Thấy Viên Thiệu tới Quan Ðộ , Hạ Hầu Ðôn liền phi báo Tào Tháo.
Tháo lập tức cất bảy vạn binh, cho Tuân Úc ở lại giữ Hứa đô.
Bổn Sơ chia quân bốn đạo Ðông Tây Nam Bắc, chu vi hơn chín mnơi dặm.
Thơ Thọ thưa với Bổn Sơ :
– Binh Tào mạnh nhưng lương ít, binh ta yếu mà lương nhiều, xin cứ trì hoãn sẽ thắng.
Viên Thiệu giận lắm nói rằng :
– Binh ta như vậy mà ngươi bảo là yếu, hay ngươi có ý cản ta chăng ?
Rồi khiến giam Thơ Thọ lại. .
Quân thám thính hay được báo tin cho Tào Tháo .
Tháo chỉ cười .
Tuân Du nói :
– Binh ta lương ít xin đánh gấp.
Tào Tháo y lời kéo binh tới trại địch.
Viên Bổn Sơ cũng kéo quân ra đối địch. Lại khiến Thẩm Phối mai phục ba ngàn quân sẳn sàng cung tên nghe hiệu thì kéo tới. Xong rồi Viên Thiệu đầu đội kim khôi, mình mang kim giáp đi ra , có hai hàng tướng đi theo là Trương Hấp , Cao Lãm, Hàng Mãnh, Thuần Vu Quỳnh .
Còn bên Tào Tháo cũng có các tướng tùy tùng như Hứa Chữ , Trương Liêu , Từ Quáng , Lý Ðiển.
Tào Tháo chỉ roi vào Viên Thiệu mà rằng :
– Ta bảo tâu với Thiên Tử cho ngươi làm Ðại tướng quân, nay sao lại phản phúc làm vậy ?
Viên Thiệu trả lời :
– Ngươi mới là đứa giặc của nhà Hớn, sao dám nói ta là bội phản ?
Tào Tháo nói :
– Ta có chiếu dẹp ngươi đây !
Viên Thiệu cũng nói :
– Ta cũng dâng đái chiếu mà trừ bọn ngươi đây .
Bên Tào Tháo có Trương Liêu xông ra, tức thì Trương Hấp cản lại, đánh năm mươi hiệp bất phân thắng bại. Hứa Chữ phi ngựa ra trợ chiến thì Cao Lãm cũng ra đón đánh.
Sau đó Tào Tháo cho luôn Hạ Hầu Ðôn và Tào Hồng cùng xung trận .
Tham Phối liền phát pháo hiệu binh phục dùng tên ná bắn ra tua tủa , binh Tào cự không lại bị Viên Thiệu gϊếŧ một trận vô số.
Tào Tháo rút về Quan Ðộ.
Viên Thiệu lại nghe lời Thẩm Phối để mười vạn binh ở Quan Ðộ rồi đắp thật nhiều núi đất, cho quân lên cao bắn xuống.
Quân Tào muốn xông ra đánh nhưng bị Thẩm Phối chặn các yếu lộ.
Binh sĩ vội báo với Tào Tháo .
Lưu Hoa nói :
– Nó dùng tên thì ta dùng đá mà trừ , vậy phải làm phát thạch xa mà đánh .
Tào Tháo cho lệnh làm ba trăm cổ xe bắn đá.
Khi binh Viên Thiệu vừa bắn tên thì đá bắn lại, quân Viên Thiệu bị chết rất nhiều.
Thẩm Phối bảo Viên Thiệu :
– Bây giờ phải đào hầm qua chân núi mà vào trại địch .
Viên Thiệu y theo, quân thám thính lại phi báo với Tào Tháo.
Lưu Hoa nói :
– Nó đánh sáng không được nay trở đánh tối đó.
Xin Thừa Tướng cho đào hào xung quanh trại thì kế nó vô dụng .
Quả nhiên quân Viên Thiệu đào hầm lại gặp phải hào, hầm không còn ích lợi gì nữa.
Tào Tháo giữ Quan Ðộ mãi thì sức quân cũng mệt, Tuân Úc khuyên cố gắng ít nữa mà chờ cơ hội.
Bỗng quân bắt được một tên dọ thám bên Viên Thiệu và dẫn vào.
Tên nầy khai đi dò đường để vận lương.
Tào Tháo cả mừng, cho người đi cướp lương.
Từ Quáng xin đi, Tháo y lời.
Từ Quáng liền cùng bộ hạ là Sử Hoán lên đường.
Tào Tháo còn cho Húa Chữ , Trương Liêu đi tiếp hậu.
Hàng Mãnh đang đưa mấy ngàn xe lương . Khi qua chân núi, có Từ Quáng đón đánh, Hàng Mãnh đánh lại. Bộ hạ Từ Quảng thừa cơ đốt mấy xe lương, lửa cháy ngất trời, Hàng Mãnh bỏ chạy.
Viên Thiệu ở trong trại thấy lửa bốc ở hướng Tây Bắc đã thất kinh, kế nghe báo lương thảo đã bị cướp hết, liền sai Trương Hấp , Cao Lãm đi tiếp cứu.
Hai tướng vừa tới lại bị Từ Quáng , Trương Liêu, Hứa Chữ đánh cho một trận cả thua.
Viên Thiệu giận muốn chém Hàng Mãnh, các quan can gián mãi mới thôi.
Kế đó sai Thẩm Phối về Nghiệp Ðô mà đôn đốc lương thảo, sai Thuần Vu Quỳnh , Mục Nguơn Tân , Hàng Lư Tử, Lữ Oai Hạng , Triệu Hiền ra giữ Ô Sào.
Thuần Vu Quỳnh tánh hay uống ruợu, từ khi ra Ô Sào thì say liên miên.
Tào Tháo ở Quan Ðộ lâu ngày cũng viết thư đốc thúc Tuân Úc lo gấp việc tiếp tế.
Tên quân mang thư lại bị quân Viên Thiệu bắt được đem về nạp Hứa Nhu .
Hứa Nhu bàn cùng Viên Thiệu :
– Hứa đô bỏ trống chỉ có Tuân Úc ở đó. Nay ta đánh úp Hứa đô thì giặc Tào sẽ hết đất sống .
Viên Thiệu không nghe mà rằng :
– Tào Tháo nhiều quỉ kế lắm, có thể đó là mưu mẹo của hắn không chừng .
Sau Viên Thiệu lại nghe lời dèm pha của Thẩm Phối mà đuổi Hứa Nhu ra .
Hứa Nhu than rằng :
– Cơ nghiệp này suy rồi nên khiến va chỉ nghe lời siểm nịnh mà gạt bỏ lời hay . Than rồi toan tự vận.
Có người ngăn lại mà rằng :
– Sao Tướng quân lại phí bỏ mạng mình như vậy ! Thừa Tướng trước kia đã biết Tướng Quân nay chắc không quên đâu .
Hứa Nhu suy nghĩ . Sau đó qua đầu Tào Tháo.
Khi vào ra mắt, Hứa Nhu nói :
– Tôi tới để hỏi thăm sức khoẻ của Thừa Tướng , mong Thừa Tướng chớ ngại .
Tào Tháo cũng hỏi thăm lại :
– Bấy lâu nghe Tướng Quân ở bên Viên Thiệu, không rõ có bình an không ?
Hứa Nhu liền tình thực kể hết chuyện mình chán ngán Viên Thiệu , Tào Tháo nghe nhưng chưa tin.
Tới khi Hứa Nhu kể lời khuyên Viên Thiệu nên đánh úp lấy Hứa đô mà Viên Thiệu không nghe.
Tào Tháo cả kinh mà nói :
– Nếu hắn nghe ông chắc tôi nguy rồi !
Sau đó mới tin lời Hứa Nhu.
Hứa Nhu hỏi :
– Thừa Tướng còn bao nhiêu lương thực ?
– Tháo nói vài ngàn xe.
Hứa Nhu cười :
– Ý tôi là muốn giúp ông, sao ông lại giấu tôi ?
Tào Tháo vội chữa :
– Thực ra chỉ còn năm tháng lương mà thôi .
Hứa Nhu đứng dậy, bỏ đi mà rằng :
– Ông không tin thì tôi ở đây làm gì .
Tào Tháo liền kéo áo Hứa Nhu lại mà rằng :
– Tôi nói chơi, chứ chỉ còn ba tháng thôi .
Hứa Nhu lắc đầu mà nói :
– Hết nhẳn cả rồi !
Tào Tháo hoảng kinh hỏi làm sao mà biết.
Hứa Nhu liền đưa phong thư bắt được khi trước.
Tào Tháo ngửa mặt lên trời tạ ơn :
– Trời còn thương ta .
Sau đó hậu đãi Hứa Nhu .
Hứa Nhu hiến kế :
– Lương thảo của Viên Thiệu đều chất ở Ô Sào do Thuần Vu Quỳnh giữ, mà Quỳnh hay uống rượu say sưa, ông nên sai quân giả làm quân Viên Thiệu mang cờ hiệu Trương Kỳ, đến vận lương rồi thừa cơ đốt cướp thì chỉ vài ngày quân Viên Thiệu phải thua .
Sau đó Tào Tháo khiến Tuân Du, Giả Hủ, Tào Hồng, Hứa Nhu giữ trại, sai Hạ Hầu Ðôn, Hạ Hầu Huyên phục binh ở phía Tây, Tào Nhơn, Lý Ðiển phục binh ở phía hữu, Trương Liêu, Hứa Chữ thì đi trước,
Từ Quáng, Vu Cam theo sau, Tào Tháo thì lãnh trung qnân cùng tiến đến Ô Sào .
Ðêm ấy, người ngậm tăm, ngựa bỏ nhạc , lại kéo cờ hiệu Viên Thiệu mà đi .
Thơ Thọ đang ở trong ngục, thấy ngoài cửa trên trời có nhiều sao tỏ rạng, liền xin cai ngục dẫn ra xem, xem rồi kêu lên :
– Họa tới nơi rồi ! Rồi xin ra mắt Viên Thiệu .
Viên Thiệu cho vào .
Thơ Thọ nói :
– Sao Thái Bạch đi ngược lên chỗ sao Quý , sao Liễu ắt có họa . Xin cho quân đi tăng cường ở Ô Sào và giữ các đường hiểm yếu kẻo nguy .
Viên Thiệu đang uống rượu, nghe nói thì nổi giận mắng :
– Mi ở trong ngục mà còn muốn nhát ta . Nói rồi sai bắt bỏ Thơ Thọ vào ngục.
Thơ Thọ than :
– Quân ta ắt chết nay mai, còn xác ta cũng biết về đâu !
Nói về quân Tào đi gần đến trại quân Viên Thiệu.
Quân bên trong hỏi :
– Quân nào vậy ? Bên ngoài đáp : Binh Trương Kỳ đến hộ lương .
Quân bên trong nhìn ra thấy cờ hiệu phe mình thì cứ để cho đi .
Quân Tào vô tới trại chính ở Ô Sào thì canh đã sang tư, liền phóng hỏa đốt.
Thuần Vu Quỳnh cùng bộ hạ còn đạng say thì đã bị câu móc té xuống đất hết.
Mục Ngươn Tân và Triệu Hiền bị tử trận.
Tào Tháo sai nổi lửa, bao nhiêu kho trại của Viên Thiệu bị cháy rụi .
Thuần Vu Quỳnh bị bắt dẫn vào, Tào Tháo sai cắt tai cắt mũi, cột lên ngựa thả cho về để làm nhục Viên Thiệu .
Còn chính Trương Kỳ đi vận lương thực thì bị Trương Liêu, Hứa Chữ chặn đánh gϊếŧ chết.
Viên Thiệu nghe tin nguy khốn liền họp hết các tướng mà thảo luận.
Trương Hấp bàn nên kéo gấp sang Ô Sào .
Quách Ðô thì khuyên Tào Tháo mắc ở Ô Sào nên đem binh cướp trại của hắn đang bỏ trống là hơn cả.
Trương Hấp lại nói :
– Tào Tháo quỉ quyệt, nhỡ nó mai phục thì sao ?
Lúc nầy Viên Thiệu còn chưa hoàn hồn, chằng biết quyết định ra sao nên cứ cho Trương Hấp , Cao Lãm đi cướp trại Tào Tháo, còn Châu Cam thì đem binh tiếp cứu Ô Sào.
Châu Cam đi được nửa đường thì bị Trương Liêu , Hứa Chữ gϊếŧ chết .
Trương Hấp, Cao Lãm đi cướp trại Tào quả nhiên bị binh phục của Hạ Hầu Ðôn, Tào Nhơn, Tào Hồng .
Binh Trương Hấp , Cao Lãm thua to chạy dài.
Viện Thiệu khi đó chỉ còn hơn phân nửa quân số.
Quách Ðô một mặt nói với Viên Thiệu là Trương Hấp , Cao Lãm có ý theo Tào đã lâu nên mới thua như vậy, mặt khác lại báo cho hai tướng này là Viên Thiệu có ý hại họ.
Hai tướng liền sang đầu Tào Tháo.
Hạ Hầu Ðôn nói :
– Họ đầu giả hay thiệt, chưa biết thì chưa nên tin .
Tào Tháo nói :
– Ta lấy ân huệ mà đãi, chắc họ không sanh tâm đâu .
Nói rồi cho hai người về đầu.
Hứa Nhu lại khuyên Tào Tháo tiến binh lên.
Tào Tháo liền sai Trương Hấp, Cao Lãm đi cướp trại.
Ðêm ấy binh Tào chia làm bốn đạo áp đến, bên Viên Thiệu cũng chia quân ra đối ứng, đánh tới sáng, binh
của Viên Thiệu lại hao mất phân nửa.
Hứa Nhu lại khuyên Tào Tháo :
– Ta nên cho phao ngôn lên rằng binh ta chia làm hai, một đánh Nghiệp Quận, một đánh Lê Dương,
quân Viên Thiệu cứ nghe cũng đủ sanh loạn. Lúc nó loạn rồi, ta đánh rốc một trận sẽ toàn thắng .
Tào Tháo nghe theo , cho quân đồn rầm lên tin trên.
Viên Thiệu hay tin thì cả kinh, sai Viên Thượng đi giữ Nghiệp Quận, Tân Minh ra cứu Lê Dương.
Tào Tháo hay tin, chia đại binh làm tám đạo nhất tề đánh phá doanh trại của Viên Thiệu.
Binh Viên Thiệu không còn lòng dạ nào đánh nữa nên chạy tán loạn hết.
Viên Thiệu bỏ cả giáp mão, dẫn con nhỏ lên ngựa mà chạy, chỉ có năm trăm quân kỵ đi theo qua sông, vàng bạc châu báu mất hết.
Binh Tào đuổi theo chém gϊếŧ tính ra binh Viên Thiệu mất hơn tám vạn, thây nằm chật đất, máu chảy thành sông ! Lúc đó quân sĩ bắt Thơ Thọ mang nạp Tào Tháo.
Tào Tháo và Thơ Thọ vốn có biết nhau trước.
Thơ Thọ kêu lên :
– Ta không đầu đâu.
Tào Tháo đáp :
– Viên Thiệu vô mưu, không nghe lời Tướng quân nên mới mang họa , còn Tướng quân sao lại chấp nê làm vậy, về với ta thì ta may mắn biết chừng nào !
Sau đó hậu đãi Thơ Thọ, nào ngờ Thơ Thọ lại toan trốn về với Viên Thiệu.
Tào Tháo bèn cho đem gϊếŧ, đến chết Thơ Thọ vẫn không biến sắc mặt.
Thơ Thọ chết, Tào Tháo thương tiếc hồi lâu.