Một ngày cỡ 5 giờ chiều thứ sáu cuối tuần, mấy người đang chơi thể thao đá cầu, lan can trước chùa vắng lặng như đang ngủ. Từ cổng chùa phía nam có 4 người chắc từ bệnh viện tới, khiêng một xác chết lên để ở lan can chùa, vì chùa cao hơn đường xá và xe lên chùa không được, cũng thường xuyên và thấy luôn luôn. Chúng tôi vẫn đá cầu tiếp cho tới chập choạng tối mới về. Tôi quấn cái lưới đá cầu xong và về sau bạn, vừa quấn cái lưới vừa ngó về nơi xác chết đang phủ cái mền từ đầu đến chân, miệng tôi lẩm bẩm vui:
- Không biết là già trẻ hay trai gái, sao cô đơn dữ vậy chẳng có một người thân nhân ở bên cả, chắc là người ở quê, chết ở bệnh viện mà bà con người thân còn chưa tới.
Tôi bước lên mấy bậc cầu thang nơi để xác đó màu đêm đã phủ, tôi đẩy cửa chùa nơi tụng niệm và bật đèn cho sáng và kiếm mấy cây đèn cầy đem ra ngoài, tôi ngồi xuống thắp cây đèn cầy trên đầu xác chết đó, miệng lẩm bẩm đi chốn bình an, khi tôi ngẩng đầu lên, làm cho tôi tí nữa xỉu xuống, tim muốn ngừng đập luôn tại chỗ. Đằng sau lưng tôi thì có một ông già cỡ hơn 70 tuổi đứng ở đó từ bao giờ, ông đang ngó thẳng vào tôi mỉm cười và gật đầu, tôi gượng đếm từ 1 đến 10, với vài hơi thở dài mới bắt đầu nói ra được:
- Cháu thấy tối rồi và lại không thấy thân nhân nào đến cả, nên cháu vào trong chùa mở đèn và kiếm mấy cây đèn cầy thắp cho xác chết, nếu tối nay cháu rảnh cháu sẽ đến chia buồn với đám tang.
Ông gật đầu với mỉm cười nhè nhẹ. Xong tôi lấy lưới đá cầu và trái cầu về nhà, khi cơm nước tắm rửa xong, tôi nghĩ đêm cuối tuần thôi mình đi ra chùa chút lát nghe chuyện dân gian kể vui của mấy người làng người chết và mình cũng biết xác đó là người làng nào.
Đêm nóng hổi của mùa hè, tôi dạo bước tới chùa, đằng sau chùa từ hướng nhà tôi đi tới, qua nơi sư thầy và chú tiểu nghỉ, thấy rất là im lặng ngủ như không có đám ma hay cúng bái gì cả, ngó thẳng ra đằng trước chùa cũng vậy như không có bóng ai hay tiếng trò chuyện gì,
thường xuyên khi có đám ma thì sân chùa và bên hông đông đủ người nấu ăn, bà con thân nhân người làng đến chia buồn. Tôi cất bước tới bên hông đằng trước chùa, tôi đứng sững luôn khi thấy tối mịt mù chỉ có ánh đèn cầy còn bóng đèn mà tôi bật lên từ chiều đã tắt, tôi quay về hông chùa đẩy cửa vào trong bật đèn thêm một lần mà bóng đèn cũng chẳng sáng gì cả, tôi đi ra nơi để xác đó chỉ có 4 người già cả, tóc bạc phơ trắng như không có một sợi nào đen, tất cả ngồi im lìm quanh xác chết đó thôi, còn ông già mà tôi thấy chiều tối thì ngồi xa xa quay mặt vào xác chết, tôi ngồi xuống cũng xa 5-6 thước chắp tay lễ xác đó và cũng không biết nói hay chào ai cả, bầu không khí như nặng trĩu im lặng nghe cả tiếng hơi thở của mình, cũng không thấy ai đυ.ng đậy gì luôn. Trong một tiếng đồng hồ kéo dài đó tôi thấy gai ốc trên thân thể tôi nó mọc lên mấy lần, mùa hè chứ đâu phải mùa đông đâu mà sao lạnh lùng đến mức này.
Tôi chỉ biết miệng lẩm bẩm chúc cho linh hồn được bình an và đứng lên đi về thôi, tôi cũng chẳng nghĩ gì cả về nhà nghỉ ngơi rồi đi ngủ. Ngày hôm sau là thứ bảy ngày cuối tuần, tôi đến chùa sớm hơn bạn bè, cũng như đêm qua khi đến sau chùa ngó thẳng ra đằng trước chùa, hôm nay thấy bếp nấu ăn và có bóng người và tiếng chuyện trò. Khi tới tôi thấy ông sư thầy đang ngồi nói chuyện với thân nhân, người làng thì đang làm hòm để mai đi thiêu táng, xác chết khẩn cấp ở bệnh viện, được đưa đến chùa là người miền quê, mấy cô đang nấu ăn bên hông chùa cho biết.
Tôi bước ra đằng trước, để trái cầu rồi chắp tay lễ và khi tôi ngẩng mặt lên như có gì làm cho tôi im lặng, như dừng cả hơi thở luôn, nơi để xác với thân nhân ngồi đó không có một người già nào và tóc bạc cả, bầu không khí cũng không có lạnh lùng giống đêm qua, trong lòng tôi như thấy đêm qua là một đám tang và hôm nay là một đám tang khác, da gà da vịt mọc lên đầy người giữa ban ngày luôn, tôi ngồi lê lại gần chân của xác chết và tôi hỏi:
- Xác này đem đến chùa này hôm nào vậy hôm nay hay là chiều hôm qua?
Một cô cũng tuổi cao rồi trả lời:
- Ông bị bệnh tim chết khẩn cấp chiều hôm qua, con gái ông quyết định đưa xác đến đây, lại không có chiếc ghe về làng báo tin, nên sáng nay người làng mới được tin và vừa đến.
Tôi đang bắt đầu hỏi tới chuyện đêm qua, ông bà ông vải ơi như người đang lái xe mà đạp thắng bất thình lình, da tôi nó xù lên như gai quả mít vậy, khi thấy tấm hình trên đầu xác chết nằm đó là ông già mà cười và gật đầu vào mình khi chập choạng tối đêm qua, không nói năng gì được thêm một lời cả, tẩn tẩn mát mát giữa ban ngày chứ không phải nửa đêm gì, hai đầu gối tôi nó quá mỏi luôn đi từ nơi đám ma đến nơi đá cầu có 40 thước làm như tôi đi cả tiếng đồng hồ mới tới, tôi ngồi xuống đất để trái cầu và cái lưới đó cho bạn rồi đứng lên đi về, khi về hình như chỉ là một hơi thở thôi đã tới trước nhà rồi, không hiểu là chạy hay bay nữa, tại sao đêm qua nó xảy ra chuyện như vậy.
Khi xong đám ma đó tôi mới trở lại chơi đá cầu ở sân chùa, làm cho nhớ đời luôn.
Chuyện Ai Đến Chia Buồn
Bounthanh Sirimoungkhoune