Trong mắt của thương nhân Do Thái, hài hước là đặc quyền chỉ có trong tay của những kẻ mạnh. Vì vậy, họ rất xem trọng hài hước.
Thương nhân Do Thái thường nói: “Cười là liều thuốc tốt nhất trong trăm thứ thuốc”.
Mặc dù phải nếm đủ mùi vị đắng cay trong suốt lịch sử lưu tán của dân tộc, nhưng người Do Thái vẫn luôn giữ được niềm tin kiên định đối với cuộc sống. Nếu không, dân tộc ấy đã không thể khôi phục trở lại sau bao thế kỷ chịu sự bức hại và kỳ thị tàn bạo. Trên thực tế, chính cuộc sống gian nan, khổ cực đã tạo nên tinh thần lạc quan, kiên định của người Do Thái.
Lạc quan và tiếng cười là liều thuốc bổ không thể thiếu trong đời sống của người Do Thái, giúp họ luôn luôn duy trì được một tâm hồn an nhiên, tự tại. Đối với người Do Thái, áp lực cuộc sống quá lớn, không thể dùng nước mắt và những tiếng than vãn để hóa giải nó. Tiếng cười của người Do Thái không chỉ bật lên trong những lúc vui sướиɠ, mà nó còn là biểu hiện cho tinh thần ngoan cường và sức mạnh phản kháng đối với cuộc sống đầy hiểm nguy và chua xót của dân tộc mình. Có thể nói, trong sự hài hước của người Do Thái, ẩn chứa một trí tuệ độc nhất vô nhị. Nó không chỉ là một lời chỉ trích chua cay đối với cuộc sống, mà còn là một biện pháp hữu hiệu giúp họ giảm nhẹ khổ đau, loại bỏ căng thẳng, giúp tâm hồn thư thái.
Rất nhiều truyền thuyết và chuyện dân gian Do Thái là những tiếng cười hài hước ẩn trong những bi kịch sâu sắc. Dân ca Do Thái cũng chứa đầy những giai điệu bi thương, nhưng sự bi thương ấy cũng không phải tuyệt vọng hay tự than tự oán. Dân tộc Do Thái luôn giữ cho mình sự tự tại, biến đau khổ thành một giá trị cao quý trong niềm tin kiên định.
Trong tính cách của người Do Thái, “hài hước” và dũng khí đối mặt với nghịch cảnh có mối quan hệ vô cùng mật thiết.
Người Do Thái cho rằng, chỉ có những người mạnh mẽ, không biết khuất phục, mới có thể thoát khỏi hoàn cảnh nguy khốn đang trói buộc mình, đứng trên lập trường khách quan để nhìn lại chính mình, thông qua hài hước để điều tiết những khó khăn mà mình đang phải đối mặt. Trong cách nhìn của người Do Thái, hài hước vừa tượng trưng cho tính bền bỉ, vừa tượng trưng cho lòng can đảm của những con người mạnh mẽ.
Người Do Thái xem hài hước là một món ăn tinh thần quan trọng. Trong ngôn ngữ Hebrew, trí tuệ được gọi là hefuma, mà hài hước cũng được gọi là hefuma. Hài hước chính là trí tuệ sinh tồn của người Do Thái, là phương thức biến khổ đau thành vui vẻ trong những năm trường đối diện cùng nghịch cảnh của dân tộc.
Có lẽ bạn đã từng nghe nói: Khi một ông chủ ngân hàng lớn người Do Thái “ho hắng” một tiếng, toàn bộ các ngân hàng trên thế giới sẽ bị “cảm cúm” ngay; hay việc năm tập đoàn tài chính lớn của người Do Thái liên hợp lại có thể khống chế toàn bộ thị trường vàng thế giới.
Không phải vô cớ mà người Do Thái được ca tụng như vậy. Hơn 2.000 năm sống phiêu bạt khắp nơi, bị xua đuổi và chà đạp, người Do Thái đã tích lũy cho mình rất nhiều hiểu biết về thương trường. Đó chính là viên đá đầu tiên đặt nền tảng cho những thành công rực rỡ sau này của họ.
Dân tộc Do Thái nổi tiếng thế giới với tài kinh doanh độc đáo. Họ luôn giữ chữ tín và đề cao trí tuệ kinh doanh, luôn tuân thủ pháp luật, nhưng lại có bản lĩnh lách luật vô cùng thông thái. Tất cả được hệ thống hóa thành bí quyết đưa người Do Thái trở thành “thương nhân số một thế giới”.
[1] Ngày chủ nhật của người Do Thái.