Những năm trước không có thiên tai, mỗi mẫu lúa mạch có thể thu hoạch được gần ba trăm cân lúa.
Nhà bình thường đóng xong thuế, phần lúa mạch còn lại vẫn đủ để sống qua ngày.
Nhưng năm nay lúa mạch lên đòng lại dính phải trận mưa đá lớn bị tổn hại nghiêm trọng, mỗi mẫu đất thu hoạch còn chưa bằng một nửa năm ngoái. Liễu gia tốt hơn một chút, là lúc đó bón phân kịp.
Cứ như vậy, mỗi một mẫu lúa Liễu gia thu hoạch cũng chỉ được tầm một trăm bảy, trăm tám chục cân.
Cũng may cha Liễu có danh là tú tài, không cần phải nộp thuế, lại có thêm số bạc Liễu Nha Nhi bán bản vẽ, lúc này mới không đến mức ăn bữa hôm lo bữa mai.
Chờ đến ban đêm thu hết lúa mạch vào trong nhà kho, Liễu Nha Nhi mới chủ trì họp gia đình.
Ngọn lửa lay động nhảy múa, lúc sáng lúc tối.
Liễu Nha Nhi tựa như một người lớn, vẻ mặt nghiêm túc nói: “ Bây giờ các nhà đều đã thu hoạch xong. Một mẫu lúa nhà chúng ta có thể thu được nhiều hơn nhà khác năm, sáu mươi cân lại không cần nộp thuế. Con sợ đến lúc đó có người biết cha tốt bụng, muốn tới nhà ta mượn lương.”
Không đợi Cha Liễu nói chuyện, Liễu Nha Nhi lại nói: “Con biết cha có lòng tốt, thà để bản thân mình bị đói cũng muốn giúp đỡ người khác. Chỉ là cha có từng nghĩ tới, nếu Trương Tam tới mượn lương, người mềm lòng cho mượn. Lại có thêm Lý Tứ tới mượn, vậy người có cho mượn hay không? Người cùng một thôn ngẩng đầu không thấy, cúi đầu thấy. Người không thể nào cho Trương Tam mượn mà lại không cho Lý Tứ được, phía sau Trương Tam Lý Tử còn có Vương Ngũ, Trần Lục, thậm chỉ toàn bộ Tiểu Vương Trang. Đến lúc đó tất cả bọn họ đều kéo đến trước mặt người, vậy người có cho mượn hay không?”
“Cha, làm việc thiện là chuyện tốt, nhưng cũng phải trong khả năng của mình. Nếu chúng ta là địa chủ giàu có, gặp phải chuyện thiên tai như năm nay, đừng nói là mượn, cho dù cha muốn cho bá tánh nghèo khổ lương thực con cũng ủng hộ cha. Nhưng bây giờ cả nhà chúng ta tổng cộng chỉ có mấy trăm cân lúa mạch, một nhà năm người đều cần phải ăn cơm. Lúa nước còn chưa lên bông, sau này có thể thu hoạch được gì cũng không biết, nhà ta tất cả chỉ dựa vào mấy trăm cân lúa mạch này mà sống. Cho nên lúc đó, người không thể mềm lòng. Một khi người cho mượn lương, chỉ sợ đến lúc đó cũng không thể nào thu lại được.” Liễu Nha Nhi nói đến miệng đắng lưỡi khô, bưng chén trà trong tay lên một hơi cạn sạch.
Cha Liễu muốn nói lại thôi, cuối cùng không nói gì cả chỉ gật đầu.
Thật ra trước đó, hắn thật sự đã nghĩ sẽ chủ động đưa một ít lúa mạch cho mấy nhà khó khăn nhất trong thôn. Trong lòng hắn vẫn luôn canh cánh chuyện mẫu thân Tần Mộc qua đời. Hắn cảm thấy nếu giúp nhà Tần Mộc sửa nhà ở, nương Tần Mộc sẽ không phải chết. Giống như vậy những người nghèo khổ không có lượng thực nói không chừng cũng có thể đang sống sờ sờ mà bị đói chết. Nếu hắn cho mượn không chừng có thể cứu thêm được một người.
Nhưng Nha Nhi nói cũng có lý, nếu ai tới mượn lương thực hắn cũng cho vậy mẹ già cùng nhi nữ của mình phải ăn cái gì?
Liễu Nha Nhi thấy cha Liễu cau mày, nghĩ đến có lẽ trong lòng cha có tâm sự, vì thế lại nói thϊếp: “Cha, trên đời này có câu người không vì mình trời tru đất diệt. Người một lòng suy nghĩ cho người khác, nhưng người ta có nghĩ đến người sao? Nếu bọn họ thật sự nhớ đến việc tốt người làm trước đây, lúc trước đã không náo loạn chuyện của cha và thẩm thẩm Tần gia. Cha, người quá mềm lòng, lại dễ nói chuyện. Cho nên lúc người ta có chuyện gì cầu xin mới hạ thấp đầu, đến lúc không có chuyện cần người, vậy người không là gì cả.”
“Tuy lời này của con rất khó nghe, nhưng đó chính là sự thật! Nãi nãi, người nói có phải hay không?”
Tiền thị đã sớm bị mấy lời nói của cháu gái thuyết phục, bà cảm thấy Nha Nhi nói đúng, quả thật đúng là chân lý. Cũng do đứa con này của bà quá ngốc, lúc nào cũng chỉ biết nghĩ đến người khác, chỉ là những người đó lại không nhớ đến những việc mà hắn đã làm.
Tần Mộc nâng mắt nhìn Liễu Nha Nhi một hồi, sau đó lại cúi đầu. Hắn chưa từng nghe người ta giảng đạo lý như vậy, nhưng hắn cảm thấy Nha Nhi nói rất đúng. Rõ ràng Nha Nhi nhỏ tuổi hơn hắn một tuổi, nhưng Nha Nhi lại hành động như người lớn cái gì cũng biết, cái gì cũng hiểu.
Lúc này Liễu Đông Thanh cũng nhìn chằm chằm muội muội, trong mắt ngập tràn ánh sao lấp lánh. Lúc muội muội mình nói đạo lý chỉ sợ còn lợi hại hơn cả tiên sinh dạy ở trường.
“Không còn sớm nữa, đi ngủ đi! Sáng sớm ngày mai Nha Nhi không phải muốn cùng nãi nãi đến thăm nhà bà cô sao? Nhanh đi tắm rồi ngủ đi, đừng để sáng mai dậy không được.” Cha Liễu đứng dậy, sờ đầu khuê nữ.
Liễu Nha Nhi cọ cọ đầu trong lòng bàn tay của cha Liễu, làm nũng: “Cha người đừng khó chịu. Ý của con không phải muốn cha làm người xấu, chỉ là bây giờ là thời kỳ đặc biệt, chúng ta chỉ có thể đối xử đặc biệt. Chờ đến sau này chúng ta phát tài có tiền, sẽ đưa những người trong thôn cùng nhau làm giàu. Đương nhiên nếu người đó có ý xấu, thì không cho đi theo.”