Khổng Minh nghe như vậy xem lại người ấy là Tiều Châu, bèn nói :
– Há vì nhưng điềm bất thường đó mà khoanh tay sao ?
Nói đoạn, sai làm thịt trâu heo đến miếu Chiêu Liệt Hoàng đế mà khấn.
Khổng Minh khóc :
– Tôi thọ ơn Tiên chưa rất nặng, đã năm phen ra khỏi Kỳ Sơn mà chưa toại lòng. Lần này tôi nguyện tiêu diệt phản tặc khôi phục Trung Nguyên về cho Hớn đế .
Tế xong bèn bái tạ Hậu chúa, suốt đêm thẳng đến Hớn Trung để tính việc xuất chinh.
Ðang thương nghị , bỗng có tin Quan Hưng đau nặng đã qua đời.
Khổng Minh nghe nói vùng khóc ròng, rồi té xuống đất .
Một lát sau khi tỉnh, Khổng Minh phân binh thành năm đạo kéo tới sai Khương Duy, Ngụy Diên làm Tiên phong, họp tại Kỳ Sơn, sai Lý Khôi vận lương thảo đến Tà Cốc chờ ở đó .
Nói về Tào Tuấn , nghe núi Mã Ba xuất biện rồng xanh nên cải niên hiệu là Thanh Long Nguyên niên.
Khi đang lâm trào, Tào Tuấn được tin Khổng Minh đã đem đại binh đến Kỳ Sơn, bèn hỏi Tư Mã Ý :
– Ðã ba năm này binh Thục không xâm lấn, nay lại đến Kỳ Sơn . Vậy phải liệu sao ?
Ý tâu :
– Khổng Minh kiêu căng chẳng kể mạng trời, coi thường thạnh khí dâng về phía Bắc. Ðó là điềm thất lợi cho Thục. Tôi xin đến Kỳ Sơn mà ngăn chúng nó .
Tào Tuấn bèn cử Tư Mã Ý thống lãnh binh mã đánh Thục.
Ý xin tiến cử Hạ Hầu Bá, Hạ Hầu Oai, Hạ Hầu Huệ, Hạ Hầu Hoa (bốn con của Hạ Hầu Uyên).
Tuấn hỏi :
– Năm trước Hạ Hầu Mậu làm chẳng nên việc bỏ trốn lên Xứ Mọi. Chẳng hay những người này có giống y.
Tư Mã Ý thưa :
– Bốn người này gồm đủ thao lược. Bệ hạ chẳng nên lo.
Sau đó, Ý cùng các tướng kéo quân ra Vị Tân hạ trại ; khiế Hạ Hầu Bá làm tiên phong, Hầu Oai đem binh qua sông Vị Thủy mà đóng quân.
Lúc đó, Tôn Lễ, Quách Hoài cũng ra mắt Tư Mã Ý.
Hoài nói :
– Nếu binh Thục ở Kỳ Sơn qua được sông Vị, kéo đến Bắc San chận đường Lũng Ðạo thì nguy cho ta lắm .
Ý khen phải, bèn sai Hoài và Lễ đến Lũng Tây đóng trại, chờ binh Thục hết lương mới ra đánh.
Lễ, Hoài tuân lệnh ra đi.
Còn Khổng Minh ra khỏi Kỳ Sơn rồi, bèn đóng năm khu trại, từ Tà Cốc đến Kiếm Các. Lại lập thêm mười bốn khu trại lớn, phân binh mã cho các trại mà tính kế lâu dài.
Ngày kia có quân về báo Quách Hoài, Tôn Lễ đem quân từ Lũng Tây về đóng nơi Bắc San.
Khổng Minh nói :
– Binh Ngụy mà dời đến Bắc San là vì nó sợ ta lấy đường đó mà chận ngã Lũng Ðạo. Nay ta tính giả đánh Bắc San, các ngươi hãy làm một trăm bè tre, chất bồi trên đó, chọn quân thủy chiến quen giữ bè. Còn ta thừa lúc trời tối sẽ đánh Bắc San. Tư Mã Ý thấy động nơi Bắc San ắt đem binh cứu ứng. Nếu Ngụy bại, ta sẽ cho binh sau qua sông trước, còn binh trước xuống mấy cái bè, thả trôi trên giòng nước, nổi lửa để chận hậu binh địch. Sau đó, ta chiếm dinh địch. Nếu lấy được mé kia sông Vị Thủy thì tấn binh dễ lắm.
Lúc ấy bên dinh Ngụy, Tư Mã Ý được tin Khổng Minh kết bè, bèn nói :
– Khổng Minh sai kết bè ắt có mưu gì đây. Nếu y xua quân đánh Bắc San là ý muốn thả bè theo giòng nước để chiếm mấy cầu ấy và làm loạn hậu quân, đặng dễ bề lấy cửa trước của ta .
Bèn hạ lệnh cho Hạ Hầu Bá, Hầu Oai :
– Nếu nghe tiếng la ó nơi Bắc San thì phục binh nơi Vị Thủy mà đánh.
Lại gọi Trương Hổ và Nhạc Lâm dặn :
– Nếu quân Thục thả bè theo giòng nước thì phải bắn một lượt chận lại, không cho đến gần cầu.
Lại kêu Tôn Lễ, Quách Hoài dặn :
– Hãy đem binh phục ở giữa đàng , rồi trá bại mà chạy thì binh Thục sẽ lui, chừng ấy bắn ra một lượt. Nếu binh Thục áp đến, hãy coi cây cờ của ta mà đánh.
Nói về Khổng Minh sai Ngụy Diên và Mã Ðại đem binh qua sông Vị đánh Bắc San, sai Ngô Bang, Ngô Ý thả bè, Vương Bình, Trương Ngưng làm tiền đội, Khương Duy, Mã Trung làm trung đội, Liêu Hóa, Trương Dực đi hậu đội, kéo đến đánh thủy bộ một lượt.
Hôm ấy, vừa xế tà, binh mã đều ra khỏi trại, trực chỉ Vị Thủy mà đi chậm chậm.
Ngụy Diên và Mã Ðại đi gần tới Bắc San thì đã hoàng hôn, Tôn Lễ thấy thế bèn bỏ dinh mà chạy.
Ngụy Diên biết có binh phòng thủ bèn lui lại.
Quân vừa lui, bỗng bên tả có Tư Mã Ý , bên hữu có Quách Hoài kéo tới, Diên và Ðại rán cự.
Binh rớt xuống sông hết phân nữa . May nhờ có Ngô Ý đến cứu mới qua sông được.
Còn Ngô Bang đem quân chống bè thả trôi mà đốt cầu nổi, bị Trương Hổ và Nhạc Lâm bắn xuống như mưa.
Ngô Bang bị té xuống sông mà chết, mấy cái bè bị Ngụy đoạt hết.
Lúc ấy Vương Bình, Trương Ngưng kéo binh thẳng tới dinh Ngụy.
Vương Bình nói với Trương Ngưng :
– Hãy đợi cầu nổi có lửa cháy rồi hảy tấn binh. Bèn ra lịnh dừng binh.
Bỗng có tin báo Thừa Tướng khiến tướng quân mau mau trở lại.
Binh đánh Bắc San và binh đốt cầu nổi đều bị bại cả rồi.
Vừa lui binh thì bị binh Ngụy ở sau đánh tới. Bình và Ngưng ra sức hỗn chiến mới thoát thân.
Khổng Minh về đến Kỳ San thì binh hao hơn nữa.
Khổng Minh rất buồn rầu, bỗng có tin báo Phí Vĩ ở Thành Ðô đến xin ra mắt .
Khổng Minh cho vào và nói :
– Tôi cậy ông đem phong thư này sang Ðông Ngô. Không biết ý thế nào ?
Phí Vĩ nói :
– Thừa Tướng sai, tôi dâu dám từ chối.
Phí Vĩ bèn tức tốc sang Ðông Ngô dâng thư cho Tôn Quyền.
Tôn. Quyền mở ra xem.
Thư rằng :
Từ khi Tào tặc soán ngôi nhà Hớn, Lượng đã đem binh chinh phạt nhiều lần. Nay đại binh tôi đã đóng nơi Kỳ San. Vậy xin bệ hạ hãy tưởng nghĩ đồng minh mà khiển tướng qua phía Bắc, đánh lấy Trung Nguyên để chia hai thiên hạ.
Tôn Quyền cả mừng, nói với Phí Vĩ :
– Trẫm muốn xuất binh từ lâu, nay có dịp được thư Thừa Tướng, trẫm nguyện sẽ hết lòng phạt Ngụy.
Nói đoạn, chia binh làm ba đạo kéo tới một lượt.
Lục Tốn đánh chiếm Tương Dương. Tôn Thiếu và Thừa Tướng đánh Quảng Lăng , Hoài Dương.
Còn Tôn Quyền bổn thân đi đánh Tây thành. Ba đạo binh cả thảy hơn ba mươi vạn chọn ngày hưng binh.
Còn Khổng Minh tại Kỳ Sơn được Phí Vĩ về thưa :
– Tôn Quyền đã phân binh thành ba đạo, chọn ngày kéo binh phạt Ngụy .
Khổng Minh cả mừng, bèn nghĩ kế tấn binh.
Bỗng có một tướng Ngụy đến xin đầu .
Khổng Minh hỏi :
– Ngươi làm chức gì bên Ngụy, tại sao đầu hàng ?
Tướng ấy thưa :
– Tôi là Trịnh Văn, đang giũ chức Thiên tướng nhưng vì Tư Mã Ý bất công coi tôi như cỏ rác, nên tôi buồn đến đây xin đầu .
Khổng Minh nói :
– Thế nào mà lại bất công ?
Trịnh Văn thưa :
– Tôi với Trần Lăng cùng đồng cam công khổ, mà Ý phong cho Lăng làm tiền tướng quân, còn tôi chẳng được gì hết . Nói vừa dứt , có tin báo Trần Lăng đem binh đến kêu Trịnh Văn ra đấu chiến.
Khổng Minh hỏi :
– Võ nghệ của ngươi sánh với y ra sao ?
Trịnh Văn thưa :
– Tôi chém nó liền bây giờ.
Khổng Minh nói :
– Nếu chém được Trần Lăng thì ta mới tin .
Rồi đích thân Khổng Minh ra thành xem.
Còn Trịnh Văn hớn hở lên ngựa ra đánh Trần Lăng.
Trần Lăng chỉ. mặt Trịnh Văn mà nói :
– Ngươi cướp ngựa của ta rồi trốn đi. Phải trả cho mau !
Nói xong, xóc ngựa tới đánh. Ðánh chưa đầy một hiệp, Trịnh Văn dã chém Trần Lăng té nhào.
Binh Ngụy vỡ chạy như ong.
Trịnh Văn xách thủ cấp Trần Lăng về dâng nạp.
Khổng Minh vỗ trướng nạt lớn :
– Quân bây dẫn tên này ra chém cho mau .
Trịnh Văn thưa :
– Tôi thật vô tội ?
Khổng Minh nói :
– Ta biết mặt Trần Lăng. Thủ cấp đó đâu phải Trần Lăng .
Trịnh Văn tái mặt thưa :
– Ðó là em của Trần Lăng, tên Trần Minh.
Khổng Minh cười :
– Ý sai mi đến trá hàng. Nhưng đâu dễ gì gạt được ta .
Trịnh Văn biết giấu không được bèn tố thiệt là Tư Mã Ý bảo đến trá hàng, rồi khóc lóc xin tha.
Khổng Minh nói :
– Nếu muốn sống phải viết thư cho Tư Mã Ý đến mà cướp trại ta sẽ tha cho.
Trịnh Văn bất đắc dĩ phải viết.
Chư tướng hỏi Khổng Minh :
– Sao Thừa Tướng biết Trịnh Văn trá hàng ?
Khổng Minh nói :
– Ta thấy nó đánh với Trần Lăng có một hiệp mà chém được liền thì đâu phải Trần Lăng .
Sau đó, Khổng Minh chọn một tên quân thật lanh lẹ và dặn làm như vầy . . . như vầy . . .
Người ấy lãnh thư rồi chạy tuốt qua Tư Mã Ý.
Tư Mã Ý xem xong hỏi :
– Ngươi là gì ?
Người ấy thưa :
– Tôi người Trung Nguyên lưu lạc đến đất Thục . Tôi và Trịnh Văn cùng quê. Nay Khổng Minh thấy Trịnh Văn có công nên dùng làm Tiên phong. Văn lại cậy tôi qua dâng thư hẹn tối mai sẽ nổi lửa làm hiệu. Xin Ðô Ðốc dẫn binh đến cướp trại, Trịnh Văn sẽ làm nội ứng.
Tư Mã Ý cật hỏi vài lần, rồi mở phong thư ra coi thật kỹ, quả nhiên việc thật, bèn truyền lệnh :
– Ðêm nay phải đến mà cướp trại Thục.
Sau đó, dặn nội đêm nay phải dẫn quân đến đó mà đoạt trại. Nếu việc nên sẽ trọng thưởng. Tên quân bái biệt ra về thưa với Khổng Minh.
Khổng Minh bèn kêu Trương Ngưng, Vương Bình bảo phải làm như vầy… như vầy…
Lại kêu Mã Trung, Mã Ðại, Ngụy Diên bảo phải làtq như vầy.., như vầy…
Cất đặt xong, Khổng Minh lên núi mà chỉ huy.
Còn Tư Mã Ý được thư của Trịnh Văn thì muốn đem hai đứa con cùng mình đến cướp trại.
Tư Mã Sư can :
– Sao phụ thân lại tin mảnh giấy như vậy , nhỡ có sơ thất thì sao ? Chi bằng sai tướng khác đi có hơn không .
Tư Mã Ý nghe theo bèn khiến Trần Lăng đi trước.
Ðêm ấy, trời bỗng âm u, Tư Mã Ý cả mừng nói :
– Ðó là trời giúp ta đấy . Còn Trần Lăng dẫn binh tới trại Thục, không thấy một bóng người, biết đã trúng kế vội lui binh . Nhưng vừa ra khỏi trại thì bị Vương Bình và Trương Ngưng đến vây phủ.
Trần Lăng đánh hết sức mà không ra nổi . Ðàng sau Ý thấy trại Thục lửa dậy, chẳng biết sao cứ đốc binh tới.
Ngụy Diên và Khương Duy bèn đổ phục binh xông ra chặn đánh.
Ý cả kinh kéo quân chạy về trại. Còn Trần Lăng và trên hai vạn quân đều chết vùi.
Khổng Minh cả thắng rồi bèn truyền đem Trịnh Văn ra chém. Ngày ngày lại đến khêu chiến. Nhưng Ý cố thủ không ra. Khổng Minh bèn dắt vài trăm quân đi dò xét địa thế khắp nơi.
Khi đến Hồ Lô Cốc, Khổng Minh thấy hai bên là thành đá cao, chính giữa lại có cái hang thật rộng. Phía sau lại có một hang chỉ vừa đi một người.
Xem xong Khổng Minh về kêu hai tùy tướng là Ðỗ Hiện và Hồ Trung lại dặn :
– Hai người hãy chọn thợ mộc đến Hồ Lô Cốc làm Mộc Ngưu và Lưu Mã để dùng trong việc chuyển lương. Việc làm phải thật cẩn mật .
Hai người lãnh mạng ra đi.
Lại sai Mã Ðại đến đóng nơi Cốc Khẫu, ngăn đón binh Ngụy.
Chư tướng hỏi :
– Mộc Ngưu và Lưu Mã, Thừa Tướng cho làm để làm gì ?
Khổng Minh đáp :
– Ðó là trâu gỗ và ngựa gỗ có thể chở lương được mà khỏi cần phải cho ăn đong.
Chư tướng nghe nói rất ngạc nhiên.
Cách chừng may tháng sau, có chừng vài ngàn Mộc Ngưu và Lưu Mã chở lương thực lên xuống núi rất tiện.
Ai nấy trông thấy đều phục.
Việc ấy đến tai Tư Mã Ý.
Ý không tin, bèn khiến quân đến do thám, thì quả thật như vậy.
Ý thất kinh nói :
– Sở dĩ ta cố thủ không đánh là chờ binh Thục hết lương mà phải trở về, nay nó lại chế được thú này thì biết bao giờ nó hết lương. Bèn sai quân chặn đường lương, cướp vài con trâu, ngựa gỗ về xem thử .
Trương Hổ và Nhạc Lâm lãnh mạng ra đi.
Ngày đó, hai tướng thấy binh Thục dẫn đoàn ngựa, trâu gỗ chở đầy lương nơi Cốc Trung nên vội xua binh cướp giật. Nhưng chỉ được vài con về dâng Tư Mã Ý.
Tư Mã Ý xem rồi nói :
– Khổng Minh chế tạo theo cách Lục Giáp Thiên thư. Vậy ta cũng phải đo theo mà chế.
Nói rồi liền truyền đóng vài nghìn con mà dùng vào việc chuyển vận.
Quân thám thính vội báo cho Khổng Minh.
Minh cười :
– Ðó là nó làm dùm cho ta đó !
Nói đoạn, kêu Vương Bình dặn :
– Ngươi hãy giả dạng làm binh Ngụy nơi Bắc Nguyên, rồi thừa cơ cướp các con Mộc Ngưu và Lưu Mã nầy về cho ta. Khi về đến Vị Tân ắt sẽ có quân chận đánh. Lúc ấy ngươi hãy tháo hết lưỡi trong miệng nó ra thì dù có đầy cũng chẳng đi được.
Khi binh Ngụy bị quân ta tiếp đánh tan, ngươi lắp lưỡi vào thì nó lại như cũ .
Vương Bình y kế ra đi.
Khổng Minh lại kêu Khương Duy, Ngụy Diên đến dặn :
– Hãy đế Vị Tân mà đoạt Lưu Mã , Mộc Ngưu !
Lại kêu Liêu Hóa, Trương Dực dẫn quân chận Tư Mã Ý đừng cho đến !
Lại kêu Mã Trung, Mã Ðại tới Vị Nam khiêu chiến.
Nói về Vương Bình, trà trộn vào binh Ngụy được rồi thì cả mừng .
Khi đến bờ sông Vị Tân, Bình hô quân cùng hét to rồi vung đao cướp giật Mộc Ngưu, Lưu Mã, binh Ngụy thất kinh bỏ chạy.
Bình sai quân đẩy tới .
Quách Hoài được tin dẫn quân đến tiếp ứng.
Vương Bình thấy binh Ngụy tới bèn tháo hết lưỡi của Mộc Ngưu, Lưu Mã ra rồi bỏ chạy.
Quách Hoài đến truyền quân đẩy về, nhưng con nào cũng nặng ỳ đứng lặng, Hoài không biết làm sao, còn đang suy nghĩ thì bỗng có tiếng quân la ó, rồi Ngụy Diên và Khương Duy ào ra đánh ép lại, Vương Bình cũng quay lại đánh, Quách Hoài đại bại, cuốn gươm chạy dài.
Vương Bình thấy binh Ngụy chạy hết, bèn lấy lưỡi lấp vào miệng Mộc Ngưu và Lưu Mã, các con này lại đi như thường. Quách Hoài thấy vậy thất kinh không dám rượt theo.
Tư Mã Ý thay Hoài đại bại liền đem binh đến tiếp ứng.
Ði dọc đường bỗng Trương Dực và Liêu Hóa xông ra.
Ý thất kinh bỏ chạy. Khi đến mé sông, Ý cùng đường phải nấp ở sau cây đại thọ.
Liêu Hóa rút đao chưa kịp chém thì Ý đã thoát rồi và bỏ lại chiếc mũ kim khôi .
Liêu Hóa lượm rồi rượt theo, chẳng ngờ Ý bỏ mũ phía Ðông mà thoát thân hướng Tây.
Tìm không thấy Tư Mã Ý, Liêu Hóa bèn thâu binh trở về.
Còn Trương Ngưng lúc ấy lùa hết Mộc Ngưu và Lưu Mã chở đầy lương thực trở về.