Trên bến tàu nhộn nhịp nhất ở Liễu Giang huyện, một chàng thiếu niên gầy gò, đầu đội khăn, thân cởi trần đang siêng năng vác từng bao muối chất lên thuyền lớn. Dưới ánh nắng chói chang, những vết sẹo trên người hắn lại càng trở nên nổi bật. Hắn đột nhiên trở thành thứ đáng chú ý nhất trên cái bến tàu này, thứ nhì là con ngựa đen của hắn.
Vấn Thiên hơi thở trở nên dồn dập, bốc xong hai cái thuyền lớn, hắn cũng đã thấm mệt, mồ hôi lăn dài trên khuôn mặt non nớt của hắn. Nhưng trên gương mặt ấy vẫn hiện hữu là một nụ cười đầy thiện cảm. Vấn Thiên bước tới ngồi xuống gốc liễu to nghỉ ngơi, hắn tháo cái khăn đã ướt sũng trên đầu xuống rồi lấy tay phẩy phẩy mấy cái lên mặt cho mát, Tiểu Hắc vừa thấy hắn lại gần liền xích ra một chỗ cho hắn ngồi.
Vấn Thiên nhắm đôi mắt cảm nhận chút mát mẻ hiếm hoi giữa cái trời nắng oi ả này. Làm rồi hắn mới thấy cái nghề cửu vạn này mệt nhọc đến mức nào, hắn mở mắt ra nhìn những con người đang nằm xoài thở hồng hộc trong cái lán tạm bợ. Những con người ấy thực ra đang làm một cuộc trao đổi với cái cuộc sống này, thứ họ bán đi chính là sức khoẻ của bản thân mình, còn thứ họ đổi lại được chỉ là chút sinh cơ ít ỏi cho những người mà họ trân quý mà thôi.
Sống mấy ngày trên cái bến tàu này, Vấn Thiên được nghe rất nhiều thứ, hắn nghe được những câu than thở, những câu cảm thán khó nghe về cái cuộc đời này, hắn nghe được những ước muốn cỏn con của những kẻ phàm nhân hèn kém. Sống trên đời này đối với những con người kia quả thực quá vất vả, nhìn đi nhìn lại sự vất vả ấy lại chẳng có lối ra.
Vấn Thiên tu ừng ực bị nước trên tay, hắn lấy từ hành lý trên lưng Tiểu Hắc mấy cái bánh tẻ, bốc hàng từ sáng tới giờ mới có cơ hội để nghỉ ngơi. Vấn Thiên vừa cắn được một miếng, sau lưng đã nghe thấy mấy tiếng phì phì, hắn biết tiếng đó do ai phát ra. Hắn cười khổ xé một miếng bánh to rồi đưa ra sau lưng, lập tức miếng bánh ấy biến mất, nó đang quay cuồng trong miệng của Tiểu Hắc tham ăn. Vấn Thiên nhai xong miếng bánh liền nói:
-Tiểu Hắc! Tao thấy mày sáng giờ ra bờ sông ăn cỏ mà vẫn thấy đói à? Tính ra tiền ăn của mày còn nhiều hơn tao á!
Vấn Thiên nói xong, đáp lại lời hắn là tiếng nhai nhóp nhép của Tiểu Hắc sau lưng. Vấn Thiên chỉ biết tiếp tục cười khổ, nhưng mà cũng may, Tiểu Hắc cũng làm ra được chút chuyện lên hồn.
Chẳng là, ông lão thủ kho kia hôm qua gặp chút việc gấp, con ngựa bình thường hay kéo xe hàng bị bệnh nên bị nhỡ việc, ông ấy vừa đánh tiếng với mấy xa phu gần đó chở thuê thì đã thấy một con ngựa đen chạy lại, nó cứ lảng vảng bên người ông lão. Cho đến khi ông lão không tìm được ai thì nó vẫn cứ đi sau. Ông lão vừa nghi hoặc vừa hiếu kì liền gọi Vấn Thiên tới hỏi chuyện.
-Con ngựa của cháu bị làm sao vậy, nó cứ lảng vảng theo ta từ nãy đến giờ!
Vấn Thiên cười cười đáp lời:
-Có phải ông đang tìm ngựa kéo xe phải không? Nó muốn ông thuê nó đấy!
Ông lão bất ngờ nhìn con ngựa đen đang đứng cạnh mình, rồi trầm giọng hỏi lại:
-Lại có chuyện như vậy à! Nhưng mà gầy như nó thì kéo làm sao được xe hàng nặng chình cᏂị©Ꮒ được!
— QUẢNG CÁO —
-Cái đấy ông yên tâm. Con ngựa ấy giống cháu, trông thì hơi dặt dẹo nhưng sức của nó không nhỏ đâu.
Vấn Thiên chẳng lo lắng Tiểu Hắc không kéo nổi cái xe hàng kia. Con ngựa này cực kì đặc biệt, ngã sấp mặt xuống đường còn chẳng bị làm sao thì kéo cái xe thôi cũng chỉ là việc cỏn con với nó.
Ông lão nghe xong thì vẫn hơi lưỡng lự, nhưng tìm mãi chẳng thấy ai chở cho ông lão cũng hơi sốt ruột, ông ấy cắn răng gật đầu. Tiểu Hắc hí dài một tiếng, ông lão hơi giật mình hỏi Vấn Thiên:
-Nó làm cái gì đấy?
-Nó đang vui ấy mà!
Con ngựa đen ấy quả thật đúng như lời Vấn Thiên nói, nó kéo xe hàng nặng chình cᏂị©Ꮒ nhưng vẫn khá thong dong nhẹ nhàng. Đến ông lão cũng tấm tắc khen kì lạ. Thế là câu chuyện về con ngựa đen tìm việc nổi tiếng khắp cả bến tàu, nhưng mà nó vẫn thua kém câu chuyện về thằng nhóc dặt dẹo xấu xí khuân muối không biết mệt từ sáng đến tối.
Ăn xong hai cái bánh tẻ, trời cũng đã quá trưa, một chuyến hàng nữa cũng sắp phải chuyển, nghe nói chiều nay có nhiều việc. Vấn Thiên đứng dậy, uống vội hớp nước rồi quay đầu nói với Tiểu Hắc:
-Nhớ kĩ đừng có xả bừa xả bạ, mày mà bị người ta lôi đi là ta không cứu được đâu. Sáng nay mày cũng nghe ông Hoa nói rồi đấy, ông ấy bảo lần sau không xin được cho đâu.
Tiểu Hắc nghe xong thì cúi cúi cái đầu tỏ vẻ ăn năn. Vấn Thiên thấy thế cười cười, sáng nay cu cậu vừa làm một bãi ngay giữa đường, bị đám nha sai bắt gặp, thế là Vấn Thiên bị lôi ra hứng trách nhiệm vì để gia súc xả bậy ra đường, cũng may có ông Hoa chủ kho đến giải vây, không là hắn lại mất mấy ngày lương. Vấn Thiên xoa đầu nó mấy cái, đội lại cái khăn vẫn còn ướt lên rồi bước vội về phía kho muối.
Vừa đến cửa kho, Vấn Thiên bắt gặp bóng lưng một người, hắn vội bước tới rồi nhanh miệng chào:
-Dì Dương! Dì đi làm ạ!
Người đó quay đầu, nhận ra Vấn Thiên chào mình liền nở một nụ cười rạng rỡ. Đó là một phụ nhân tuổi đã trung niên, dáng người nhỏ gầy, cũng giống bao người làm nghề cửu vạn ở đây, trên đầu người phụ nhân ấy cũng đội một cái khăn giày che kín, nước da ngăm đen cùng với khuôn mặt hằn rõ vẻ khắc khổ, khiến người khác nhìn vào chợt thấy thương hại. Phụ nhân gật đầu nhẹ giọng nói:
— QUẢNG CÁO —
-Tiểu Thiên chăm chỉ thật đấy! Nắng nôi thế này sao cháu không nghỉ ngơi đợi chuyến hàng sau rồi làm!
-Không sao đâu dì! Nắng này cháu vẫn chịu được. Mà sáng nay nhà dì có việc bận ạ? Cháu không thấy dì đến làm.
-Ừ! Nhà ta có chút chuyện.
Vừa nói hết câu thì có người đánh tiếng với hai người. Hai người liền dừng cuộc trò chuyện ngắn ngủi lại, phải bắt đầu làm việc rồi.
Vấn Thiên lại tiếp tục công việc của hắn, hắn chăm chỉ vác từng bao muối nặng nề lên chiếc thuyền. Phía trước hắn cũng có một phụ nhân chăm chỉ như vậy. Vấn Thiên vừa chầm chậm khuân muối vừa nhìn bộ dáng vất vả của người phụ nhân ấy. Chẳng hiểu sao một phụ nhân tưởng chừng yếu ớt lại có sức khoẻ cùng nghị lực lớn tới vậy.
Vấn Thiên vác bao nhiêu bao, người phụ nhân ấy cũng vác y như thế. Không một lời than vãn, không một tiếng kêu ca, người phụ nhân ấy cứ lầm lũi làm cái công việc nặng nhọc quen thuộc này.
Từ lần đầu tiên Vấn Thiên bắt gặp cảnh tượng này hắn đã rất bất ngờ cùng sợ hãi, cái nghề cửu vạn mà nhiều nam tử khoẻ mạnh còn chẳng làm được mà phụ nhân kia lại có thể gắn bó với nó mấy năm trời. Hắn đã hỏi ông Hoa chủ kho về phụ nhân quật cường ấy, hắn càng nghe thì sự nể phục trong hắn càng thêm lớn.
Phụ nhân kia là một goá phụ tên là Dương Sa, nhà ở trong một xóm nhỏ ở gần đây. Ngay từ khi mang thai đứa con đầu lòng thì chồng đã mắc bạo bệnh mà chết, thế là phụ nhân ấy cứ lẻ loi một mình nuôi đứa con trai của mình khôn lớn. Phụ nhân ấy vì nuôi con đã làm đủ số nghề, dù cho nó có là cái nghề vất vả cùng bẩn thỉu nhất. Rồi con trai của thị cũng khôn lớn, nghĩ cho sự vất vả của mẹ hắn liền theo cáo thị của quan phủ xuôi xuống phía nam nhập lính.
Nhưng mà gia đình ấy quả thực là số khổ, đi lính được mấy năm thì đứa con trai trở về, nhưng hắn không còn nguyên vẹn như ngày hắn rời đi, hắn mất đi đôi chân, người thì thỉnh thoảng lên cơn điên điên dại dại. Vậy là người phụ nhân ấy lại tiếp tục sống với những tháng ngày tăm tối nhất của cuộc đời mình, vì để kiếm tiền nuôi đứa con tàn tật và cũng để có thời gian chăm sóc cho nó, thị xin làm ở bến tàu.
Thương tình cho số phận hẩm hiu, ông Hoa nhận thị vào làm, rảnh lúc nào thì tới làm lúc đó, tiền lương vẫn tính đủ ngày. Nhưng phụ nhân quật cường ấy nhất quyết chỉ nhận lương theo chuyến mà thị làm, ông Hoa khuyên mãi không được liền thôi. Nhiều lúc ông ấy cũng chẳng biết tính cách của phụ nhân ấy nên gọi là gì, là sự ngu ngốc hay là sự tự tôn của một kẻ nghèo hèn.
Dưới ánh nắng như thiêu như đốt, một phụ nhân gầy yếu vẫn cứ lầm lũi vác từng bao muối lên thuyền.
Cuối cùng mặt trời oi ả kia cũng dần hạ bóng, chiếc thuyền cuối cùng cũng đã đầy ắp. Vậy là công việc hôm nay đã xong. Vấn Thiên tháo cái khăn ướt sũng trên đầu mình xuống rồi chống tay vào đùi thở dốc, thể lực vun đắp từ bé của hắn dưới cái nắng chói chang kia cũng sắp sửa không chống đỡ nổi. Một bị nước chợt xuất hiện trước mặt, Vấn Thiên ngẩng đầu lên thì thấy Dì Dương đang mỉm cười, thị nói với hắn:
— QUẢNG CÁO —
-Uống đi! Trời nắng thế này người để mất nước thì phiền lắm!
Vấn Thiên cũng cười theo, hai tay hắn nhẹ nhàng cầm lấy bị nước rồi thều thào nói:
-Cháu cảm ơn dì!
-Không có gì đâu! Mà tối nay cháu vẫn ngủ ở trong kho à?
Dì Dương nhẹ giọng hỏi.
-Vâng! Cháu ở nơi khác tới đây, thuê nhà trọ thì tốn kém quá nên cháu xin ông Hoa cho cháu ngủ nhờ ở đây.
-Cả ngày làm việc vất vả rồi mà còn ngủ ở trong kho muối chật chội nóng bức ấy thì sinh bệnh mất. Dì bảo này! Hay là về nhà dì mà ngủ, nhà dì cũng chỉ có hai mẹ con thôi nên rộng rãi lắm.
-Vâng ạ!
Vấn Thiên không khách sáo mà đồng ý ngay lập tức. Có lẽ thiện cảm của hắn với dì Dương quá lớn nên hắn mới đồng ý mà không nghĩ ngợi gì.
Dì Dương nghe Vấn Thiên đáp lời như vậy thì lại cười tươi hơn. Vấn Thiên gọi to Tiểu Hắc, rồi chạy tới chỗ ông Hoa báo rằng mình không ngủ trong kho nữa. Xong xuôi Vấn Thiên cùng Tiểu Hắc liền theo đuôi dì Dương trở về nhà.