Ở bên dưới, sau câu hỏi của Tuyết, không giống với không khí sôi nổi trong các buổi học trước đây, các em chỉ hô chữ “Có” một cách yếu ớt. Đã có đến hơn nửa các em học sinh bắt đầu sụt sịt, nước mắt lấm lem.
Tuyết cũng đã nghẹn ngào không nói lên lời, ngày cô nhận lời về dạy ở lớp học là vì cảm mến tấm lòng thiện nguyện của Nghĩa, muốn chia sẻ công việc với bạn. Nhưng dần dần ngày qua ngày cùng với các em học sinh, thực tâm cô rất yêu quý chúng và coi chúng như những đứa em trai em gái của mình. Cả năm qua, cô chưa từng bỏ một buổi dạy nào cả.
Đến phần tiếp theo, Tuyết giới thiệu “đại biểu” chính quyền địa phương lên phát biểu, khi một người đàn ông ăn mặc chỉnh tề đứng lên phía trước sân khấu, cả lớp im phăng phắc, chỉ còn tiếng gió thổi vi vui:
– Tôi thay mặt cho chính quyền và các tổ chức đoàn thể của địa phương đứng ở đây xin có đôi lời chia sẻ với các vị phụ huynh, các em học sinh và đặc biệt là 2 bạn trẻ Tuyết và Nghĩa. Chúng tôi xin nhận lỗi trước các em, chúng tôi đã quá giáo điều, quá nguyên tắc để các em học sinh ở đây không được cắp sách đến trường. Bác Hồ vĩ đại của chúng ta đã từng nói, giáo dục là sự nghiệp toàn dân, mọi trẻ em đều có quyền được đi học. Ấy vậy mà chúng tôi đã sơ xuất để những em nhỏ phải học trong hoàn cảnh như thế này bởi những cơ chế, chính sách về giáo dục còn nhiều bất cập. “Lớp học bên sông”, một cái tên thể hiện đúng bản chất và hoàn cảnh của nó đã truyền cảm hứng cho tất cả chúng tôi. Tôi xin hứa với các em học sinh, xin hứa với hai bạn trẻ là chúng tôi sẽ không bao giờ bỏ rơi các em nữa. Các em chắc chắn sẽ được học hành đầy đủ trong một điều kiện tốt nhất giống như bao học sinh khác trên địa bàn của phường. Và tôi sẽ báo cáo việc này lên cấp trên để nhân rộng việc này, để không còn những em nhỏ phải học tập trong điều kiện khó khăn như thế này nữa. Một lần nữa, tôi xin được gửi lời tri ân của địa phương tới hai bạn Nghĩa và Tuyết. Các bạn thực sự là những tấm gương cho thế hệ trẻ địa phương học tập. Tôi xin hết.
Cả lớp và các vị phụ huynh ở xung quanh vỗ tay rầm rầm hưởng ứng. Khi người đàn ông đại diện cho chính quyền địa phương đi xuống thì cô giáo lớn tuổi đại diện cho trường Tiểu học địa phương đứng lên ngay. Cô chắc cũng phải 50 tuổi rồi không ít, cô phát biểu:
– Thưa quý vị đại biểu và các em học sinh. Tôi là hiệu trưởng trường tiểu học địa phương. Hôm nay đứng đây trước không gian của lớp học này, tôi thực sự bồi hồi xúc động và cảm thấy rất áy náy. Tôi xúc động bởi ngay giữa thủ đô thân yêu của chúng ta vẫn còn tồn tại một lớp học với điều kiện khó khăn như thế này. Tôi áy náy bởi mình chưa làm tròn nhiệm vụ của một hiệu trưởng khi trong địa bàn giáo dục của trường vẫn còn có các em học sinh muốn học, ham học nhưng không được đến trường. Được sự quan tâm hỗ trợ của chính quyền địa phương, chúng tôi đã tiến hành kiểm tra lực học, đánh giá kỹ năng của 37 em học sinh trong lớp. Tôi tuyên bố, trường Tiểu học địa phương nhận 6 em vào học lớp 1; 8 em vào học lớp 2; 10 em vào học lớp 3; 10 em học lớp 4 và 3 em học lớp 5. Các em sẽ bắt đầu học ngay sau Tết nguyên đán và sẽ do các cô giáo có chuyên môn tốt nhất của trường giảng dậy. Về phía nhà trường, tôi xin hứa sẽ tạo điều kiện tốt nhất có thể để các em sớm hòa nhập với nhà trường và các bạn học sinh bình thường khác.
Cô hiệu trưởng nhận được tiếng vỗ tay nhiệt liệt của tất cả mọi người. Khi tiếng vỗ tay kết thúc, cô nói tiếp:
– Chúng tôi, những người làm công tác giáo dục, được xã hội gọi là các “thầy – cô”. Nhưng ngày hôm nay, tôi xin phép được gọi 2 bạn trẻ đã sáng lập và duy trì lớp học bên sông ngồi kia là: Thầy Nghĩa và Cô Tuyết. Các bạn hoàn toàn xứng đáng là một người thầy, người cô thực sự trong ngành giáo dục của chúng tôi. Các bạn đã vượt lên trên mọi khó khăn, vất vả để mang con chữ tới cho các em, điều mà chúng tôi chưa chắc đã làm được. Xin các bạn yên tâm bàn giao các em học sinh cho chúng tôi, với tư cách là đồng nghiệp của các bạn. Tôi xin hứa sẽ làm hết sức mình để tiếp nối những gì mà các bạn đã dạy cho các em. Tôi xin hết.
Cô hiệu trưởng đầy xúc động, ánh mắt đong đầy chan chứa đi về phía chỗ ngồi của mình trong sự im lặng của tất cả mọi người. Không ai vỗ tay bởi vì họ cũng như vậy, rất xúc động không thể nói lên lời.
Anh Tuyết ngồi bên cạnh Nghĩa từ nãy đến giờ, cô giật giật vào tay Nghĩa kêu chàng đứng dậy nói gì đi. Nhân vật chính của lớp học từ đầu đến giờ chỉ ngồi yên, thỉnh thoảng đánh mắt về phía Thủy Tiên và mẹ của cô ấy. Thấy bạn giục và thấy ánh mắt của mọi người đang nhìn mình. Nghĩa đành đứng lên đi vài bước về chỗ mà Tuyết vừa nãy mới đứng. Cậu có phần ngại ngùng vì trước mặt mình hôm nay không chỉ có các em học sinh mà còn có cả nhiều người lớn khác nữa. Cười ngượng và đưa tay lên gãi gáy vì chẳng biết phải nói từ đâu, mãi mới ấp úng nói ra được vài chữ:
– Cháu cảm ơn các cô chú ở chợ Đồng Xuân, cháu cảm ơn chính quyền địa phương và nhà trường đã giúp đỡ cho các em trong lớp học. Thực sự thì cháu …. Chẳng biết nói gì ạ ….
Cái vẻ mặt ngượng ngùng của Nghĩa làm mọi người ở đây vừa buồn cười vừa cảm phục, bởi cậu không mầu mè, không hoa mĩ, không nhận về mình những lời tán dương của mọi người. Chỉ thuần phát chân chất giống như chính con người của mình thôi.
Rồi Nghĩa quay về phía các em học sinh của mình, từng đứa một tính cách ra làm sao, hoàn cảnh gia đình thế nào, có sở trường sở đoán gì đều nằm lòng trong đầu cậu, giờ phút chia tay không khỏi bùi ngùi xúc động:
– Sau này các em phải cố gắng học hành, thỉnh thoảng anh sẽ đến kiểm tra đấy nhớ. Tí, em phải cố gắng bỏ cái tật vừa học vừa cắn móng tay đi, ở lớp mới là các bạn sẽ lêu lêu đấy. Tèo, giờ đỡ rồi nhưng vẫn còn ngọng giữa dấu hỏi và dấu ngã, phải luyện hàng ngày biết chưa? .v.v.
Từng đứa một được Nghĩa nêu tên kèm theo một tật xấu cần phải sửa, kèm theo một lời động viên vì một sở trường nào đó. Mỗi em khi được nhắc đến tên mình đều đứng dậy, lấy tay quệt nước mắt rồi nói rõ to: “Vâng ạ”.
– Anh chúc các em học thật giỏi, ngoan ngoãn, sau này lớn phải chăm chỉ làm việc giúp đỡ bố mẹ. Anh em mình cùng cố gắng. Được không nào?
Cả lớp đồng thanh, lần này tiếng đồng thanh vang vọng khắp vùng đất bãi:
– “Thưa thầy! Vâng ạ”
Nghĩa lại cười ngượng và đưa tay lên gãi gáy:
– Đã bảo đừng gọi anh là thầy mà lại …. Hì hì hì !!!!!!!!!!
Thế rồi, bạn Kiên lớn nhất lớp làm lớp trưởng đứng dậy ngay ngắn:
– Thưa thầy, chúng em có một món quà muốn tặng thầy và cô ạ.
Nghĩa và Tuyết nhướn mắt tỏ vẻ ngạc nhiên, Nghĩa nói:
– Có quà nữa sao?
Kiên dõng dạc:
– Vâng ạ. Các bạn ………. Đứng.
Cả lớp đứng dậy, nghiêm trang tại chỗ của mình.
Kiên bắt nhịp: Hai ………. Ba …….
Cả lớp bắt đầu hát, bài hát rất ý nghĩa mà lũ trẻ đã cùng nhau tập cả một tuần nay vào những buổi chiều:
“Người thầy, vẫn lặng lẽ đi về sớm trưa
Từng ngày, giọt mồ hôi rơi nhòe trang giấy.
Để em đến bến bờ ước mơ,
Rồi năm tháng sông dài gió mưa,
Cành hoa trắng, vẫn lung linh trong vườn xưa.
Người thầy, vẫn lặng lẽ đi về dưới mưa,
Dòng đời, từng ngày qua êm đềm trôi mãi,
Chiều trên phố bao người đón đưa,
Dòng sông vắng bây giờ gió mưa,
Còn ai nhớ, ai quên con đò xưa.”
Từng lời bài hát tuôn ra trong tiếng vỗ tay theo nhịp của tất cả mọi người, trong ánh mắt đỏ hoe của các em học sinh. Trong khi hát, những hình ảnh Lớp học bên sông trong năm vừa qua như những thước phim quay chậm trong đầu thầy và trò:Có lần Thầy Nghĩa dạy học trong chiếc áo đầy bùn đất vì vừa mới đi làm về: Có lần đang trong giờ học, cả thày và trò phải chạy vội vào trong thuyền vì một cơn mưa rào bất chợt .v.v.
“Dù năm tháng vô tình trôi mãi mãi,
Có hay bao mùa lá rơi.
Thầy đã đến như muôn ngàn tia nắng,
Sáng soi bước em trong cuộc đời.
Vẫn nhớ những khi trời mưa rơi,
Vẫn chiếc áo xưa sờn đôi vai,
Thầy vẫn đi, buồn vui, lặng lẽ.
Dù năm tháng vô tình trôi mãi mãi,
Tóc xanh bây giờ đã phai,
Thẫy vẫn đứng bên sân trường năm ấy,
Dõi theo bước em bước em trong cuộc đời,
Dẫu đếm hết sao trời đêm nay,
Dẫu đếm hết lá mùa thu rơi,
Nhưng ngàn năm, làm sao em đếm hết công ơn người thầy”
Khi những lời cuối của bài hát vừa kết thúc, 37 em học sinh như đàn ong vỡ tổ thi nhau chạy về phía Nghĩa và Tuyết, vừa chạy vừa khóc vừa nói:
– Anh Nghĩa!
– Chị Tuyết!
Thế rồi chúng thi nhau ôm lấy thầy và cô của mình, ríu rít, nặng sâu và ân tình.
Những người có mặt ở lớp học bên sông lúc ấy không ai bảo ai, tất cả cùng đứng dậy, vỗ tay rền vang vì tán thưởng cho bài hát vừa kết thúc, đó là bài “Người Thầy” hay nhất mà họ đã từng nghe.
Trong đám người gọi là “đoàn thanh niên” địa phương khi ấy, có …………….. Cu Zũng tôi.
——-