Đến tối, The tỉnh dậy, trông cô như người mất hồn, ông Tạo đang ngồi hút thuốc lào bên chiếc bàn cũ, bà Tạo còn mệt nằm trong buồng. The lặng lẽ bước đến gần bố, cô nhìn ông, mái tóc ông đã bạc, khuôn mặt khắc khổ vì những năm tháng bán mặt cho đất bán lưng cho trời. Cô quỳ gối xuống trước mặt ông, thấy con đã dậy và có vẻ tỉnh táo hơn, nhưng lại thấy con quỳ gối trước mặt, ông Tạo ngạc nhiên hỏi:
- Dậy rồi à, sao lại quỳ? Đứng lên đi.
- Bố ơi, con khổ quá, con xin lỗi bố, con trót dại con yêu anh Long, con đã trót dại với anh ấy, bố ơi…The vừa nói vừa khóc.
- Mày vừa nói cái gì, con ơi là con, sao mà mày làm khổ tao với mẹ mày vậy? Có lâu chưa? Ối giời cao đất dày ơi, bà ra đây mà xem con gái của bà nó chửa hoang với thằng giời đánh ấy đây này.
Bà Tạo nằm trong nhà, nghe thấy tiếng than khóc của ông Tạo bà đi ra. Bà chỉ kịp nghe lùng bùng trong tai…trót dại, chửa hoang. Bà cảm thấy như trời đất sụp xuống, rồi bà lại ngất lịm đi không còn biết gì nữa, ông Tạo vội chạy đến đỡ lấy vợ, The cũng lao đến theo, lúc này cô chỉ biết khóc. Ông Tạo bực tức giận tím cả mặt, từ xưa đến nay, ông thương cái The thật nhưng chưa bao giờ ông nuông chiều con. Thế mà The lại dám làm cái chuyện tày đình như vậy! Không thể kiềm chế nổi, ông quay sang quát thẳng vào mặt The:
- Mày cút đi, mày đi khỏi cái nhà này đi, cút ngay đi, tao không có loại con như mày, cút đi đâu thì đi, đi cho khuất mắt tao.
Trong cơn nóng giận, ông buông bà Tạo ra, ông vớ ngay lấy cái điếu cày mà phang, mà đuổi cô con gái. The sợ hãi, khóc lóc van xin, cô hoảng loạn, vụt chạy ra khỏi nhà. Cuộc đời cô còn lại gì đây? Chẳng còn gì cả, gia đình và tình yêu đều mất hết. The chạy mãi chạy mãi, cô chạy trong vô thức, mặc cho đôi chân trần bị đá sỏi đâm vào đau buốt, bóng cô gái tội nghiệp ấy liêu xiêu rồi mất hút trong màn đêm đen đặc.
Bà Tạo tỉnh dậy, mắt bà mờ vì kiệt sức, bà thấy ông Tạo ngồi gục đầu bên giường. Bất chợt bà Tạo hỏi nhỏ:
- Ông ơi, cái The, cái The đâu rồi hở ông?
Ông Tạo tỉnh dậy đưa ánh mắt buồn thăm thẳm quay sang nhìn bà:
- Tôi cũng không biết nó chạy đi đâu, cả đêm tôi với mấy người trong xóm đi tìm mà không thấy nó đâu cả. Lúc đêm nó nói với tôi nó có thai với cái thằng khốn ấy, tôi không kìm chế được, tức quá tôi đánh đuổi nó, đến lúc tôi trấn tĩnh lại mới đi tìm thì không thấy nó đâu. Bà ơi, tôi ân hận lắm.
Bà Tạo lại khóc òa lên, bà cố gắng nhoài người ra khỏi giường để đi tìm con, nhưng đã quá kiệt sức, bà gào khóc hồi lâu rồi lại ngất đi.
The cứ chạy, chạy mãi, chạy trong vô vọng, cô thật sự mất phương hướng. Cuộc đời cô sao lại đắng cay đến thế? Đến cả bố mẹ cũng vứt bỏ cô, thì cô chẳng còn thiết sống nữa, chẳng biết ma xui quỷ khiến thế nào đã đưa chân cô đến cái lều chăn vịt bỏ hoang. Cô ngồi đó, trước mắt hiện ra biết bao nhiêu kỉ niệm với Long. Nơi ấy cô đã trao cho Long tình yêu, trao cho anh cả cái quý giá nhất của đời người con gái. Vậy mà giờ đây Long lại nỡ lòng nào bỏ rơi cô để đi theo người khác. Cô mơ màng nhớ lại cái lần định mệnh mà kể từ đó cô đã yêu Long. Cô còn nhớ như in. Và rồi tất cả kí ức hiện về như một thước phim quay chậm. Ngày trước nhà Long chẳng giàu có như bây giờ. Cô và Long đã lớn lên cùng nhau, cùng có tuổi thơ như biết bao đứa trẻ vùng quê khác. Năm The 15 tuổi, một lần cô gánh lúa đi qua cầu về nhà thì bị trượt chân ngã xuống sông, may sao lúc ấy Long đi về qua nhìn thấy và đã cứu cô thoát chết, cô coi đó như một định mệnh. Từ đó Long cũng rất mực yêu thương cô. Dù anh chàng ít nói nhưng chỉ nhìn qua ánh mắt, thì có thể hiểu được hết tất cả tình yêu mà Long giành cho cô, và cả hai bên gia đình đều ưng thuận cho hai đứa thương nhau, bố mẹ hai hai bên cũng đã hẹn ước sau này khi đến tuổi lập gia đình sẽ cho cưới hỏi... Bất chợt nhà Long phất lên giàu có qua một lần ông Vượng đi buôn trong miền Nam về trúng quả đậm. Nhà Long giàu lên nhanh chóng, nhưng không ngờ mới chỉ có mấy năm giàu lên mà gia đình bên nhà Long đã vội quên lời ước hẹn, nhất là mẹ Long luôn kiếm cớ để chối bỏ mối giao tình giữa hai gia đình. Người ta từng nói Tham phú phụ bần quả là không sai. Mẹ Long tìm mọi cách gây khó dễ nhằm thoái thác chuyện hôn ước của Long và The. Trong thâm sâu bà ấy chỉ là chê nhà The nghèo không thể môn đăng hộ đối với nhà bà. Còn về Long, anh hiểu được điều đó. Anh vẫn rất mực yêu thương cô. Nhưng không hiểu sao bây giờ Long lại bỏ cô mà đi, sao anh lại thay đổi nhanh như thế, sao anh lại phụ tình cô? Càng nghĩ The càng tủi hổ và còn đứa con trong bụng cô thì sao ? Sau này ai sẽ là bố của nó ?
Nghĩ đến đây The lại uất ức, trong sự cùng quẫn, cô không còn thiết sống nữa ! Không gia đình, không tình yêu, không còn gì níu kéo cô trên thế gian này. Bỗng cô nhìn thấy sợi dây buộc trâu của ai đó đánh rơi cạnh cái lều chăn vịt, cô lặng lẽ cầm lấy sợi dây thừng oan nghiệt, từng bước từng bước cô tiến lại cây gạo bên cạnh cái lều chăn vịt, nơi có một cành to xà cao hơn tầm với, cô vắt sợi dây lên cành cây và đặt một cục đá xuống đứng kiễng chân đưa cổ mình vào sợi dây thòng lọng : ‘’- Bố mẹ ơi, xin tha lỗi cho con là đứa con bất hiếu…
- Long ơi, vĩnh biệt anh…. Suốt đời này em sẽ chỉ yêu mình anh, dù cho âm dương cách biệt, thì em cũng chỉ yêu mình anh ‘’ . Viên đá vừa trật đi, thì cái bóng cô gái khốn khổ giãy dụa trên cành cây gạo với sợi dây buộc trâu thòng vào cổ đã khép lại một kiếp người.
Ở một nơi xa, Long ngồi bên chiếc bàn gần cửa sổ. Ngọn đèn đêm hắt bóng anh lên vách tường trông hao gầy và khác lạ . Anh đang nhớ về The. Ai hiểu được lòng anh bây giờ ? Trước mặt anh là bộ hồ sơ ghi rõ bệnh án, anh bị ung thu máu giai đoạn cuối. Việc này anh chẳng nói với ai, kể cả bố mẹ anh anh cũng giấu, anh không muốn bố mẹ buồn rầu và người yêu anh phải đau khổ. Từ trước đến giờ, anh luôn là đứa con ngoan hiền, luôn vâng lời bố mẹ, nhất là việc anh chấm dứt tình cảm với The lại làm cho bà Vượng vui sướиɠ vô cùng. Bà Vượng cũng muốn con trai mình đi đâu đó một thời gian để có thể nguôi ngoai phần nào và hơn hết là cắt đứt mối quan hệ với The. Anh còn nhớ hôm nói lời chia tay, nhìn The đau khổ, anh cũng khổ tâm lắm, nhưng anh cố tỏ ra tàn nhẫn để The căm hận mà quên anh đi. Cuối cùng anh quết định rời làng đến một nơi mà gia đình anh cũng không biết, anh đã đến nương nhờ cửa Phật ở một ngôi chùa heo hút trên núi, anh muốn được thanh tịnh để sống nốt những tháng ngày còn lại.
Bất chợt một cơn gió thổi ào ào qua khu vườn chùa. Lá cây xào xạc rụng, cơn mưa rào xối xả vừa trút xuống, giông tố nổi lên khắp trời. Gió quật mạnh làm cho cánh cửa sổ đập vào nhau dầm một cái khiến Long giật mình, anh đứng lên chưa kịp đóng cửa sổ lại cho đỡ lạnh thì một tia sét xé dọc màn trời đêm đen tối, anh cảm thấy quay cuồng, đôi mắt mơ hồ thấy bóng dáng của một người con gái mặc áo trắng trông rất thân quen đang đứng ngoài cổng chùa, nhưng ngoài trời đang mưa to gió lớn, nhạt nhào anh không thể nhìn rõ là ai, anh định thần dụi mắt nhìn kĩ lại một lần nữa thì cái bóng ấy đã biến mất. Anh nghĩ mình bị hoa mắt. Một lát sau anh lại lịm vào giấc ngủ và lại mơ thấy The, tay The ôm bụng gọi:“Anh ơi, em đi đây, bao giờ về thì nhớ ra cây gạo gặp em nhé!”.
Sáng sớm tinh mơ hôm sau, tại xóm Củi, người ta nghe thấy tiếng gào thất thanh của bà Tình, người đàn bà góa chồng nghèo nhất xóm. Bà hốt hoảng chạy từ ngoài đồng về, khuôn mặt bà tái xanh. Vừa chạy bà vừa kêu:
- Ối làng nước ơi, ra mà xem, con The nó treo cổ chết trên cành cây gạo gần cái lều chăn vịt kia kìa…
Người trong xóm nhốn nháo khi nghe tin ấy, cả đêm họ đã cất công đi tìm mãi mà không thấy. Người ta còn nghi ngờ chưa chịu tin, một người túm lấy tay bà Tình hỏi:
- Này bà, bà nói có thật không, có thật là con The nó treo cổ chết trên cây gạo không?
Bà Tình dừng lại thở dốc, nét mặt của bà vẫn còn lộ rõ vẻ kinh sợ, ngưng một lúc lấy lại bình tĩnh, bà bắt đầu kể.
Bốn giờ sáng như mọi ngày, bà Tình thức dậy xách cái xô cũ mèm và cầm cái đèn pin đi đổ đó tôm cho kịp buổi chợ sáng, bà ra cái ngánh nơi bà đặt đó, khi đi gần đến cây gạo thì trời vẫn còn tối, màn sương đêm mờ mờ ảo ảo, bà thấy có người treo đung đưa trên cành cây gạo, bà tưởng thằng Thức đánh lưới nó thường giả là ma để dọa bà, bà chửi nó: “ Thức ơi, mày điên rồi, đời tao ma tao còn không sợ huống chi là mày”. Sau đó bà Tình soi đèn lên cành cây thì hóa ra không phải là thằng Thức dọa ma, mà bà nhận ra đấy là cô gái cùng xóm đã treo cổ chết.
Khi ông bà Tạo và cả xóm vội chạy ra cánh đồng, cảnh tượng xót xa ấy ai cũng không cầm lòng được, Mắt The trợn ngược, lưỡi thè ra, hai tay cô ôm chặt bụng. Khi người ta tháo chiếc dây thừng đưa The xuống mặt đất, ông bà Tạo lao vào ôm con kêu gào, rồi họ lại ngất đi, mặc dù đã vuốt mắt nhưng The vẫn không nhắm mắt lại được, máu từ hai con mắt cô chảy ra loang xuống khuôn mặt và hai bên mang tai.
Ngay trong đêm The chết, giấc mơ vừa rồi khiến Long bật dậy, dù là mơ hay thật thì anh đang cảm thấy có điều gì đó chẳng lành. Chờ lúc trời sáng, Long khăn gói vội vàng về quê, vì nỗi hận thấm sâu nên ông bà Tạo không cho Long đến gần. Đã ba ngày ba đêm, Long khóc thương người yêu, anh vật vã ngoài gốc cây gạo vừa đau khổ, vừ hận: “Tại tôi, tất cả là tại tôi nên The mới chết. trời ơi!”
Đêm hôm qua bà Tạo ngủ mơ thấy con gái về báo mộng: “Bố mẹ ơi, con khổ quá! Ngày mai bố mẹ hãy trồng cho con một cây chuối trước mộ của con, khi nào chuối trổ hoa là lúc con sinh con, con không muốn đứa bé phải vất vưởng lang thang …”. Ngay buổi sáng hôm sau ông bà Tạo đem cây chuối ra trồng trước mộ con gái. Còn nhà bà Vượng vẫn dửng dưng như không. Làng xóm chỉ trích thì bà Vượng lại gân mặt lên bảo: “Chết có số, vừa nghèo vừa điên thì sống làm gì cho khổ…”.