Nghe thấy lời của Lâm Đại Trụ, Lâm Viễn Thu đầu tiên là ngỡ ngàng, sau đó cảm giác vui mừng tràn ngập trong lòng. Đây đúng là “buồn ngủ thì gặp được chiếu manh”. Kể từ khi xuyên không đến đây, Lâm Viễn Thu luôn lo lắng về con đường tương lai của mình.
Lâm Viễn Thu nghĩ rằng nếu cả đời mình phải sống ở thời cổ đại này, thì nhất định phải tìm một cuộc sống thoải mái nhất có thể. Không thể suốt đời làm nông dân đầu đội trời chân đạp đất mãi được.
Kiếp trước Lâm Viễn Thu cũng từng sống ở nông thôn. Khi còn nhỏ, cha mẹ bận rộn công việc, không có thời gian chăm sóc cậu và em trai, nên đưa hai anh em về ở với ông bà ngoại ở quê. Có thể nói, thời thơ ấu của Lâm Viễn Thu gắn liền với cuộc sống nông thôn, mãi đến khi bắt đầu học cấp hai, cậu mới trở về sống cùng cha mẹ.
Ông bà ngoại sống ở nông thôn, nơi đó có những cánh đồng bạt ngàn và những người nông dân chất phác. Vì vậy, Lâm Viễn Thu hiểu rõ cuộc sống của người nông dân vất vả ra sao. Xuân qua Hè đến, Thu đi Đông tàng.
Nông dân làm việc quanh năm không ngừng nghỉ, nhưng thu hoạch chỉ vừa đủ để duy trì cuộc sống tối thiểu cho gia đình. Nếu muốn sống tốt hơn, họ phải tìm cách kiếm thêm thu nhập từ bên ngoài.
Dù là ở xã hội hiện đại, nơi có giống lúa lai và đủ loại phân bón hóa học, một mẫu đất còn có thể sản xuất hơn một ngàn cân thóc. Nhưng ở thời cổ đại này, đất không phì nhiêu màu mỡ, năng suất chỉ khoảng 200 đến 300 cân một mẫu. Sau khi nộp thuế, số thóc còn lại thậm chí không đủ ăn no bụng, chứ đừng nói đến có cuộc sống sung túc.
Ngoài ra, trong xã hội phong kiến với quyền lực tối cao, dân thường luôn bị áp bức, người dân thường phải đối mặt với các loại lao dịch như đào mương, khiêng đá, xây tường thành. Lúc đó, dù muốn hay không thì cũng phải làm. Chỉ nghĩ thôi đã thấy đáng sợ.
Nếu thời cuộc biến động, còn có thể bị bắt đi lính. Trên chiến trường, đao thương vô tình, mạng sống lúc nào cũng bị đe dọa.
Vì thế, trong xã hội này, nếu muốn sống thoải mái, sống có tôn nghiêm, không bị người áp bức, cách duy nhất chính là học hành rồi thi đỗ công danh. Dù chỉ đỗ tú tài, cuộc sống cũng sẽ nhẹ nhàng hơn rất nhiều.
Kiếp trước, Lâm Viễn Thu học thiết kế mỹ thuật, nhưng cậu học văn hóa cũng rất giỏi. Nếu không giỏi văn hóa, cậu cũng chẳng thể thi đỗ vào trường mỹ thuật hàng đầu trong nước. Vì vậy, Lâm Viễn Thu tin rằng, chỉ cần cố gắng, cậu nhất định sẽ thành công trong việc học.
Tuy nhiên, số tiền để nuôi một người học hành lại không phải chuyện dễ dàng. Không chỉ phải đóng học phí hàng năm, mà sách vở, giấy bút cũng là một khoản chi phí không nhỏ.
Hơn nữa, trước cậu còn có bốn người anh họ, nếu tất cả đều muốn đi học, nhà này chắc chắn không đủ khả năng. Cậu là con út, liệu có đến lượt cậu đi học không? Lâm Viễn Thu không thể không nghĩ đến tình cảnh này.
Lâm Viễn Thu nhìn các trưởng bối, thấy họ đang bàn về việc thu hoạch củ cải ngày mai. Có vẻ như chuyện học hành chỉ là câu chuyện vu vơ nói cho có, không ai quan tâm đến việc ai sẽ đi học, làm sao đăng ký. Mấy người anh họ thì chỉ lo ăn uống vui vẻ, hoàn toàn không để ý đến chuyện học hành.
Người ta thường nói rằng con trai đến tuổi dậy thì sẽ khiến cha mẹ nghèo đi, quả thật điều này không sai. Tuy nhiên, đó không phải là vấn đề chính.
Bởi vì Lâm Viễn Thu đột nhiên nhận ra rằng, trong nhà này, dường như chỉ có mình cậu quan tâm đến việc nhập học. Tình hình này hoàn toàn khác xa với những gì cậu tưởng tượng. Chẳng lẽ mọi người đã bàn bạc xong từ trước rồi?
Cũng không thể loại trừ khả năng này, vì cậu chỉ vừa xuyên không tới đây được nửa tháng. Có thể cả nhà đã thương lượng xong việc này từ trước khi cậu đến. Lâm Viễn Thu cố gắng lục lại ký ức trong đầu, nhưng không có bất kỳ ấn tượng nào về việc muốn đi học. Điều này cho thấy người đi học không phải cậu.
Lâm Viễn Thu quyết định hỏi thử Lâm Viễn Bách bên cạnh: “Tứ ca, anh muốn đi học không?”
“Không, học có gì vui đâu, ta không đi.” Lâm Viễn Bách lắc đầu, cảm thấy bắt sâu còn vui hơn. "Thế đại ca bọn họ có đi học không?" Lâm Viễn Thu tiếp tục hỏi, cố gắng tìm hiểu rõ tình hình.
“Không ai đi cả, bà nội nói phần mộ tổ tiên nhà ta không có bốc khói, chỉ có ngốc tử mới phí tiền để đi học.” Lâm Viễn Bách đáp.
Lâm Viễn Thu: “...”
Lâm Viễn Thu ngỡ ngàng, hóa ra nãy giờ mình lo lắng đều là dư thừa. Không ai trong nhà có ý định cho con cái đi học hết. Nhưng cậu muốn đi học, không học thì sẽ không biết chữ, tương lai chỉ có thể làm nông dân. Không được, cậu nhất định phải đi học!
Lâm Viễn Thu nhìn về phía cha mình. Hài tử muốn đi học, tự nhiên phải tìm cha mẹ. Nhưng lúc này, Lâm Tam Trụ đang cúi đầu, trong tay cầm một cây tăm tre và cẩn thận xỉa răng nên không để ý đến ánh mắt của con trai.
Lâm Viễn Thu buồn bực, bữa cơm chiều chỉ có bánh ngô và màn thầu, không có thịt heo gì cả, vậy mà cha vẫn còn có cái để xỉa răng. Thôi, cậu quyết định tìm mẹ vậy.
Lâm Viễn Thu quay đầu nhìn về phía mẹ mình. Cậu vừa định gọi thì thấy mẹ đang ngồi ở bàn khác, vui vẻ trò chuyện với hai người chị em dâu về đủ thứ chuyện trong thôn. Quả thật là cao thủ khi vừa ăn cơm vừa nói chuyện phiếm mà.
Cậu nghĩ, dựa ai cũng không bằng dựa vào mình. Nếu không thử thì sao biết được. Nghĩ vậy, Lâm Viễn Thu quyết định phải tự mình lên tiếng. Lâm Viễn Thu nghiêm túc nói với ông nội: "Ông ơi, con muốn đi tộc học đọc sách!"
Nhưng tiếng nói của cậu quá nhỏ, ông nội không nghe thấy. Lâm Viễn Thu nói to hơn: “Ông nội, con muốn đi tộc học đọc sách!” Lần này cả nhà đều nghe thấy, nhưng chỉ nhìn cậu một cái rồi tiếp tục ăn uống.
Ông nội phẩy tay bảo, “Cẩu Tử ăn xong thì đi chơi đi, đừng quấy rầy người lớn nói chuyện.” Ông nghĩ cậu đang đùa giỡn.
Lâm Viễn Thu nghĩ mình cần phải thay đổi cách nói chuyện. Cậu bước tới trước mặt ông Lâm, nghiêm túc nói: "Ông nội, con muốn đi học đọc sách biết chữ."
Tiếng nói rõ ràng và to lớn, mọi người lại cùng nhau nhìn về phía cậu. Chưa kịp chờ ông Lâm có phản ứng gì, bà Ngô đã không vui nói: “Học gì mà học, đi chỗ khác chơi đi, đừng làm phiền người lớn nói chuyện.”
Nói xong, bà Ngô quay đầu lại trừng mắt nhìn Phùng thị một cách giận dữ. Không cần đoán cũng biết, câu nói vừa rồi chắc chắn là do con dâu thứ ba dạy Cẩu Tử nói. Nhà còn không đủ cơm ăn mà đã nghĩ đến chuyện học hành, đứa con dâu này thật sự không hiểu chuyện.
Thấy mẹ chồng trừng mắt nhìn mình, Phùng thị vội vàng lắc đầu. Tình hình trong nhà như thế nào nàng cũng rất rõ ràng, sao có thể sẽ nói về chuyện học hành với con trai. Nói đến đi học thì có gì tốt chứ.
Không chỉ tốn tiền tốn công sức, mà thỉnh thoảng còn bị thầy đánh vào tay. Nàng chỉ có một đứa con cưng quý giá là Cẩu Tử, nếu bị đánh hỏng thì biết làm sao.
Phùng thị đã sớm bàn bạc kỹ với Lâm Tam Trụ. Hai người định chờ khi Cẩu Tử lớn hơn một chút sẽ đưa cậu lên trấn làm tiểu nhị ở tửu lầu. Họ dự định gửi con trai đến Túy Hương Lâu, tửu lầu lớn nhất ở trong trấn. Nghe nói, ở đó rượu và thức ăn vừa đắt vừa ngon. Đến lúc đó, Cẩu Tử sẽ có lộc ăn.
Lâm Tam Trụ không vui khi thấy mẹ mắng con mình: “Mẹ, Cẩu Tử muốn đi học là chuyện tốt, sao lại mắng nó làm gì.” Bà Ngô tức giận: “Chuyện tốt? Học hành không tốn tiền à, nhà ta còn đang thuê đất người khác để trồng trọt đâu!”
Nếu không phải vì khoảng cách đang ngồi khá xa, bà Ngô đã vung tay tát ngay cho con út một cái rồi. Học hành cái gì chứ, chẳng lẽ không nghĩ đến tình cảnh nhà mình sao?
Mười sáu mẫu đất, trong đó mười mẫu là đất thuê của người khác để canh tác, mỗi năm vừa trả tiền thuê vừa nộp thuế, số lương thực còn lại chỉ đủ ăn. Đại tôn tử đã mười lăm tuổi, một hai năm nữa phải lập gia đình, tiền cưới vợ cho nó còn chưa tích cóp được, làm gì có tiền dư để cho Cẩu Tử đi học.
Huống chi, tre xấu sao mọc được măng tốt. Với bản tính ham ăn biếng làm của vợ chồng lão tam. Nếu Cẩu Tử có thể học hành thành tài thì bà sẵn sàng viết ngược lại tên mình.
Lâm Tam Trụ buồn bực: “Không phải nói tộc học không thu học phí sao?” Lần trước khi trong tộc khai từ đường, hắn nghe tộc trưởng nói vậy.
“Không cần học phí, nhưng sách vở thì vẫn phải mua, còn có giấy, bút, nghiên mực, những thứ đó đều không rẻ. Ngươi thử tìm trong túi xem có bao nhiêu tiền!” “Tiền đâu ra chứ, tiền nhà mình không phải đều trong tay mẹ sao!”
Lâm Tam Trụ sờ túi áo trống trơn, có chút buồn bực. Nhưng nhìn ánh mắt mong đợi của con trai, hắn không nhịn được mà quay sang nói với ông Lâm: "Cha, Cẩu Tử nhà mình thông minh, nếu cho nó học, biết đâu sau này nó có thể thi đỗ làm quan lớn thì sao."
Vừa rồi, hắn nhìn thấy rất rõ ràng. Khi đại ca nói về chuyện mở tộc học, mấy đứa cháu trai chỉ lo cắm đầu ăn, không ai chú ý hết. Chỉ có con của hắn là lắng nghe nghiêm túc. Điều này chứng tỏ con hắn khác biệt, là đứa nhỏ thông minh. Nếu đi học, biết đâu sau này lại thành danh.
Làm quan lớn ư? Ông Lâm không nhịn được mà lắc lắc đầu. Lão tam nói chuyện mà không nghĩ trước nghĩ sau, làm quan lớn đâu phải dễ. Nếu dễ, Lâm Hữu Chí cũng không mất hơn hai mươi năm mới đỗ tú tài.
Nhà họ Lâm mấy đời làm ruộng, chưa từng nghĩ đến chuyện cao xa. Cứ thành thật mà trồng trọt thôi. Ông nhìn xuống đứa cháu nhỏ gầy gò còn đầy vẻ trẻ con, không thể nào liên tưởng đến việc nó sẽ trở thành quan lớn trong tương lai.
Ai, trẻ con nghĩ sao thì nói vậy, có thể đến ngày mai đã quên sạch. Ông rít một hơi thuốc rồi quyết định nói, “Để sau rồi tính tiếp!”. Mọi người lại tiếp tục ăn cơm. Cha đã lên tiếng, Lâm Tam Trụ cũng không còn cách nào khác.
Hắn xoa đầu Lâm Viễn Thu, nói: “Không học thì thôi, đọc sách có gì tốt. Cẩu Tử ngoan, vài năm nữa cha sẽ đưa con đi làm ở tửu lầu lớn, đến lúc đó tha hồ mà ăn ngon uống sướиɠ.”
Lâm Viễn Thu mặt mày tối sầm, nghĩ bụng, làm công ở tửu lầu thì ăn uống thỏa thích cái gì chứ, tửu lầu đó có phải của nhà mình đâu. “Không đi, con muốn đọc sách!”
Nói xong, Lâm Viễn Thu bắt đầu dậm chân, thể hiện sự bướng bỉnh như một đứa trẻ năm tuổi. Nếu vẫn không được, cậu chuẩn bị vừa khóc vừa lăn lộn trên đất, dù sao mình còn nhỏ mà.
“Được được, đi học, chúng ta đi học.” Nhìn thấy con trai chuẩn bị khóc lớn, Lâm Tam Trụ vội bế cậu lên, nói: “Ngày mai cha sẽ đưa Cẩu Tử đi tộc học báo danh nha!” Con trai hắn vừa mới thoát khỏi lưỡi hái tử thần, Lâm Tam Trụ không nỡ để cậu khóc.
Dù gì cũng không cần phải trả phí nhập học, cứ đưa Cẩu Tử đi học vài ngày trước xem sao. Biết đâu chỉ cần học vài ngày, bản thân thằng bé sẽ không muốn đi nữa.
Sách vở cũng có thể không mua ngay bây giờ. Nếu thực sự cần, chẳng phải còn có thể mượn trước của trong tộc sao. Ừ, cứ làm vậy đi! Lâm Tam Trụ xoa râu, cảm thấy mình thật thông minh.
Bà Ngô không vui nói: “Hôm nay mẹ nói rõ, nếu Cẩu Tử đi học, mọi chi phí hai vợ chồng các con phải tự lo, công quỹ sẽ không trợ cấp một đồng nào!”. “Hiểu rồi, hiểu rồi!” Lâm Tam Trụ đã có kế hoạch nên trả lời đầy tự tin.
Lâm Viễn Thu không biết suy nghĩ của cha mình. Cậu cho rằng cha đã quyết tâm, sau này sẽ cố gắng kiếm tiền cho cậu đi học nên cảm thấy rất cảm động. Trong lòng không khỏi cảm thán, bình thường cha tuy không đàng hoàng, nhưng lúc này vẫn rất đáng tin cậy.
Nghe bà Ngô nói vậy, Chu thị vẫn không yên tâm. Tuy mẹ chồng luôn nói chuyện không tốt với Tam đệ, nhưng Chu thị biết, bà thích nhất đứa con trai út này. Đến lúc đó không chừng sẽ lén cho tiền.
Viễn Phong sắp đến tuổi lấy vợ rồi, lúc đó mà không có sính lễ thì không cưới được vợ mất. Chu thị liếc nhìn em dâu, thấy Lưu thị cũng nhìn lại, trong ánh mắt lo lắng chẳng kém gì mình.
Sau khi hai người liếc nhìn nhau, Chu thị liền mở miệng trước: “Tam đệ thật quá nuông chiều con cái, làm sao có thể để cho trẻ con muốn làm gì thì làm. Việc học hành tiêu tốn không ít, ngươi và tam đệ muội làm sao có đủ tiền bạc. Hơn nữa, rồng sinh rồng, phượng sinh phượng, chuột sinh con thì biết đào hang. Chúng ta là nông dân, đừng mơ tưởng đến chuyện làm quan, hãy chăm chỉ cày cấy ruộng đồng thì hơn.”
Chu thị chỉ thiếu chút nữa là nói thẳng rằng, các ngươi hai vợ chồng lười biếng làm sao mà sinh ra được đứa con chăm chỉ học hành chứ. Lưu thị cũng gật đầu đồng ý: “Đại tẩu nói đúng.” Thấy ông Lâm cũng tỏ vẻ đồng ý với con dâu cả, Lâm Viễn Thu trong lòng sốt ruột, sợ rằng chuyện học hành của mình bị ảnh hưởng.
Lâm Viễn Thu vội vàng nói: “Không đúng, không đúng, đại bá nương, không phải như vậy. Đừng nhìn những vị quan lớn kia có bao nhiêu oai phong lẫm liệt, nhưng ba đời trước họ có thể cũng là nông dân như chúng ta!”
Ông Lâm giật mình hỏi: "Lời này là do con nghĩ ra sao?" Lâm Đại Trụ và Lâm Nhị Trụ cũng mở to mắt nhìn không thể tin nổi. Cẩu Tử từ khi nào lại thông minh như vậy? "Không phải đâu, là cháu ở trước cửa nha môn nghe người ta nói."
Lâm Viễn Thu cảm thấy dùng lý do này là tốt nhất, vì dù sao đứa bé năm tuổi cũng không thể hiểu biết nhiều như vậy. Hơn nữa, ngày hôm đó khi lạc đường, cậu đã lang thang trước cửa nha môn nửa ngày. Cậu đã gặp những ai, đã nghe được những gì, chỉ có cậu biết rõ.
Nghe đến "cửa nha môn", bà Ngô đau lòng ôm ngực, "Ôi, nửa lượng bạc của tôi!". Nếu không phải ngày đó lão tam cương quyết đưa con đi dạo ở trấn trên, Cẩu Tử đã không bị lạc đường, không đi đến trước nha môn thì sẽ không chứng kiến cảnh phạm nhân bị đánh đập đẫm máu.
Cảnh tượng đó khiến Cẩu Tử sợ hãi, về nhà bị sốt cao mấy ngày liền, phải tốn hết nửa lượng bạc mới cứu được mạng thằng bé.
Lúc này, nhìn lão tam nắm tay Cẩu Tử, cả hai vợ chồng đều cười hớn hở tự hào con trai thông minh nhất thế gian. Bà Ngô tức giận, phất tay: "Cút đi, ta không muốn nhìn thấy các ngươi nữa!"
Lâm Tam Trụ bế Cẩu Tử lên, để cậu ngồi trên cổ mình rồi gọi hai con gái: "Đi thôi! Yến nhi, Thảo nhi, mau về phòng với cha!"
Sáng hôm sau, vừa ăn xong bữa sáng, Lâm Viễn Thu đã thúc giục cha đi báo danh: "Cha, hôm nay đi báo danh cho con nhé." Lâm Tam Trụ lắc đầu: "Hôm nay không được, cha còn phải đi đào củ cải...." Đúng rồi, còn phải đào củ cải!
Nhớ tới việc này, Lâm Tam Trụ vội dắt tay con trai rồi gọi to vào bếp: "Mẹ, hôm nay con dẫn Cẩu Tử đi chỗ tộc thúc báo danh nên không xuống ruộng đâu." Nói xong liền kéo Lâm Viễn Thu chạy nhanh ra ngoài như bị chó rượt.
Bà Ngô cầm chày cán bột vội xông ra, thấy không đuổi kịp thì tức giận quăng chày đi. Chỉ nghe "loảng xoảng" một tiếng, cánh cổng cũ kĩ bị đập lung lay. Phùng thị định đi theo xem náo nhiệt liền vội thu chân lại.