Luận xem văn sự con người
Phải hình quyền quới, phải đời phong lưu
Có người trí hoá tài mưu
Có người bần tiện tư ưu đêm ngày
Bàn chân đi đứng chẳng ngay
Trong bụng cũng vậy, có hay thế nào
Con mắt chân mày đóng cao
Mày sóc mày cáo hổn hào lắm thay
Tai lừa tai ngựa hỡi bay
Dững đôi chân mày thế ấy cũng hư
Răng khít là răng Thiêm thừ
Ở ăn độc địa thời chừ lo âu
Người nào trán vận xoáy trâu
Thiên tinh là hiệu, có đâu cho vừa
Đôi tròng trắng bạc quá ưa
Nam da^ʍ nhân phụ nữ hoà gian phu
Mỏng môi cao mỏ hồ đồ
Hồng hồng con mắt gϊếŧ chồng như chơi
Khao khao giọng thổ tiếng cười
Vân vân tóc trán là người khôn ngan
Đêm ngày tự lự tân toan
Phỉnh người lấy của, dỗ người lấy công
Người nào mắt phụng mũi rồng
Trán cao bằng thẳng, cằm đồng nở nang
Trên cho cân dưới vững vàng
Ấn quyền cũng có trào đường có khi
Quới quyền dầu chẳng làm chi
Hương thôn người cũng kỉnh vì làm trên
Người nào lỗ mũi hỉnh lên
Của xe chất lại một bên cũng nghèo
Chân nai rồi lại chân cheo
Bước cao bước thấp cũng đều nên ghe
Râu thời quắn quắn râu dê
Ở ăn bội bạc nhiều bề gian manh
Người nào quản hượt thường đình
Ấn quyền cũng có, phẩm bình chất cao
Nhân trung sâu tợ như đào
Thung dung trên thế anh hào mới đang
Thiện từ trải khắp nhân gian
Ai khôn khôn với, ai ngoan ngoan cùng
Ấy nên một đứng anh hùng
Trên cân mày mặt, dưới bằng đít tôn
Dầu mà lao khổ sầu tuôn
Mặt cũng tươi tốt hơn tuồng hân hoan
Nói ra là sự dở dang
Lưng thô mặt đυ.c, lònglang bộn bàng
Dầu mình nằm trên đống vàng
Lâu mòn thời cũng một bàntay không
Ra đi tính bước cứng còng
Rùng vai lắc chuyển động trong tới ngoài
Là người bần tiện hình hài
Mãn đời thì cũng đi vay của người
Mở miệng chưa nói đã cười
Bất bình nhãn mục, một đờilang vân
Người nào mắt phụng mũi lân
Mi trường quá mục mười phần tốt thay
Đã cân vừa chân vừa tay
Eo lưng thắt đáy bằng nay vững vàng
Ra đi tính bước khoan khoan
Chẳng giàu thì cũng làm quan nhưng là
Đầu mày mà lại dững ra
Có gan có ruột, gian tà vốn không
Gái mà da đỏ hồng hồng
Dài cằm rộng miệng có chồng lấy trai
Dầu mà lịch sự khoan thai
Tròng trắng trắng bạc, tròng đen đen dầm
Quả là cẩu hạnh lang tâm
Con mắt thể ấy thời da^ʍ chẳng lầm
Còn người ân hậu lương tâm
Phương viên diện mạo ngâm ngâm má đào
Trung trung chẳng thấp chẳng cao
Nói năng thủng thẳng mày giao cung huyền
Mắt hẹp lại cao lưỡng quyền
Tai như tai Phật lòng hiền sống lâu
Ai mà ăn ở hiểm sâu
Lưng dài mặt rộng, hay chau môi mày
Nói rồi lại phủi hai tay
Thì mấy người ấy có tài là chhi
Làm người lấy đó mà suy
Râu rìa lông ngự có khi phản thần
Người nào nhãn lộ bất bình
Dĩ ân báo oán là tình gian hung
Nam nhân đa phát, bần cùng
Nữ nhân tiểu phát, ai dùng làm chi
Ai mà môi đỏ da chì
Ấy là chất phát vậy thì cũng nên
Người nào trán khuyết một bên
Thời lòng gian giả đâu nên trung bình
Làm người học lấy trong mình
Biết người mà lánh, biết tình mà ưa
Nịnh thần là thấy hay chưa
Râu rẽ hàm én mắt thời láo liêng
Dầu mà làm quan hay quân
Xảo ngôn xàm ngữ hại dân nhộn nhàng
Ai có ngũ lộ rõ ràng
Là tướng phú quới bạc vàng trên tay
Khổng đạo vào mao bằng nay
Bần cùng chi tướng tháng ngày tân toán
Anh hùng là tướng có gan
Ti hậu cho có mới trang anh hùng
Người nào mà canh nhân trung
Ở ai hại nấy có dùng chi đâu
Tam chủ là tướng công hầu
Tứ nhủ là báu đã giàu lại sang
Tiểu tiện nước chảy hai hàng
Rơi rơi hoa cải tợ dường mưa sa
Nhỏ thì ở cửa ở nhà
Lớn lên ở phủ, ở toà, ở cung
Đừng vương cái thói tham lam
Ngũ nhạc cho có thời làm to thay
Đái ra một giọt chảy gay
Bần cùng chi tướng tháng ngày lao đao
Hình dung thượng hạ mãng mao
Trường thọ chi tướng khổlao chi bần
Cho toàn ngũ đoản chi thân
Ngũ trường cũng tốt, mười phần thêm xinh
Nhãn thanh quan thị bất bình
Láo lưng con mắt gian tình ai đương
Xảo ngôn xàm ngữ đa phương
Thượng nghiêm bất thuận, hạ phường đệ huynh
Ở cùng ai cũng chẳng tin
Lấy đen làm trắng trong mình mới cam
Đòng xa tay đánh cong cong
Bất bình lưỡng mục, thời lòng xấu thô
Nam tà nữ tính da^ʍ ô
Lẽ nào nết cũng mồ hồ lắm thay
Có quắp tướng, duỗi haitay
Như vậy thì cũng nhiều ngày khó khăn
Tiếng co éo, khít hàm răng
Giận rồi mới nói, nói năng châu mày
Ác nhân thêm thắt lắm thay
Độc từ kẻ ở chân tay trong nhà
Mặt thì xem trẻ như già
Lưu ly chi tướng, gian tà lại đeo
Nằm như thỏ, nằm như mèo
Cả đời thì cũng chịu nghèo không xong
Nằm như lân, nằm như hùm
Ngàn năm quới tướng mãnchung chi đời
Thánh hiền truyền hết mọi lời
Biết đời phúc đức biết đời giàu sang
Nói như sấm, cười như ran
Nam nhân vốn thật một trang anh hùng
Nói như sấm, cười như ran
Nữ nhân thế ấy thì hoang cửa nhà
Thánh hiền truyền lấy cho ta
Để xem cho biết mới ra con người.