Vào đêm trước khi quân đội xuất phát, Oleg ngáy to vang trời, Euler xoay qua lăn lại trở mình suốt cho đến rạng sáng mới thiu thiu ngủ.
Tiếng còi đánh thức Oleg, hắn ngáp một cái rồi ngồi dậy, rửa mặt, Euler bị hắn đánh thức, lơ mơ mở mắt, Oleg nói, “Em ngủ đi, có gì đâu mà xem, xếp hàng xong rồi đi ngay.”
Hắn mặc quần áo xong để lại một con dao găm bên cạnh gối, vuốt ve mái tóc trước trán Euler hôn lên trán cậu một cái, “Giữ lại phòng thân, mang theo lúc ra ngoài. Tôi đi đây.”
Euler ngoan ngoãn, gật gật đầu, “Chú ý an toàn.”
Oleg vừa ra khỏi cửa, cậu lại bật dậy lấy máy ảnh và vén rèm nhìn xuống dưới qua khe hẹp. Binh lính xếp hàng không chỉnh tề, có người có mũ, có người không mặc áo khoác, chiều cao chênh lệch xen nhau, có thương binh, có lính nữ hậu cần. Những khuôn mặt độc lập một cách kì lạ, không ai giống ai. Hầu hết trong số họ chỉ ở độ tuổi đôi mươi, biểu hiện thất vọng và lo lắng cáu kỉnh bị dày vò bởi một điều gì đó. Euler đã nhìn thấy lính cần vụ nữ phát thuốc trong phong hôm qua, nghe nói nhiều người trong số họ cần uống thuốc để sống qua ngày.
Hàng lính phía trước nhỏ tuổi nhất, khuôn mặt còn non, làn da của họ chưa đỏ và đổi màu vì cái nắng tàn khốc của Afghanistan, không giống những người lính cũ ở phái sau, cổ toàn là vết sẹo vì bị phơi nắng. Lúc đầu da sẽ đóng vảy, sau đó mọc ra nốt đỏ, nếu gãi sẽ sưng và đen, lớp cát thô ráp có thể mài những vết thương li ti này chảy máu, bác sĩ có nhỏ thuốc chống viêm bình thường, sau đó vảy da mới mọc ra một gốc màu hồng to sau gáy, giống như cổ thụ bị sâu bọ, kiến cắn chui ra khỏi những cái lỗ nhỏ.
Phía sau có một hàng nữ binh, Euler nhận ra một khuôn mặt quen thuộc, cô có một đôi mắt màu hổ phách tuyệt đẹp, đang lặng lẽ dùng kẹp tóc kẹp tóc mái ra sau tai, tên lính đứng sau túm lấy mông cô, cô quay lại trừng mắt, nhưng ánh mắt cực kỳ gợi cảm tràn đầy sức sống. Euler nhớ ra cô ấy, Oleg nói cô ấy là cá chết trên giường. Sau đó, hắn giải thích rằng mọi người luôn có cách sống sót của riêng họ, và ở Afghanistan, đàn ông dựa vào thuốc và phụ nữ thì ngủ với người khác.
Sau đó bọn họ bắt đầu hát quốc ca, khi những cỗ xe cuốn bụi mù mịt mở ra một con đường xuyên qua lối đi vào sân, những người đàn ông phái sau lê bước và ngâm nga tiến về phía trước. Oleg ngồi trên chiếc xe cuối cùng, ngón tay Euler khẽ run khi cậu ấn nút chụp, nhưng Oleg không phải đang nhìn cậu, mà là đang nhìn kỹ hàng phía sau, sau đó hắn nhanh chóng chui vào xe rồi đóng nắp trên đầu lại.
Ở ngoại ô thành phố, một nhóm khác cũng đã lên đường. Một chiếc xe bán tải bằng thiếc chạy theo đoàn xe mô tô vυ't gió trên vùng đất hoang vu.
“Này, Akaj, cái áo da của mày đâu?” Có người hỏi.
Người thanh niên đeo kính ôm con búp bê thỏ của mình đang lau súng, “Cầm rồi.”
“Gì? Mày lại thiếu tiền à?”
Người thanh niên giả bộ ho hai tiếng, “Đúng vậy, sức khỏe yếu nhiều bệnh, cần tiền mua thuốc.”
“Mày bị bệnh gì?”
“Tao thấy nó bị thần kinh đúng hơn.”
Akaj giắt súng bên hông, để gối thỏ dưới đầu vùi vào một vị trí, “Làm xong kèo này, ông đây rửa tay gác kiếm chuyên tâm chữa bệnh. Đừng thìm thêm rắc rối cho tao nữa.”
Cậu ta ngồi bên cạnh một người trung niên, trông gầy gầy cực kì minh mẫn, chỉ chăm chú đọc tập sách nhỏ trên tay. Akaj dựa vào ông và làm nũng y như thú cưng, “Buri, tôi thấy chóng mặt quá. Sao mặt trời lại to thế, khó chịu, khó chịu.” Người trung niên lấy một gói thuốc ra, “Tốt nhất là cậu nên dọn ra khỏi tầng hầm kia đi.”
Akaj cười cười, hạ giọng, “Tôi chỉ hơi lo lắng thôi.”
“Cậu lo gì?”
Akaj xoa xoa huyệt thái dương, thở dài, “Anh biết tôi gặp chuyện gì mà?”
Buri cúi đầu, “Tôi đã nhắc cậu không nên nhận việc này.”
“Hết cách rồi, tôi hết tiền..” Akaj lắc đầu, buồn ngủ, “Lần này mà thành công tôi nhất định sẽ không làm nữa, Hắn không thể ép tôi.”
Buri không khuyên nữa. Chỉ có những người nhặt rác mới biết toàn bộ câu chuyện của Akaj. Một sĩ quan trẻ tuổi của Liên Xô, bị quân địch bắt làm tù binh, giả vờ làm việc dưới quyền của một quý tộc, sau đó trốn thoát nhưng tổ quốc đã xem cậu là kẻ phản bội, vì vậy chỉ có thể sống trong những căn hầm tối của khu ổ chuột, dựa vào đội ngũ của những người nhặt rác để móc túi để sống qua ngày. Buri thương xót Akaj bởi vì đứa con trai đã chết trong chiến tranh của ông cũng chỉ bằng tuổi Akaj. Nhưng giờ ông đã già rồi, không còn đòi hỏi những người trẻ tuổi phải trưởng thành theo cách ông muốn nữa.
Họ đi dọc theo thung lũng cằn cỗi về phía thung lũng Panjshir ở phía bắc Kabul, và sau một ngày một đêm, họ nhìn thấy bóng dáng mờ mờ của quân đội. Akaj quyết định dừng chân dưới chân đồi nghỉ ngơi. Một vài người Afghanistan dựng lều nhỏ và lấy thức ăn, nước và chia vũ khí. Vào buổi tối, người Afghanistan phải thờ phượng, họ chỉ lau tay và mặt, trải chăn trên mặt đất, quỳ xuống và đọc các chương kinh sách theo hướng mặt trời lặn. Akaj ngồi trên mặt đất dựa vào lốp xe và xem bản đồ chờ bọn họ đọc xong rồi cùng ăn tối.
“Ngày mai đơn vị xe tăng sẽ đến chân núi phía sau. Chúng ta sẽ băng qua những ngòn núi và mang theo mọi thứ.” Akaj chỉ vào bản đồ, cắn một cái bánh quy trong miệng, “Nghe này, tôi biết đây không phải là lần đầu tiên chúng ta làm công việc này, nhưng không thể loại trừ tình huống ngoài ý muốn, các người phải hành động cẩn thận.”
Một người Afghanistan nói, “Rõ rồi.”
“Xe tải không thể qua được nên để hai người ở chỗ này, những người còn lại sẽ xuất phát vào buổi tối, ohari chạy tới chân núi trước mặt trời mọc để chuẩn bị sẵn sàng, lấy tiếng còi của tôi làm khẩu lệnh, không được tự tiện hành động.”
Có người nói, “Khu rừng trước thung lúc rất nhiều sông, tầm nhìn không tốt, địa hình cũng khó di chuyển linh hoạt.”
Buri nhìn rừng cây âm u, “Tôi quen thuộc địa hình này. Cần lưu ý một số vấn đề nhỏ, mùa này động vật nhiều, để chuẩn bị, tôi khuyên mọi người nên mang theo một số vật dụng khẩn cấp. Nhìn thời tiết này, tôi e rằng trời sẽ mưa. Nếu chúng ta không thể kết thúc hành động trước khi trời mưa thì sẽ gặp rất nhiều rắc rối đấy.”
Akaj cau mày, “Thật sự sẽ có mưa à?”
“Tối nay hãy xem độ dày của mây. Đề phòng trời mưa to, tôi đề nghị không nên hành động hấp tấp, tầm nhìn kém rất dễ hỏng việc, trộm gà ăn gạo không phải là lợi nhuận.”
Akaj cắn răng, đôi mắt tối đen sâu thẳm, “Nhất định phải thành công.”
Phải chắc chắn thành công.
Oleg sốt ruột nghĩ, kiểm tra số người và sắp xếp công việc. Các đơn vị bộ binh cũng không đông, không phải chủ lực, các đơn vị xe tăng phía sau mới là nòng cốt. Vì vậy, Oleg không quan tâm đến chiến công, hắn ngẩng đầu nhìn vùi núi cao ngất bao quanh thung lũng sông, trong lòng biết rằng “đội tiêu diệt” này sẽ không khác gì lần trước.
Sự thất bại liên tiếp của Liên Xô ở Afghanistan có liên quan chặt chẽ đến địa hình. Afghanistan là quốc gia núi đồi, hầu hết các thành phố nằm trong thung lũng, rất dễ bị tấn công và khó phòng thủ. Du kích giỏi lợi dụng địa hình để yểm hộ tác chiến, quân Liên Xô không thể lai xe chiến đấu vào rừng úi, chỉ có phương án dùng máy bay hoặc xe tăng ném bóm bừa thôi, nhưng hiệu quả rất thấp.
Các trinh sát đã trở lại, “Có những ngôi làng dọc theo hướng tây nam.”
Oleg gật đầu, “Biết rồi. ”
Sĩ quan phụ tá đưa hắn đến gặp tổng chỉ huy.
“Tôi vừa mới thảo luận với mấy đại đội trưởng, tôi e rằng lần này vẫn còn cần anh, Oleg.” Tổng chỉ huy nói, “Tính theo năm tháng thì anh là người quen thuộc nơi này nhất, để cho mấy tên ngu kia đi vào thì chắc mất hết sạch mấy chục người.”
“Tôi biết ngay mà.” Oleg không để ý, hắn ngồi xuống, gác đôi giày dính đầy bùn đất, “Tôi không có ý kiến. Đề nghị của tôi là đi dọc theo con sông phía đông bắc, địa hình thuận lợi hơn.”
“Tôi cũng nghĩ vậy. Viktor sẽ đi cùng đơn vị xe tăng của mình, chúng tôi có đủ pháo binh, phải kiểm tra các ngôi làng trên đường, không được bỏ sót.”
Oleg lạnh lùng nói, “Đương nhiên.”
Hắn không thể phản đối, và không thể hiện chút sợ hãi nào trên khuôn mặt. Nhưng hắn, người chỉ huy mặt trận phải chịu rất nhiều áp lực. Tại sao? Công tác rà mìn min phá bom tiền tuyết, đặc công mang chó nghiệp vụ đi phái trước, tuy nói chúng nó đã được huấn luyện, nhưng trong mười con thì đại khắc chỉ có một con mới ngửi ra mùi lưu huỳnh là tốt lắm rồi. Phần lớn toàn là mấy con ngu không, người có khi còn không tốt hơn chó đâu. Đôi khi là mìn mắc nối tiếp nhau, giẫm lên một phát là nổ hàng loạt, người ngửa mặt chó lật.
Những người đi phía sau vừa nhặt thi thể vừa kéo theo túi xác chết to bằng bể chứa, ném thi thể đã bị nổ thành từng khối thịt rồi quay đầu lại liều mạng; người không bị nổ chết sẽ sợ hãi, không dám tiến về phía trước, run cầm cập, ngay cả chó cũng đứng yên tại chỗ. Lúc này hắn đành phải đá bọn họ về phái trước, mắng họ là đồ hèn nhát. Một số tân binh gục xuống, khóc tại chỗ, nước mắt giàn giụa. Hắn cầm súng dí trước ngược người lính, chỉ nói, không đi thì chết ở đây luôn đi. Tên linh kia sau đó vẫn chết, hắn bị nổ bay nửa khuôn mặt, lòng Oleg run lên. Đôi khi hắn hy vọng kia nói hắn đánh chết họ đi. Kỳ thật hắn không biết nên gϊếŧ chết bọn họ thì tốt hay tận mắt nhìn bọn họ dẫm lên mìn nổ chết là tốt.
Không có anh hùng trên chiến trường, cũng không có Đức Chúa Trời.
Mọi thứ chỉ là gϊếŧ chóc mà thôi, không có kỹ thuật, gϊếŧ người bừa bãi, cũng không ai phân biệt được đâu là dân làng, đâu là băng nhóm thổ phỉ. Những ngôi làng bị bom đạn thiêu rụi, người chết là những người già gây như cây củi và những thiếu nữ đang hấp hối, bởi vì bọn họ không có sức để chạy, người có thể chạy đến chạy hết rồi, chỉ còn phụ nữ và người già bị bỏ lại mà thôi.
Đây là nơi mà tất cả những người lính trẻ học nhưunxg bài học đầu tiên về chiến tranh và gϊếŧ chóc, đứng trên mảnh đất bị bỏ hoang, bị bao bọc bởi khói lửa, đầy xác chết, lạc đà và những con la, những đứa trẻ bị thiêu rụi. Tất cả đều không ngần ngại bắt chết chúng vì lợi ích của họ. Dân chúng lầm than khốn khổ. Khi bóp cò, mọi người đều nghĩ, sau này nhất định họ sẽ phải xuống địa ngục chăng?
Oleg ăn một ít đậu luộc và thịt đóng hộp cho bữa tối. Mùi thịt đóng đúng là quá gớm, y như thịt chết vớt ra khỏi nước vậy. Hắn miễn cưỡng nhét hết mọi thứ vào bụng.
Hắn gọi về doanh trại bằng điện thoại không dây, Euler nghe máy.
“Em đây.”
“Có ổn không?”
Oleg châm một điếu thuốc, “Ổn, đồ ăn khó nuốt quá.”
Euler như đang cười nhẹ. Oleg bị tiếng cười này làm rung động, nét mặt cũng hòa hoãn.. Ở đầu dây bên kia, Euler hỏi, “Anh không sao chứ?” ”
Oleg rít một hơi thuốc, “Ừ, còn sống.”
“Tâm trạng không tốt?”
“Sao em biết?”
“Anh ít khi than đồ ăn khó nuốt.” Euler từ tốn nói, “Yêu cầu ăn uống và ngủ nghỉ của anh không cao, nếu hai cái này có vấn đề, thì có lẽ tâm trạng của anh đang tệ lắm.”
Oleg cười, “Em hiểu tôi từ lúc nào vậy?”
Euler im lặng. Oleg nổi lên ý muốn trêu chọc cậu, “Tôi có nên mang em đến đây không nhỉ, vừa làm tri kỉ vừa làm ấm giường. ”
Euler lạnh lùng nói, “Anh còn thiếu người làm ấm giường à?”
“Thiếu chứ, em muốn không?”
“Không muốn, tìm mấy cô gái kia đi.”
“Ồ, ghen à? Sợ người khác làm ấm giường cho tôi?”
“Không liên quan tới tôi.”
Tâm trạng Oleg vui vẻ hẳn lên, “Tôi đi làm nhiệm vụ chiến đấu, không phải đi dạo nhà chứa kiếm người làm ấm giường. Tôi thủ da^ʍ cũng nghĩ đến mặt của em đấy. ”
Euler vô cảm, “Đừng có mang ý dâʍ ɖu͙© tôi.”
“Sao lại là ý da^ʍ, nói khó nghe thế, đó là em đấy. “
Đầu kia điện thoại khẽ hừ một tiếng.
Oleg dập tắt điếu thuốc, “Có lẽ lần này hơi khác chút nên tôi cảm thấy không thoải mái lắm. Lần đầu tiền trước khi ra chiến trường có người chờ tôi trở về, tôi rất căng thẳng, hiểu không? Nếu là trước kia, chết thì chết thôi, chẳng vướng bận.”
“Chết thì chết thôi là có ý gì?”
“Còn nghe không hiểu à? Tôi không nỡ, ngốc ạ” Oleg đùa cợt.
Tim Euler đập loạn nhip, “Anh mới ngốc!”
Cậu nhanh chóng cúp điện thoại, đôi mắt hơi đỏ lên vì lời trêu chọc này.
Cậu làm sao mà bỏ được! Nếu cậu không cúp máy, chỉ sợ cậu sẽ nói hắn không nên đi, anh bảo em phải chuẩn bị tâm lý kiểu gì!
Cậu hầm hừ trờ về phòng, trong lòng trống trải vô bờ.
Điều này hoàn toàn khác với tâm lý thời sinh viên Lúc bọn họ chia tay, cậu nghĩ cũng không phải cậu khôg thể buông bỏ, sẽ gặp được người tốt hơn, đời còn dài mà. Đó là một buổi tối tuyết rơi ngập trời, cậu và Oleg chiến tranh lạnh. Oleg ở trường quân đội suốt năm tháng không trở về, cậu cảm thấy mình chờ không nổi nửa, trong lòng tràn đầy tức giận. Chờ khi hắn trở về cũng chỉ toàn cãi nhau, bởi mấy chuyện lông gà vỏ tời mà cả hai người hình như lúc nào cũng cãi nhau. Cậu từ chối Oleg, nhốt hắn ngoài cửa, chán nản đề nghị chia tay, sau đó cứ thế mà tách nhau ra.
Tình yêu tuổi trẻ không được đáp lại, vì vậy nó cứ cạn kiệt trong sự tổn thương và áp lực, giả tạo vô nghĩa này.
Euler trở nên hơi lo lắng và đi đi lại lại trong phòng. Cậu từ lừa dối bản thân rằng ngay cả Oleg chết cậu vẫn luôn nhớ hắn và mãi mãi biết ơn hắn.
Nhưng bây giờ cậu không dám nghĩ chuyện gì sẽ xảy ra nếu Oleg chết. Cậu ôm theo sự lo lắng này vào trong giấc ngủ, ngủ mãi không yên. Đến hôm sau tỉnh lại thì tinh thần càng thêm suy sụp.
Trong khoảng thời gian này, cậu được phỏng vấn và quay phim trong trại tị nạn, thu thập rất nhiều thông tin, Sasha giúp cậu thu thập thêm tài liệu và dịch nó, cậu ấy là một đứa trẻ kiên nhẫn và theo trường phái hành động, và là trợ thủ đắc lực của Euler.
Thỉnh thoảng những người ở trại tị nạn xung đột với những người lính trong doanh trại, và mối quan hệ của họ rất phức tạp, không đơn giản như những người bảo vệ và người được bảo vệ. Euler đã từng thảo luận vấn đề này với Sasha, nhưng đứa trẻ này cũng không muốn nói nhiều, Euler suy đoán điều này có lẽ xen lẫn với tình cảm dân tộc.