Sáng sớm tinh mơ thầy Mận đến cửa gặp ông Tũn bà Quý hỏi chuyện.
Vào nhà ông Tũn mời ông vào nhà uống nước, ông Tẫn mặt lạnh mở lời:
– Ông gọi thằng con rể tôi lên nói chuyện được không?
– Ai….. Cái này ông đợi tôi tí.
Nói đoạn quay người gọi thằng Đậu:
– Đậu đi xuống gọi cậu lên gặp ông Tẫn.
Thằng Đậu mặt trắng, đổ mồ hôi chạy xuống gian, trong gian mới sáng sớm hai người lại cãi vã nữa.
– Em bình tĩnh nào, mới sáng sớm đã nháo là thế nào Mận?
Mận tay gấp đồ để vào tay nải mặc kệ cậu một bên lải nhải, cả đêm cô nằm không yên giấc, cô cấn nghĩ mình phải về nhà một thời gian, ở trong nhà cứ cảnh chồng này vợ nọ mệt mỏi quá độ.
– Em nói nghe xem nào, em gấp đồ làm cái gì? Tối qua nói rõ rồi còn gì?
– Rõ thế nào mà rõ, em nói rồi cậu lần này giải quyết cho tốt đi. Em không phải cái mớ rau cho cậu muốn nấu sao thì nấu.
Cậu Hoàng túm chặt cái tay nải, miệng liên tục mấp máy.
– Chuyện này em cho tôi thời gian, tôi không làm chuyện to ra đâu.
Mận nhướn mày:
– Thế cậu tính cho nó bé như cái tăm rồi ép xuống xong chuyện?
– Không, tôi sẽ không làm em mặt mũi xấu hổ nữa.
– Không xấu gì nữa, giờ là đeo mo vào mặt rồi.
– Em cứ lo là thế nào nhỉ, tôi nói sẽ để em yên tâm mà.
Mận buông tay nhìn thẳng cậu nói:
– Cậu, em thật sự mệt mỏi với cuộc sống vợ chồng với cậu, từ ngày em về làm dâu đến nay em chưa làm sai điều gì. Trước không nói đợt qua năm thầy mẹ nói nhà nhiều con dâu giảm bớt người làm việc nấu cơm cho thầy mẹ để phận làm dâu làm. Em vẫn làm tốt, đến ngày mùa nhà có ba đứa hầu thêm vυ' Lam còn lại đi xưởng gạo hết cùng lên tiệm vải trên huyện với thầy thì người làm chỉ thuê công nhật. Em không than vãn khi Ngọc phải thêu vải cho cậu, con Thủy, con Tỵ đi đồng gặt lúa, thằng Đậu đi xưởng gạo, đến vυ' Lam còn phải về nhà gặt lúa cho trong nhà, vậy nhà mình chỉ còn hai mẹ cùng em với ba người kia. Cậu sao không tính toán ngày mùa nhà ai không có ruộng? Thuê mướn họ khó, công cao nữa. Lúc này ai nấu cơm, nấu nước cho người làm ăn ngoài đồng?
Cô dừng lại một lúc lấy hơi, sau nói tiếp:
– Em làm vợ cậu ngày phải tính toán sổ sách, trưa còn phải bưng cơm hầu thầy mẹ, đến cả việc gánh cơm cho người gặt mướn em cũng phải đi. Nhà neo người lại có ba cái tôn phật ăn không lười không muốn làm, nói thì cãi nhau, thầy mẹ thấy không nói, cậu biết không bảo em đây làm chị cả nói một lần, hai lần còn được. Nói nhiều người ta cho rằng em nhiều lời, ghê gớm. Cậu nói em ích kỷ cũng được nhưng cậu phải biết chúng ta thỏa thuận khi thầy đưa mối buôn gạo cho cậu, chúng ta chỉ hành phòng khi cả hai thật sự chấp nhận nhau. Cậu gật đầu đồng ý, dù sau cậu năm lần bảy lượt hỏi em, em từ chối. Cuối cùng hôm qua cậu trách em trước mặt thầy mẹ, em chồng, chị chồng, vợ lẽ của cậu, đến cả con hầu, thằng hầu cũng ở. Cậu nói gì? Nói em chê cậu, không cho cậu chạm vào?…
…. Cậu khi đó sao không nói cậu là đồng ý với thầy mẹ em? Sao cậu khốn nạn vậy? Cậu bội bạc, cậu hai lòng? Em từ ngày gả cho cậu có một lúc vui vẻ chưa? Hay em chỉ gắng sống để thầy mẹ không phải nghe điều ong tiếng ve? Còn cậu thì sao?
Cậu Hoàng sững sờ buông lỏng tay nải, cậu muốn nói lại cô mà nghĩ có gì mà nói lại được, cậu giờ giải thích hôm qua cậu đầu óc không tỉnh táo có tính không?
Sau miệng chỉ hộc ra được một từ:
– Em…. Tôi….
Mận rơi nước mắt nói:
– Cậu không trả lời được đúng không?
– Tôi….
– Cậu không cần giải thích, cậu không cần cố ý tìm lý do, cậu hèn nhát, cậu bạc tình, cậu có thể có nhiều vợ nhưng cậu không thể cho vợ mình một cuộc sống bình thường, cậu ghen tuông mờ mịt, cậu không hiểu cứ vậy quy kết cho vợ mình tằng tịu với em chồng. Cậu cảm thấy lương tâm có cắn rứt không cậu Hoàng….?
Cậu Hoàng ngồi xổm xuống nền nhà, mắt dại ra, vợ cậu lần đầu nóng nảy, cô không giống người khác sợ cậu, cô là nhịn nhục vì thầy mẹ, vì gia đình.
Miệng lẩm bẩm, cậu ngắn ngủn nói:
– Tôi xin lỗi.
Mận cười chua chát.
– Cậu xin lỗi em, em không dám nhận, chỉ xin cậu đựng cho em trên lưng bêu danh ” đàn bà có chồng còn thèm thuồng.”!
Cậu Hoàng kinh sợ nhìn cô, Mận chỉ cúi đầu tiếp tục đem đồ gấp gọn vào tay nải không thèm để ý đến cậu nữa.
Thằng Đậu đi vào thấp thỏm thưa:
– Cậu, mợ! Ông cho gọi cậu lên nhà ông Tẫn đến muốn hỏi chuyện cậu.
Cậu Hoàng bình tĩnh xuống dưới nói:
– Ừ, mày đi ra ngoài tao lên bây giờ.
Cậu đứng dậy chỉnh lại váy áo nhìn cô nói:
– Em ở gian, tôi lên nói chuyện cùng thầy, nếu bên họ không cho giữ thì tôi đưa Tuyên lên huyện sau này con lớn đưa về sau.
Mận nhắm mắt không nghe cậu nói, cậu rời đi, giọt nước mắt cuối cùng lăn xuống cô gạt nó đi ngồi chết lặng ở nền nhà lạnh lẽo.
Cậu Hoàng lên nhà có thầy cậu, thầy cô ngồi song song.
Cậu cúi đầu lễ phép chào:
– Con chào thầy, thầy ăn uống gì chưa ạ?
Ông Tẫn thấy cậu đi tới ông cố gắng ngồi thẳng người bình tĩnh để nghe cậu giải thích.
– Tôi ăn rồi, cậu ngồi xuống giải thích việc cậu vừa gây ra đi.
Cậu Hoàng không dám ngồi, cậu đứng một bên cẩn trọng thưa:
– Thưa thầy, con làm sai khi không để cho vợ lẽ uống thuốc. Chuyện này để tộc biểu bên kia quyết định.
Ông Tẫn không cấm ngạc nhiên trong lòng, ngoài mặt ông cáu bẩn nói:
– Cậu gây ra rồi vứt cho người khác chùi đ…í..t, cậu không thấy nó xấu hổ à?
– Con…. Con biết chuyện này không đúng, con sai con nhận, thầy có thể cho con một cơ hội được nữa không ạ?
Ông Tẫn nhìn cái mặt lần đầu biết hối lỗi, khép nép của cậu, ông chỉ muốn ngay lúc này đập cho cậu một trận cho bõ tức, ngại với ông Tũn nên mới im lặng ngồi uống nước.
– Cậu tính để tộc biểu quyết định nhưng lòng cậu không lẽ không có ý kiến?
Cậu Hoàng cẩn thận nhìn hai người thầy nhỏ giọng nói:
– Con tính đưa Tuyên lên huyện ở vài năm sau con lớn thì đưa về…
Choang!!!
Ông Tẫn còn nhíu mày, ông Tũn đã ném chén nước vỡ toang quát:
– Mày lắm của hả thằng phá gia chi tử? Tao đâu lắm bạc cho mày nuôi một đứa ăn không trên huyện hả?
Cậu Hoàng muốn cãi lại nhìn ông Tẫn mặt hầm hầm cậu khẽ nuốt nước miếng, lời ra đến cổ lại lọt vào ruột gan.
Ông Tũn vừa dứt lời ông Tẫn sẵn lời chửi thẳng:
– Con rể quý! Con đây là ăn nằm nhiều nghĩ ngu à? Con đã cưới vợ lẽ về nhiều đã từng nghĩ đến luật làng chưa con?
– Con!!!
Ông Tẫn đanh giọng nói:
– Con rể, con cưới vợ lẽ không qua vợ cả cùng thầy mẹ con gật đầu mà cứ thế đưa về nên giá trị trong đó nó chẳng có gì cả?…
….. Giờ con muốn đưa vợ lẽ đi nuôi riêng? Con có nghĩ cho thầy mẹ con? Nghĩ cho con gái của tôi không?…
….. Còn nữa cái thỏa thuận hai bên con có nói cho thầy mẹ con chưa? Hay con chỉ nói suông với tôi? Hôm qua con nói cái gì mà con gái tôi chê con, không cho con chạm vào?…..
….. Luật làng lệ vua còn thua con đây túm đầu anh tóc hói đi bói anh đầu trọc đổi trắng thay đen, muốn bảo vệ con vợ lẽ, lại muốn vợ cả nhẫn nhịn? Muốn nhà tôi im lặng cho xong chuyện?
Ông bưng chén nước nhấp cho nhuận giọng nói tiếp:
– Con rể, con thông minh, đọc một đống sách thánh hiền, thư ca mấy ai bằng, thế mà vài ba câu tục lệ, luật lệ không thuộc? Con rể đây là ngu ngốc hay sống phía dưới không sống nửa trên nên lú lẫn?….
….. Việc đơn giản không giải quyết được vậy tính làm ăn buôn bán ai tín nhiệm hả?
Ông Tũn xấu hổ bưng chén nước nhấp trên môi không buông, bà Cả từ buồng đi ra nghe lời ông Tẫn nói bà thương con đến mấy cũng không dám mở miệng bao che xuống dưới.
Ông Tẫn hỏi cậu những câu đó cậu trả lời thế nào được? Nắm ngón chân cũng biết cậu không tìm được câu trả lời.
Cậu đưa vợ lẽ về thử vợ là nửa, còn một nửa là thỏa mãn hứng thú đàn ông của cậu.
Ông thấy cậu im re không hé răng, ông không mấy để bụng nói:
– Sao im thế?
…..
– Không dám trả lời chứ gì?
…..
– Nói cho thầy mẹ con biết thỏa thuận giữa tôi cùng con.
…..
– Cậu lúc đưa vợ lẽ về hùng hổ lắm mà sao giờ im như kiến gõ mõ thế?
…..
– Cậu khôm nay không giải quyết mà cho con tôi cái công bằng thì không có yên như hôm tết đâu Hoàng.
Câu nói của ông Tẫn làm vợ chồng ông Tũn tò mò, hai người muốn biết giữa con rể cùng bố vợ hai người này có thỏa thuận ngầm gì?
Ông Tẫn mất công đến sớm nhà thông gia đều có ý trong hòng hết rồi, ông hôm nay không lấy cho con ông cái gọi là công bằng ấy à…. Ông đây không bao giờ dám gặp con gái lần nào nữa.