Ngày 13 tháng 11 năm 2014. Trời nhiều mây.
Chi đội Cảnh sát hình sự thành phố Sở Nguyên.
Sự khoái lạc bao giờ cũng ngắn ngủi, nên người ta mới gọi là “khoái” lạc (khoái = nhanh), còn khi tâm trạng trĩu nặng, ngày trôi qua cũng chậm, tưởng như dài cả năm. Sống trong sự dày vò suốt một tuần, vụ án những tên ăn mày bị hại vẫn chưa có tiến triển. Thẩm Thư chỉ có thể gia tăng áp lực lên đầu những đồn trưởng đồn cảnh sát, đốc thúc họ để ý sát sao đến hành tung của những tên ăn mày sống trên địa bàn, một khi có người mất tích phải lập tức báo cáo lại ngay.
Không phải ai cũng hiểu và ủng hộ Thẩm Thư. Dù sao đám ăn mày cũng là nhóm người yếu thế, rất ít được quan tâm, bọn họ sống hay chế.t, đối với cuộc sống trăm họ, bước chân của đô thành gần như không có sức ảnh hưởng. Mà cảnh lực của Chi đội Cảnh sát hình sự Sở Nguyên lại thiếu hụt, kinh phí eo hẹp, đã thế Thẩm Thư còn phân một bộ phận từ nguồn tài nguyên có hạn này vào trong một vụ án liên hoàn không th.i th.ể, không người báo án và không khổ chủ, điều đó khó tránh khỏi bị người khác chỉ trích.
Tôi, Hai Lượng và Khả Hân đều sốt ruột thay cho Thẩm Thư, nhưng lại chẳng giúp được gì, chỉ có thể lưu tâm nhiều hơn, trong cuộc sống và công việc lúc nào cũng truy tìm những manh mối có liên quan đến vụ án này.
Tôi vẫn còn nhớ đến hiệu ứng cửa sổ vỡ mà Thẩm Thư đề cập tới trong cuộc họp phân tích tình hình vụ án, bèn tìm cơ hội để gọi cho Dư Thần Thần, người phụ trách thu thập tài liệu cho Văn phòng tỉnh, hỏi cô ấy có cuốn sách nào nói về hiệu ứng cửa sổ vỡ hay không?
Dư Thần Thần rất có trách nhiệm, một tay cầm điện thoại, một tay cầm chuột để tìm kiếm trong kho sách được lưu trữ trên máy tính, rất nhanh sau đó đã báo lại cho tôi: “Có 2 cuốn sách liên quan, đều do tác giả nước ngoài viết, một cuốn của Thomas Geoffrey, một cuốn của James Wilson, tên sách đều là [Cửa sổ vỡ], cô muốn cuốn nào?”
Tôi đáp: “Cho tôi cuốn đằng sau của cái ông James Wilson ấy, tên nghe quen quen, lấy cuốn ấy đi. Đợi đã, ông ta tên là gì ấy nhỉ, cô nhắc lại được không.”
Dư Thần Thần nói ngắt từng từ một: “Là --- James Wilson, sao thế?”
Tôi hơi ngớ ngác, cái tên này trước đó đã nghe ở đâu rồi thì phải, nhất thời lại không nhớ ra, chắc chắn không phải do Thẩm Thư nói, nhưng sao trong lòng tôi lại thấp thoáng một cảm giác bất an?
Tôi im lặng hồi lâu, Dư Thần Thần ở đầu dây bên kia không hiểu chuyện gì xảy ra liền hỏi: “Cô sao thế? Cuốn sách này có có muốn mượn không?”
Cô ấy chưa dứt lời, một gương mặt bỗng lướt qua đầu, tôi rùng mình một cái, từ đầu đến chân đều nóng ran, sống lưng lạnh toát.
“Cô làm gì thế? Lúc gọi điện thì tập trung một chút có được không?” Dư Thần Thần rõ là đang cảm thấy phiền toái.
“Nói sau đi.” Tôi không kịp bận tâm đến cảm xúc của cô ta, đáp vội một câu rồi dập mạnh máy xuống, chạy đến phòng làm việc của Thẩm Thư.
Thẩm Thư đang cùng Hai Lượng vùi đầu nghiên cứu thứ gì đó, thấy tôi hớt hải chạy lại, Hai Lượng ngơ ngác hỏi: “Sao thế? Muốn gặp chúng tôi đến vậy cơ à?”
Tôi đáp: “Anh bớt bảnh chọe đi, kiếp sau cũng không đến lượt anh đâu. Thẩm Thư, về vụ án những tên ăn mày bị hại, tôi có một nghi phạm quan trọng muốn báo cáo cho cậu biết.”
Ánh mắt Thẩm Thư lập tức sáng rực, đáp: “Cô nghi ngờ ai?” Cậu ấy và tôi hợp tác với nhau đã lâu, nên có sự hiểu ngầm lẫn nhau, vừa nghe thấy ngữ khí của tôi, là biết tôi đã tương đối chắc chắn.
Tôi tiện tay khép cánh cửa sau lưng vào, lại gần vài bước rồi nói: “Nghi phạm này là một nam thanh niên, tầng lớp sống không cao, có sự qua lại với đám ăn mày, hắn có một chiếc xe đạp ba gác, tất cả đặc trưng đều phù hợp với phân tích trước đó của chúng ta về nghi phạm. Hắn đã khiến tôi nghi ngờ, là bởi vài ngày trước đã đề cập với tôi về cái tên James Wilson, mà James Wilson lại chính là tác giả cuốn sách [Cửa sổ vỡ].”
Lông mày của Thẩm Thư cau lại độ mấy giây, sau đó giãn ra: “Cô nói nghi phạm là Trương Phong Ất?”
“Thì ra cậu đã sớm nghĩ đến rồi.” Tôi mang theo chút thất vọng trong sự đắc ý.
Thẩm Thư vội đáp: “Tôi vừa nghe cô nói xong mới nghĩ ra. Mấy ngày trước cô đi phục tra hiện trường Mã Tam mất tích, có cơ hội gặp được Trương Phong Ất, cậu ta phù hợp với những đặc trưng mà cô liệt kê, hơn nữa còn thích sử dụng thuật ngữ của cảnh sát khi nói chuyện, thế thì người nhắc đến cái tên James Wilson cho cô khả năng cao là cậu ta. Vụ án những tên ăn mày mất tích này đã khiến chúng ta đồng thời quan tâm đến cái tên đó. Đây tuyệt đối không phải sự trùng hợp, tên của người sáng lập lý luận cửa sổ vỡ đã sớm in sâu vào tâm trí Trương Phong Ất, thế nên cậu ta mới có thể buột miệng nói ra. Thục Tâm, nếu như vụ án này nhờ thế mà được phá thì công lao của cô là lớn nhất đó.” Thẩm Thư nói đến cuối, cất cao âm lượng một cách hiếm thấy, khó che giấu được sự hưng phấn và kích động trong lòng.
Năm tôi 14 tuổi, gia đình tôi đã chuyển đến khu nhà ở dành cho cán bộ công an, sau đó đã không còn liên lạc với Trương Phong Ất, mãi đến 3 năm trước mới vô tình bắt gặp cậu ta trên đường. Đối với những gì mà Trương Phong Ất đã trải qua trong khoảng thời gian đó, tôi không hề hay biết.
Điều tra vòng ngoài cho thấy, sau khi Trương Phong Ất tốt nghiệp cấp 3, đã có hai năm liền nộp đơn thi vào trường cảnh sát, nhưng đều do nguyên nhân sức khỏe mà loại vòng bảng, đến năm thứ ba thì trường cảnh sát đã từ chối hồ sơ báo danh của cậu ta. Lúc đó cậu ta bị đả kích rất lớn, từng sa sút chán nản, mất một khoảng thời gian dài mới vực dậy được, mở một sạp bán hàng nhỏ để mưu sinh.
Bố mẹ Trương Phong Ất đều còn cả, nhưng đã đoạn tuyện quan hệ với cậu ta, nhiều năm rồi không qua lại. Điều kiện kinh tế của Trương Phong Ất không tốt, sống một mình trong một căn nhà mái bằng ở đô thị hóa vùng ven, tính hơi lầm lì, chưa từng bắt chuyện với hàng xóm. Cậu ta đến giờ vẫn chưa lập gia đình, cho đến 5 năm trước không biết từ đâu dẫn về một người phụ nữ thiểu năng, hai người góp gạo thổi cơm chung. Người phụ nữ đó ngoài khuyết điểm hâm hâm dở dở ra, thì trông mặt mũi cũng xinh đẹp, dáng người yểu điệu, Trương Phong Ất rất yêu thương cô ta. Ai ngờ ngày vui chóng tàn, hai người sống cùng nhau chưa được nửa năm thì người phụ nữ đó mất tích, nghe nói bị một tên ăn mày dụ sang tỉnh khác. Chuyện đó có thể coi là sự đả kích lớn thứ hai trong cuộc đời của Trương Phong Ất.
Tôi còn nhớ rõ Thẩm Thư sau khi nghe xong kết quả điều tra vòng ngoài của Trương Phong Ất, tay phải đập mạnh xuống tay vịn ghế, biểu cảm mừng vui và chắc chắn, nói: “Lập tức triệu tập Trương Phong Ất, đồng thời xin lệnh khám xét nhà hắn ta.”