Người ta thích trả thù hơn là đền ơn, bởi vì đền ơn giống như một gánh nặng, nhưng báo thù lại vô cùng thống khoái.
Tacitus
“Mười mấy năm về trước, hồi anh còn học đại học, vào một đêm đen không trăng gió nổi, bỗng nghe thấy tiếng rí rách trong phòng lấy nước. Người bạn cùng phòng của anh đánh bạo đến đó xem thử, thấy một bạn học đang rửa một con dao cỡ lớn hình thù kỳ quặc. Rửa xong, cậu ta bổ dưa bở chia cho các bạn trong phòng ăn.” Sáng sớm, vừa đến cơ quan đã nghe thấy Đại Bảo ngồi chễm chệ trong văn phòng kể chuyện cho mấy em tre trẻ ở phòng ADN nghe.
Đại Bảo thấy tôi bước vào thì gật đầu với tôi, sau đó kể tiếp: “Mọi người đang ăn rào rào, cu cậu mới đưa ánh mắt say mê ngắm nghía con dao to vật trong tay, nói: “Dao tốt đấy nhỉ?” Bọn anh hơi đâu mà để ý đến con dao của nó, vừa ăn dưa xì xụp vừa gật đầu lấy lệ. Thế là nó buông ngay một câu: “Tớ vừa chôm từ trong phòng giảng dạy và nghiên cứu giải phẫu học đấy.” Vừa nghe xong, tất cả mọi người đều khựng cả lại, mắt nhìn nó rực lửa. Nó lại thản nhiên bồi thêm một câu: “Yên chí, yên chí, tớ đã rửa sạch vụn thịt bám trên đó rồi!”
“Ọe…” Cả mấy cô em đều tỏ vẻ kinh tởm.
Đại Bảo càng hí hửng giảng giải cặn kẽ: “Đó là loại dao chuyên dụng dùng để cắt rời các phần thi thể phục vụ cho giải phẫu cục bộ. Tức là loại tiêu bản người đã được bảo quản và khử trùng dùng trong giảng dạy đấy. Bọn anh ai cũng biết con dao này, chẳng ai cọ rửa nó bao giờ, cứ cắt rời tử thi xong là cất ngay vào hộp công cụ trong phòng giải phẫu, lưỡi dao nhầy mỡ, bám đầy sợi cơ… Giờ thì các cô đã hiểu tại sao mẹ dặn chúng ta không bao giờ được ăn thứ gì người khác đưa cho chưa?”
Nhân viên kỹ thuật ADN thông thường đều tốt nghiệp chuyên ngành sinh vật học, di truyền học chứ không phải là y học, nghe Đại Bảo miêu tả sinh động đến thế, ai cũng phát khϊếp. Một cô em nói: “Em sẽ không bao giờ ăn thứ gì người khác đưa cho nữa, em cũng nghỉ ăn dưa bở luôn.”
“Cô khẳng định chứ?” Đại Bảo cười khoái chí. “Vừa nãy anh nhìn thấy trong phòng các cô có hai quả dưa bở, thôi mang đến đây anh ăn cho.”
“Anh đúng là đồ háu ăn.” Tôi biết thừa Đại Bảo đã kể chuyện thì kiểu gì cũng có âm mưu. “Đi lừa ăn cả con gái.”
Lại là một tuần nhàn rỗi, công việc hàng ngày của chúng tôi chỉ là giám định thương tật, giám định xương cốt hoặc viết thư trả lời các vụ khiếu nại qua thư. Không có vụ án, áp lực công việc cũng không lớn lắm, nhưng chuyên án Ba Sáu vẫn treo lơ lửng nên đầu óc chúng tôi vẫn không thể thảnh thơi được.
Vừa sau kỳ nghỉ cuối tuần, bệnh lười phát tác, tôi ngồi trên ghế, uể oải vươn vai, bật máy vi tính chuẩn bị viết một lá đơn xin mua hai hòm khám nghiệm hiện trường mới tính năng ưu việt hơn hẳn. Nhưng vừa mở file word, điện thoại nội bộ lại vang lên sau một thời gian dài im hơi lặng tiếng.
Đại Bảo đang nhồm nhoàm dưa bở lập tức trợn trừng mắt, vừa nhai lúng búng vừa chỉ vào điện thoại, ý bảo tôi nghe.
Tôi thấy mồm miệng anh ta còn dính đầy hạt dưa thì đành phải nhấc điện thoại lên.
“A lô!” Tôi nói. “Chào anh, trưởng phòng Tôn. Cái gì? Bốn người? Tai nạn à?”
Đại Bảo ngừng nhai, chờ đợi câu nói tiếp theo của tôi.
Tôi gác điện thoại, nói: “Huyện Thanh, một nhà bốn mạng người.”
“Án mạng?” Đại Bảo lúng búng hỏi.
Tôi nói: “Một vụ cháy nổ, có lẽ là tai nạn. Nhưng chết nhiều người quá, chúng ta cũng phải đến hiện trường. Em gọi điện báo cho Lâm Đào và Hàn Lượng đây.”
Đại Bảo ngắc ngứ nuốt miếng dưa xuống cổ, nói: “Không sao, chạy hiện trường không lo bị trĩ!”
*
Huyện Thanh là một huyện trực thuộc thành phố Thanh Hương, kinh tế kém phát triển. Hiện trường nằm ở ngoại ô phía đông của huyện lỵ. Khi chúng tôi đến hiện trường, ít nhất đã có hơn ba mươi chiếc xe cảnh sát bịt kín mít lối vào của ngôi làng nhỏ, chúng tôi đành xuống xe đi bộ vào làng. Nhìn vào số lượng xe cảnh sát, đủ biết vụ án nghiêm trọng ra sao.
Sau khi tiến vào trong làng, gần như cứ vài bước là một chốt gác, mấy trăm cảnh sát rải kín con đường nhỏ trong làng. Đi chưa được bao xa, chúng tôi nhìn thấy toàn bộ cửa kính của những ngôi nhà hai tầng bên đường đã vỡ tan tành.
“Chà chà, vụ nổ đúng là không nhỏ đâu!” Đại Bảo nhìn khắp xung quanh. “Lan xa thế này cơ à? Anh chưa khám nghiệm vụ án cháy nổ bao giờ, trông hiện trường thế này, thấy hơi sợ.”
“Em cũng chưa khám nghiệm vụ cháy nổ bao giờ.” Lâm Đào nói. “Anh bảo khám nghiệm hiện trường vụ án kiểu này liệu có nguy hiểm đến tính mạng không nhỉ?”
“Thăng quan phát tài tìm đường khác. Tham sống sợ chết chớ đi vào.” Tôi nói. “Đây là câu đối ở trường quân sự Hoàng Phố, nhưng cũng phù hợp với cảnh sát chúng ta đấy.”
“Hai mươi năm trước đã xảy ra tai nạn rồi.” Hàn Lượng nói. “Một pháp y đến khám nghiệm hiện trường vụ án cháy nổ, chẳng may chạm phải kíp nổ do hung thủ cài khiến hiện trường lại phát nổ lần nữa. Pháp y đã qua đời trong lúc đang làm nhiệm vụ.”
“Chuyện này em có nghe kể.” Tôi nói. “Anh bác sĩ pháp y đó học cùng trường với em.”
Trên đường đi, thi thoảng lại thấy một tốp dân làng đang được cảnh sát thẩm vấn.
“Tôi nói anh nghe này, lúc đó các anh không có mặt tại hiện trường thì không thể nào hiểu nổi cảnh tượng khủng khϊếp thế nào đâu!” Một người dân vẫn chưa hoàn hồn, sợ sệt kể lại. “Khoảng hơn 4 giờ sáng, chưa đến 5 giờ, chúng tôi còn đang ngủ. Bỗng nhiên ‘uỳnh’ một tiếng, không giống tiếng pháo nổ mà giống như máy bay thả bom. Sau đó nhà cửa rung lắc dữ dội, bao nhiêu cửa kính vỡ tan hết. Tai tôi ù đặc, tôi thấy vợ tôi há hốc miệng ra nhưng không nghe được bà ấy nói gì. Tôi cứ tưởng là động đất cơ, nên kéo bà ấy hộc tốc chạy ra ngoài. Ra ngoài, thấy nhà anh Phạm khói bốc ra ngùn ngụt mới biết chẳng phải động đất gì hết mà là cháy nổ, chắc chắn là nhà anh Phạm bị nổ rồi, thế là tôi báo cảnh sát ngay.”
“Tôi đúng là xui tận mạng.” Một người dân đầu quấn băng trắng nói. “Tôi đang đi tiểu trong nhà vệ sinh thì nghe đánh ‘ầm’, một miếng kính văng vào đầu tôi. Chắc phải khâu đến bảy, tám mũi ấy, sao cái số tôi lại xui thế không biết? Ai sẽ chịu trách nhiệm về việc này? Chắc chính phủ phải bồi thường chứ? Nhà cửa của chúng tôi hư hỏng cả rồi, chính phủ phải chịu trách nhiệm chứ?”
“Anh Phạm lúc nào cũng khoe khoang nhà mình là phong thủy bảo địa.” Một người khác lên tiếng. “Nhưng nhà anh ta ở ngay rìa làng, ngoài cửa sổ chẳng có gì che chắn sất, phong thủy với chẳng bảo địa cái gì. Nhìn xem, nổ tanh bành cả rồi, còn phong thủy bảo địa gì nữa?”
Hiện trường cháy nổ là một gia đình ở phía đông làng, chủ hộ tên là Phạm Kim Thành. Vì căn nhà của họ nằm ở góc làng nên ngoài cửa chính ra, tất cả những hướng khác đều giáp với đồng ruộng, tầm nhìn thoáng đãng. Từ trong nhà nhìn ra, đúng là một khu đất tốt.
Đại đội Cảnh sát hình sự Công an huyện Thanh đã mượn tạm phòng khách của một hộ gia đình gần hiện trường làm phòng họp tạm thời của tổ chuyên án, xung quanh chiếc bàn vuông nhỏ hẹp ngồi chật ních những người. Thấy ba chúng tôi bước vào phòng khách, mấy cảnh sát trẻ liền đứng dậy nhường chỗ.
“Chào các chuyên gia!” Chu Khởi Minh, giám đốc Công an huyện Thanh lên tiếng. “Vất vả cho các anh quá. Hơn nửa năm nay chỗ chúng tôi trị an rất tốt, nào ngờ vừa qua tết Trung thu đã xảy ra vụ án, à không, một sự cố nghiêm trọng đến thế này.”
Nội bộ cơ quan công an thường gọi những sự vụ có tồn tại hành vi phạm tội là vụ án, còn những vụ tự sát hay tai nạn được gọi là sự cố.
“Đã xác định được tính chất chưa?” Tôi hỏi.
Giám đốc Chu lắc đầu, nói: “Hiện trường đã bị phong tỏa, không dám dịch chuyển, nhân viên kỹ thuật đang đợi các anh đến để bắt đầu làm việc. Vì thế, tình hình hiện trường cụ thể hiện giờ vẫn chưa rõ, tính chất cũng chưa xác định được. Nhưng tôi đoán, có nhiều khả năng là sự cố ngoài ý muốn.”
“Ồ?” Tôi nói. “Xin anh hãy kể chi tiết.”
Giám đốc Chu hắng giọng, nói: “Hiện trường là nơi ở của gia đình Phạm Kim Thành, trong nhà có hai vợ chồng Phạm Kim Thành. Nhưng sau khi tiếp cận hiện trường, cảnh sát khu vực đã xác nhận bên trong có bốn nạn nhân.”
“Có người ngoài à?” Tôi ngạc nhiên hỏi.
Giám đốc Chu lắc đầu, nói: “Không, là người trong nhà. Công tác nhận diện tử thi về cơ bản đã hoàn tất, xác nhận bốn nạn nhân là Phạm Kim Thành và vợ là Nhiệm Tố Phân, còn có cháu nội Phạm Trình 15 tuổi và cháu ngoại Triệu Lệ Thanh 7 tuổi.”
“Là hai đứa trẻ.” Tôi thực sự không muốn nhìn thấy cảnh trẻ thơ chết thảm, điều đó luôn khiến tôi đau xót.
“Phải!” Sắc mặt của giám đốc Chu cũng tràn đầy thương xót. “Hai đứa trẻ cuối tuần đến nhà ông bà chơi. Hôm nay là thứ hai, phụ huynh của hai nhà đang chuẩn bị sáng ra đến đón con về đi học. Nào ngờ trời còn chưa sáng, tai nạn đã xảy ra.”
“Tại sao anh lại nghĩ rằng đây là một vụ tai nạn?” Tôi gắng trấn tĩnh lại, hỏi.
Giám đốc Chu nói: “Thứ nhất, khi cảnh sát khu vực đến hiện trường, thấy cổng chính đã bị khóa trái, cảnh sát phải hè nhau đạp bung ra. Nhưng sau khi điều tra, xác nhận cuối tuần vừa rồi hai ông bà cụ và hai đứa trẻ chơi rất vui vẻ, không có khả năng tự sát. Thứ hai, sau khi cảnh sát tiến vào hiện trường quan sát, thấy hư hỏng chủ yếu tập trung trong nhà bếp nằm ở phía đông khu nhà. Làng này dùng đường ống dẫn gas, sau khi cảnh sát tiến vào, phát hiện đường ống gas đã nổ tung, khí gas vẫn đang phun phì phì ra ngoài nên đã lập tức phối hợp với người dân đóng van tổng lại. Nhìn vào chi tiết này, rất có khả năng là rò rỉ khí gas, khí đốt trộn lẫn với không khí đạt nến nồng độ cháy nổ, vừa hay gặp được đốm lửa hoặc tia lửa đường điện dẫn đến phát nổ.”
“Ừm!” Tôi gật đầu. “Cũng có lý.”
“Nhưng tử vong những bốn người, còn có hai đứa trẻ.” Giám đốc Chu bổ sung. “Vì thế phía thành phố và phía huyện đều hết sức chú ý, yêu cầu chúng ta nhanh chóng điều tra ra nguyên nhân cháy nổ để xử lý thỏa đáng. Hiện nay, bước thứ nhất là cần phải làm rõ nguyên nhân cháy nổ. Trước khi các anh đến đây, bộ phận cứu hỏa đã đến rồi nhưng vẫn chưa đưa ra kết luận chắc chắn. Họ đã lấy một số mẫu mang đi xét nghiệm. Nhưng kết quả xét nghiệm phải hai ngày nữa mới có.”
Tôi cầm lấy tờ sơ đồ hiện trường mà điều tra viên đã vẽ lại, quan sát kỹ lưỡng.
“Các anh định triển khai công việc thế nào?” Giám đốc Trương hỏi.
Tôi nói: “Trước tiên, chúng tôi phải vào xem hiện trường thế nào đã, sau đó phiền anh mời các đồng chí ở nhà xác chuyển tử thi đi, để ở đây sẽ gây ảnh hưởng tiêu cực. Sau đó, tôi định tìm kiếm trong hiện trường và xung quanh hiện trường để thu thập một số vật cháy nổ và vật văng bắn ra ngoài, sau đó mới đưa ra quyết định.”
“Được!” Giám đốc Trương nói. “Vậy thì các anh bắt đầu đi, chúng tôi sẽ đợi kết quả. Bộ phận điều tra cũng đang tiến hành một vài thao tác điều tra vòng ngoài.”
Bước ra khỏi phòng họp của tổ chuyên án, chúng tôi bắt đầu mặc trang phục khám nghiệm.
Lâm Đào nói: “Tớ thấy hơi lạ, tại sao hơn 4 giờ sáng mà cả bốn người, đặc biệt là hai đứa trẻ, đều ở gần bếp? Nếu ở trong phòng, có tường ngăn cách, chưa chắc đã tử vong. Chẳng lẽ sớm thế đã dậy ăn sáng rồi? Bọn trẻ 8 giờ mới vào học cơ mà? Dậy sớm thế làm gì?”
“Cậu nói rất có lý.” Được Lâm Đào gợi ý, tôi bắt đầu trở nên cảnh giác. “Đúng là thời gian có vấn đề.”
“Giờ thì đau đầu đây, cả bốn nạn nhân đều đã tử vong, không còn người đối chứng, chúng ta biết hỏi ai bây giờ?” Đại Bảo nói.
Tôi nói: “Hỏi hiện trường, hỏi tử thi chứ sao?”