đó đã bỏ lỡ cơ hội chia nhà tốt nhất, đặc biệt là khi con cái lần lượt ra đời, phải ở trong căn nhà chật hẹp cũ nát càng làm ông ấy khổ sở thêm.
Trương Đại Sơn thở dài: "Hiện tại trước mắt có cơ hội tốt như vậy, chẳng lẽ chú không động lòng? Không muốn giúp cha hoàn thành được tâm nguyện của ông ấy?"
Thụy Hòa thiếu chút nữa cũng bị những lời này dụ dỗ.
Có điều trong lòng cậu tiền trước mắt là dùng để mua đồ dùng và học tập, nhắc tới tiền lòng cảnh giác của cậu lập tức dâng lên. Những lời Trương Đại Sơn nói cũng không hẳn là đúng.
"Em vẫn nhớ tâm nguyện của cha. Vậy được rồi, để em đi mua nhà cho, dù sao hai anh em chúng ta ai mua không phải là như nhau sao? Cha nhất định sẽ rất vui."
Mặt Trương Đại Sơn lúc này thật sự đen vô cùng, lúc rời đi còn đập cửa đến rầm một tiếng. Thụy Hòa càng thêm không thể hiểu được, hai vợ chồng này hành sự quá mức không có đạo lý mà. Hai trăm đồng lận đấy! Chẳng lẽ bọn họ nói dăm ba câu mượn là có thể mượn sao? Là tự đề cao bản thân mình hay do cảm thấy cậu là đồ ngốc?
Hệ thống 460 thấy ký chủ lẩm bẩm, nhịn không được xen vào: "Bọn họ là muốn vơ vét nguyên chủ triệt để, không nghĩ tới bây giờ cậu không phải cậu ta."
Thụy Hòa chợt hiểu ra, càng thêm thương tiếc nguyên chủ. Nguyên chủ không phải là như thế sao? Sau khi thị trường mở lại được mấy năm, người làm ăn buôn bán tăng lên mấy lần. Nguyên chủ cần cù, sau khi thị trường được mở rộng, anh ta thường nhân lúc rảnh rỗi sau vụ mùa đi ra bên ngoài làm ăn thêm.
Ví dụ như lái xe 40 km ra hạ lưu con suối bên ngoài thành phố lấy khế mang về bán đầu cơ trục lợi, hoặc là lái xe đến Nhiêu An chở gạo về bán kiếm ba hào tiền chênh lệch giá, vừa đi vừa về cũng mất hai trăm cây số. Trong những năm tháng đường không bằng phẳng, lái xe tuy rằng nhanh hơn đi bộ nhưng cũng không thoải mái. Cứ vùi đầu mệt sống mệt chết tích góp tiền như thế, mãi cho đến khi ba mươi tuổi, Trương Tiểu Sơn thật sự hoàn toàn yên tâm đều giao tiền trong nhà cho Trương Đại Sơn bảo quản.
Thành thật chân chất, tâm tư đơn thuần.
Nhưng đó không phải là dáng vẻ của Trương Tiểu Sơn trong mắt Trương Đại Sơn sao?
"Ta là Từ Thụy Hòa, không phải Trương Tiểu Sơn." Thụy Hòa thở dài một hơi, ném chuyện này ra sau đầu. Đến nỗi chuyện mua nhà thì cậu thật sự không mua. Lý do cậu nói với Trương Đại Sơn không phải giả, cậu quả thật định tháng sáu sang năm sẽ học lên trung học, vừa lúc đuổi kịp học kỳ mùa thu, có thể bắt đầu học chương trình học của trung học.
Phụ một chút là một chút, cho chỉ là tay mà không phải toàn bộ cơ thể. Không nói đến việc cậu muốn đi học nên cần gấp gáp chuẩn bị tiền, cho dù cậu không đi học cũng không có khả năng cho mượn hơn nửa số tiền mình có giúp Trương Đại Sơn mua nhà.
Rất nhanh đã đến ngày Hứa Thái Hằng kết hôn, Thụy Hòa qua đó hỗ trợ từ sớm. Nơi bày tiệc rượu ở ngay cái ngõ nhỏ gần nhà cô dâu Trương Khánh Nam. Sau khi Thụy Hòa đến cảng nhỏ, thoáng hỏi thăm đã tìm được nơi cần đến. Bà lão chỉ đường cho cậu cười tủm tỉm nói: "Cô con gái thứ năm nhà Trương Thịnh ở trấn trên có phúc nha, con rể mua nhà mới để cưới vợ ở ngay trong ngõ Trì Ngư, con gái gả ra ngoài vẫn ở trong cùng một cái ngõ, thật tốt biết bao."
Chờ đến lúc Hứa Thái Hằng mua nhà mới, Thụy Hòa tặng quà cho Hứa Thái Hằng, anh ấy nhận quà của cậu, nở nụ cười tươi rói dẫn cậu lên bàn rượu: "Đều là người trong thôn cả, cậu không cần ngượng ngùng, tới nói chuyện cùng mọi người đi."
Thụy Hòa e sợ trong lòng, đối mặt với vài đôi mắt sáng lấp lánh, ngại ngùng cười chào hỏi: "Chào thím Quý, dì Bảy, cô Thục Phân, mợ Chi..."
Cứu mạng, anh Hứa thế nhưng lại dẫn cậu tới một bàn toàn nữ quyến, Thụy Hòa cẩn thận nhìn lại, quả thật cậu biết tất cả mọi người, sau khi chào hỏi một vòng, các vị các trưởng bối đều cười rộ lên chào lại cậu.
Người này nói: "Ai da Tiểu Sơn đã lớn như vậy rồi sao? Mấy năm trước mới cao đến đây, bây giờ vừa cao lại vừa tuấn tú!"
Cái kia nói: "Hơi gầy, dì nghe người ta nói cháu đi làm ở nhà máy sản xuất đồ chút đúng chứ, có phải mệt muốn chết rồi hay không?"
Lại có người nói tiếp: "Một tháng có thể kiếm được bao nhiêu tiền thế?"
"Ai da Tiểu Sơn, cháu mười bảy hay mười tám rồi? Cũng nên cưới vợ đi thôi!"
Thụy Hòa một dạ hai vâng, nghe các trưởng bối hỏi một vấn đề so với vấn đề khác còn hiểm hóc hơn, chờ nghe thấy mọi người hỏi cậu có đối tượng chưa, mặt đỏ đến mức giống một quả cà chua lớn.
"Ai da, nhìn mặt mũi đỏ tưng bừng thế này, không cần phải thẹn thùng làm gì, đến tuổi thì nên kết hôn thôi."
Nói xong còn có một người đến bóp mặt cậu, giả vờ giật mình: "Khuôn mặt thật nhẵn!"
"Ha ha ha!"
Người đang ngồi cười rộ lên cổ động, Thụy Hòa nhìn thấy lại có một cánh tay khác mò sang muốn sờ mặt cậu, theo bản năng dùng hai tay ôm lấy mặt.
Lần này tiếng cười còn lớn hơn nữa, Thụy Hòa quả thực muốn khóc thành tiếng.