Thượng tuần tháng 3, cuộc chiến ồn ào náo nhiệt trong tháng 2 ở Phượng Thành cũng hạ màn. Toàn bộ người Nhật Bản đóng quân ở Phượng Thành cùng với kiều bào được võ trang đều bị tiêu diệt, kiều bào Triều Tiên cũng là kẻ nên chết thì đã chết, người nên chạy thì đã chạy, đa số đều là chạy về phía Tân Nghĩa Châu (1). Một bộ phận người thì chạy về phía An Đông, tìm mọi cách băng qua tuyến đường biên giới để trở lại Triều Tiên, quả thực là làm ầm ĩ một trận với cảnh sát vùng biên giới. Sáu tỉnh Bắc Kỳ đi qua Mãn Châu Lý, tuyến đường sắt Nam Mãn và cuộc chiến Phượng Thành hoàn toàn phơi lộ ra trước mắt người đời. Hơn nữa, chiến hạm của quân Đức trước đó đã chặn đứng chiến hạm của Nhật Bản ở Mokpo (2), đại bản doanh của Nhật Bản không thể không một lần nữa suy xét lại thái độ đối với Trung Quốc.
(1) Sinŭiju (Hán Việt: Tân Nghĩa Châu) là một thành phố tại Bắc Triều Tiên, thành phố có biên giới quốc tế với Đan Đông, Trung Quốc và là thủ phủ của tỉnh P’yŏngan Bắc.
(2) Mokpo (Mokpo-si, Hán Việt: Mộc Phố thị) là một thành phố ở tỉnh Jeolla Nam, Hàn Quốc, toạ lạc trên mũi tây nam của bán đảo Triều Tiên.
Thủ tướng Nội các Yamamoto Gonnohyoe nghe theo kiến nghị của Saionji Kinmochi, hòa hoãn thái độ đối với Trung Hoa, không chỉ cưỡng chế đại thần bộ binh không được điều động quân đội Nhật Bản trả thù quân đội sáu tỉnh Bắc Kỳ mà còn gửi công hàm đến tổng lãnh sự nước Anh trú tại Nhật Bản, hy vọng nước Anh có thể hỗ trợ làm người hòa giải trung gian, làm dịu đi quan hệ giữa Nhật Bản và Trung Quốc. Hơn nữa còn phải thay đổi thái độ trước đây, chẳng những không thể đòi hỏi tiền bồi thường cho chiến tranh Canh Tử do Trung Quốc và Anh ngầm liên thủ, trái lại còn phải chủ động đưa ra hai trăm vạn lượng bạc tiền bồi thường chiến tranh cho sáu tỉnh Bắc Kỳ.
Lúc này đây, người Nhật Bản sẽ không dám đùa bỡn chính phủ Bắc Kỳ và quân đội chính phủ sáu tỉnh Bắc Kỳ trên văn kiện nữa. Lãnh sự Nhật Bản Yada đứng trước mặt Triển Trường Thanh không còn tỏ thái độ kiêu căng như trước nữa, thậm chí đã “quên” không lâu trước đây hắn còn kêu gào ầm ĩ với Triển Trường Thanh rằng “Đế quốc Đại Nhật Bản nhất định sẽ phục thù”, thái độ cung kính, lời lẽ khẩn thiết, hy vọng có thể khôi phục lại “tình hữu nghị” giữa Nhật Bản và sáu tỉnh Bắc Kỳ.
“Tình hữu nghị?”
Triển Trường Thanh nở nụ cười đầy sâu xa, có điều trước khi gặp mặt người Nhật, ông cũng đã tính trước sự thay đổi trong thái độ của người Nhật Bản, chỉ là không nghĩ tới lại nhanh và triệt để như vậy.
Quả nhiên nắm đấm to mới là chân lý.
Đánh cho mấy tên Nhật lùn này một trận, bọn chúng liền thành thật. Nếu như giảng chuyện đạo lý, nói chuyện nhân nghĩa với bọn chúng, bọn chúng vẫn sẽ to gan tiếp tục cưỡi trên cổ Trung Quốc mà diễu võ giương oai.
“Lời này của lãnh sự Yada, phía bên tôi sẽ suy xét cẩn thận.” Triển Trường Thanh đánh Thái Cực, bất kể thế nào cũng không thể để những tên lùn này thoải mái được, mặc dù thái độ hiện tại rất điệu thấp, nhưng Đại Liên và An Đông còn bị bọn chúng chiếm! Khi nào tất cả đám Nhật lùn này cút khỏi đất Trung Quốc rồi thì hẵng trở lại nói chuyện hữu nghị.
Dựa theo ý tứ và sắp xếp của Thiếu soái, An Đông và Đại Liên không sớm thì muộn cũng phải thu hồi lại, nhưng trước mắt không thể nóng vội. Lãnh sự Anh ở một bên, Triển Trường Thanh chung quy vẫn phải xem mặt mũi Lão Đại của thế giới, kê cho người Nhật Bản một bậc thang. Tát mấy bạt tai, đạp thêm vài cái là đủ rồi, không thể thật sự thọc cho chúng một đao chết ngay tại chỗ, chí ít bây giờ còn chưa được.
Lúc Yada liên tục khom lưng cúi đầu, khiêm tốn đến mức gần như cúi thành góc 90 độ so với sàn nhà, Triển Trường Thanh rốt cuộc cũng đại phát từ bi nói cho hắn biết, quân đội sáu tỉnh Bắc Kỳ tạm thời sẽ không có dự định tấn công, kế tiếp, trên dưới sáu tỉnh Bắc Kỳ còn có chuyện trọng yếu hơn phải làm.
Lãnh sự Nhật Bản Yada nghe những lời này thì mặt ngoài vẫn rất bình tĩnh, nhưng trong lòng lại sâu sắc thở dài một hơi. Hắn biết việc trọng yếu trong miệng Triển Trường Thanh là gì, hòa đàm Nam Bắc!
Theo tin tức do Oshima Yoshimasa – Đô đốc Lữ Thuận – truyền đến, Đại soái Lâu Thịnh Phong của sáu tỉnh Bắc Kỳ vô cùng coi trọng lần hòa đàm này, cũng mong giành được bảo tọa Tổng thống của chính phủ liên hiệp trong buổi hòa đàm. Chí ít thì trong thời gian hòa đàm, khả năng quân đội sáu tỉnh Bắc Kỳ sẽ tiếp tục đối ngoại tác chiến không tính là lớn.
Nếu Nhật Bản vào thời điểm này phóng ra tín hiệu “hữu nghị” với sáu tỉnh Bắc Kỳ thì hơn sáu phần sẽ được tiếp nhận. Cái tên Lâu Tiêu nổi danh thiết huyết hiếu chiến kia cũng không thể không để ý tới ý tứ của Lâu Thịnh Phong, phát động chiến tranh thêm một lần nữa.
Tiễn bước Yada và lãnh sự Anh, Triển Trường Thanh thu hồi nụ cười trên mặt. Trong buổi nói chuyện trước đó, sự ngạo mạn của lãnh sự Anh khiến ông rất không thoải mái. Lần này, người Anh bằng lòng bỏ ra sức lực lớn như vậy, ngoại trừ hiệp ước đồng minh của bọn họ và Nhật Bản lúc trước thì hẳn còn có quyền lợi dính dáng ở bên trong. Không biết lần này, lão già nước Anh mò được bao nhiêu lợi ích từ Nhật Bản đây?
Những tên quỷ phương Tây này quả nhiên không phải thứ gì tốt đẹp, vừa ra vẻ mềm mỏng lấy lòng cả hai bên, lại vừa từ giữa hai bên vớt tiền.
Sự thật quả nhiên đúng như Triển Trường Thanh dự liệu, chính phủ Nhật Bản lần này xem như là hạ vốn gốc, thông qua việc ký kết một loạt “Hiệp ước không bình đẳng”, cho nước Anh vay 5000 vạn bảng Anh, võ trang quân đội, mua sắm lương thực, xoa dịu mâu thuẫn chính trị trong nước cùng với áp lực sinh tồn của quốc dân.
Người Anh cũng không muốn thấy thế lực một phương nào đó trong Trung Quốc nổi dậy quá nhanh. Những cường quốc này không cho phép bất cứ kẻ nào động chạm đến lợi ích ở Trung Hoa của bọn họ, giúp đỡ Nhật Bản với mục đích vừa có thể kiềm chân được sáu tỉnh Bắc Kỳ, vừa uy hϊếp hạm đội tàu chiến của Đức đang phòng thủ trên biển. Nhật Bản bây giờ là con chó bị bọn họ nắm dây xích trong tay, nếu muốn sống sót thì phải dựa theo ý của họ mà làm.
Bàn tính này của người Anh quả nhiên là gõ tới vang dội.
Chuyện này chỉ có thể coi như là một khúc nhạc đệm nhỏ trong 3 tháng, kế tiếp, lần hòa đàm thứ hai của chính phủ Nam Bắc mới là sân khấu chính.
Tổng thống Tư Mã Quân của chính phủ Bắc Kỳ, Tổng thống lâm thời Tống Chu, Đại soái sáu tỉnh Bắc Kỳ Lâu Thịnh Phong, không cần phải nói đã trở thành nhân vật chính trong buổi đàm phán này. Dân gian còn lập ra mấy ván đánh cuộc, cược xem cuối cùng cái chức Tổng thống của chính phủ liên hiệp nước Trung Hoa sẽ thuộc về nhà nào. Căn cứ theo tỷ lệ cược cho đến nay, Lâu Thịnh Phong đứng đầu, Tống Chu ở vị trí thứ hai, ngược lại, Tư Mã Quân trước đây phô trương thanh thế lại xếp hạng ba.
“Điều này cũng không khó lý giải.” Nhâm Ngọ Sơ thấy Lý Cẩn Ngôn hứng thú với chuyện này, vài ba câu đã nói rõ then chốt trong đó: “Quân đội sáu tỉnh Bắc Kỳ liên tiếp giành thắng lợi trước quân nước ngoài, dân sinh buôn bán phát triển đến mức độ mắt thường có thể thấy được, Đại soái lại tiên phong đưa ra chính sách chia tỉnh mà trị trong cả nước, vì vậy ở Bắc Kỳ, Tư Mã Quân rất khó có thể sánh vai với Đại soái. Tống Chu ở Nam Kỳ danh vọng cực cao, lại thêm chủ nghĩa khu vực của người dân nơi đó, các tỉnh Nam Kỳ càng hy vọng rằng Tống Chu có thể trở thành Tổng thống chính phủ liên hiệp. Cho nên từ ý nghĩa đó mà nói, ngay từ ban đầu, Tư Mã Quân đã bị đá ra khỏi cuộc đua này. Nếu ông ta có tâm tư thì cũng không phải không có cơ hội trở mình, chẳng qua, từ khi tin tức về lần hòa đàm thứ hai truyền ra, nhất cử nhất động của ông ta đều cho thấy ông ta không có ý định tham gia cuộc cạnh tranh chức Tổng thống chính phủ liên hiệp này.”
Nhâm Ngọ Sơ nói rất rõ ràng dễ hiểu, Lý Cẩn Ngôn từ đó nghĩ ra rất nhiều, cũng nóng lòng muốn đánh cược một phen. Còn tiền đặt cược á, đương nhiên là phải đặt cho Lâu Đại soái rồi.
“Ngôn thiếu gia vung tiền ra đánh bạc, chẳng bằng gửi tiết kiệm ở ngân hàng nhà nước đi.”
“Tôi nói nha ông chủ Nhâm,” Lý Cẩn Ngôn đầu đầy hắc tuyến: “Mấy ngày trước ngân hàng nhà nước thành lập, tôi đã gửi tiết kiệm tận 20 vạn đồng bạc rồi.”
Hôm ngân hàng nhà nước của sáu tỉnh Bắc Kỳ khai trương, không chỉ Lý Cẩn Ngôn cầm vàng bạc đi đến, ngay cả đám người ông chủ Ngô trước đây nhờ hắn giới thiệu với mong muốn được “nói chuyện” với Nhâm Ngọ Sơ cũng theo tới. Cũng không biết Nhâm Ngọ Sơ và bọn họ nói chuyện với nhau thế nào, mà những ông chủ tự mình mở ngân hàng tư này lại mang một đống lớn vàng bạc và tiền chim ưng (3) tới rồi gửi tất vào ngân hàng nhà nước. Nhớ tới một khoản trên phiếu gửi tiền kia, Lý Cẩn Ngôn không nhịn được chặc lưỡi, tò mò hỏi hai câu. Ông chủ Ngô trái lại rất hào phóng nói cho Lý Cẩn Ngôn biết, Nhâm Ngọ Sơ đáp ứng cho bọn họ nhập cổ phần vào ngân hàng nhà nước, ba tháng sau sẽ cử người chuyên trách đến ngân hàng tư mà bọn họ đang kinh doanh để tiến hành chỉnh đốn và cải cách. Tất cả biển hiệu của ngân hàng tư nhân đều gỡ xuống, treo biển hiệu chi nhánh ngân hàng nhà nước lên. Về phần đống vàng bạc mà bọn họ gửi vào ngân hàng nhà nước kia, coi như là “tiền vốn” cho bọn họ gia nhập cổ phần đi.
(3) Tiền chim ưng: thời xưa, tiền bằng bạc của Mê-hi-cô lưu hành ở các thành phố của Trung Quốc, mặt chính có hình con chim ưng.
Lúc trước, tiếp quản ngân hàng Nhật Bản bên trong sáu tỉnh Bắc Kỳ, Lâu Thiếu soái đã từng cho phép, hễ người gửi tiền cầm trong tay phiếu gửi tiền của ngân hàng thì đều có thể đến ngân hàng nhà nước mới thành lập để đổi tiền. Có điều, trước khi ngân hàng nhà nước thành lập, quân đội và chính phủ sáu tỉnh Bắc Kỳ đã giải trừ mấy ngân hàng mà Nhật Bản tạm thời tiếp quản. Tin tức ngày hôm đó vừa truyền ra, phần lớn người gửi tiền đều chạy đến mấy ngân hàng Nhật Bản và chi nhánh đã bị dọn không còn một mảnh để đòi tiền!
Phong trào người gửi tiền ở ngân hàng Nhật Bản chen nhau đổi tiền mặt đã từng xảy ra tại Đại Liên lại một lần nữa bùng lên.
Mấy ngân hàng Nhật Bản này khóc không ra nước mắt. Trả tiền sao, kim khố của bọn họ đã bị quân đội sáu tỉnh Bắc Kỳ khoắng sạch rồi, giờ lấy cái gì mà trả? Không trả tiền, bọn họ từ nay về sau đừng nghĩ tới chuyện tiếp tục mở cửa ở sáu tỉnh Bắc Kỳ nữa. Rõ ràng trong tay người gửi tiền có phiếu gửi tiền, dựa vào cái gì mà không cho họ lấy tiền?
Suy xét tới tới lui lui, mấy ngân hàng Nhật Bản trừ bỏ một số ít các nhà có tài chính hùng hậu, ví dụ như ngân hàng Shokin Nhật Bản, phần lớn những ngân hàng còn lại đều phải đóng cửa ngừng kinh doanh.
Dân chúng Trung Quốc chịu phải tổn thất, phẫn nộ đập phá mặt tiền của mấy ngân hàng đã rỗng tuếch một trận, cuối cũng đành phải dựa theo tin đồn trước đây từng nghe được mà đi đến ngân hàng nhà nước được thành lập của sáu tỉnh Bắc Kỳ thử vận may, không ngờ rằng nhân viên phía sau quầy sau khi kiểm tra phiếu gửi tiền của họ xong thì lập tức đưa cho bọn họ tiền đã gửi trong ngân hàng, một phân cũng không thiếu, thậm chí còn dư ra chút tiền lãi.
“Đúng vậy.” Nhân viên quầy nói với một người trung niên đang mang vẻ mặt nghi hoặc đứng trước quầy: “Đây là căn cứ theo lãi suất gửi tiết kiệm của ngân hàng nhà nước mà tính toán, cho đến hôm nay, lãi suất tiết kiệm trong đoạn thời gian này so với ngân hàng Nhật Bản thì còn cao hơn.”
“Vậy, vậy không được…”
“Đây đều là tuân theo mệnh lệnh của Thiếu soái mà làm, dù thế nào đi nữa, cũng không thể để dân chúng sáu tỉnh Bắc Kỳ chịu thiệt thòi được.” Nói xong liền ra hiệu cho người trung niên nhìn tám chữ được treo ở trên tường: “Vì dân phục vụ, một lòng vì dân.”
Người trung niên sau khi nhìn một hồi lâu, bỗng nhiên đem hơn năm mươi đồng bạc đang cầm trong tay đặt lại trên quầy: “Thế tôi không lấy ra nữa, tiếp tục gửi vào, có được không?”
“Đương nhiên là được.” Nhân viên quầy là một chàng trai nhã nhặn, khi cười rộ lên thì có vẻ vô cùng thân thiết: “Ngài là gửi không thời hạn, thời hạn nửa năm hay thời hạn một năm? Ngoài ra còn có thời hạn 5 năm, 10 năm, lãi suất cũng không giống nhau.”
“Vậy cậu nói cho tôi nghe một chút đi.”
“Được ạ.”
Nhân viên quầy bắt đầu giải thích tỉ mỉ cho người trung niên hiểu, người xếp hàng ở phía sau cũng chăm chú nghe. Đám người Nhật Bản cả ngày muốn xem trò cười của ngân hàng nhà nước phải thất vọng rồi. Ngân hàng nhà nước không những không xuất hiện hiện tượng chen lấn nhau để đổi tiền, trái lại một số thương nhân nghe được tin tức còn đặc biệt đến ngân hàng của nước bọn chúng lấy tiền gửi tiết kiệm ra, sau đó đem gửi vào trong ngân hàng nhà nước của sáu tỉnh Bắc Kỳ.
Sau khi Lý Cẩn Ngôn và đám người ông chủ Ngô lộ ra phiếu gửi tiền thì càng khiến mọi người an tâm hơn. Đại soái và Thiếu soái thấu tình đạt lý, đem tiền gửi vào trong ngân hàng của người phe mình mới yên cái bụng!
Khoảng vài ngày sau, mấy ngân hàng vốn nước ngoài khác bên trong sáu tỉnh Bắc Kỳ cũng xuất hiện một số lượng lớn người gửi tiền đến rút tiền. Đáng tiếc là bọn họ dù muốn đến quân đội chính phủ gây phiền phức cũng không tìm được cớ, dân chúng nguyện ý đem tiền tới gửi trong ngân hàng của ai là hành động tự phát của bọn họ, có phải là do quân đội chính phủ và ngân hàng nhà nước xúi giục đâu, kháng nghị cái giề!
“Tuy sẽ chịu chút tổn thất, nhưng mà đáng giá.” Nhâm Ngọ Sơ nâng ly trà lên, nói với Lý Cẩn Ngôn: “Nhâm mỗ lấy trà thay rượu, kính Ngôn thiếu.”
“Ngài Nhâm, tôi cũng đâu hỗ trợ gì.”
“Ngôn thiếu giới thiệu đám người ông chủ Ngô cho Nhâm mỗ là đã giúp tôi một đại ân rồi.”
Lý Cẩn Ngôn: “…”
Lời này sao lại nghe như là hắn tự tay đẩy đám người ông chủ Ngô vào hố lửa, còn tên hồ ly thành tinh có lòng hãm hại kia thì đang há to miệng đón lấy vậy…
Nhâm Ngọ Sơ gặp Lý Cẩn Ngôn cũng không phải chỉ để nói lời cảm tạ, hắn là muốn bàn với Lý Cẩn Ngôn chuyện tiền đúc của ngân hàng nhà nước.
“Tiền đúc?” Lý Cẩn Ngôn nhìn Nhâm Ngọ Sơ: “Có phải nóng vội quá rồi không?”
“Không vội.” Nhâm Ngọ Sơ cười lắc đầu, “Hiện nay, tiền lưu thông trong nước đa số là tiền chim ưng của Mexico, 1 đồng bạc là 7 tiền 2 phân, khác với tiền tệ của các nước như Mỹ. Các tỉnh trong nước cũng lén đúc tiền, chất lượng so ra thì kém với tiền chim ưng, cũng không được lưu thông rộng rãi. Một ít ngân hàng có vốn đầu tư nước ngoài ở Thượng Hải đã phát hành ra một ít tiền giấy, ngân hàng Hoa – Nga Đạo Thắng cũng từng phát hành tiền giấy ở sáu tỉnh Bắc Kỳ. Tiền tệ lưu thông chủ yếu của một quốc gia đều là do người nước ngoài đúc ra, không khỏi khiến người ta thở dài thương xót. Ban đầu, lúc lập kế hoạch cho ngân hàng nhà nước, Nhâm mỗ đã có ý nghĩ cải cách.”
“Vậy sao?” Lý Cẩn Ngôn trước đây không chú ý tới điểm ấy, chỉ là theo thói quen dùng đồng bạc. Song cẩn thận nghĩ lại mới chợt phát giác ra, Trung Hoa lúc này còn chưa có tiền tệ của riêng mình! Do lịch sử bị bẻ ngoặt nên ngay cả Viên đại đầu (4) tiếng tăm lừng lẫy cũng bị cánh bướm quạt bay không còn một mảnh.
(4) Viên đại đầu là một trong những đồng tiền lưu thông chủ yếu thời kỳ Dân Quốc, trên đồng tiền xu có khắc hình của Viên Thế Khải, nên đồng tiền này mới có tên là Viên đại đầu.
Có điều, Viên đại đầu không có thì sẽ có Lâu đại đầu! Lý Tam thiếu siết chặt nắm đấm. (Dâu với chả con:v)
“Thực ra, phương diện đúc tiền này cũng mang lại rất nhiều lợi ích.” Nhâm Ngọ Sơ ngoắc ngoắc ngón tay về phía Lý Cẩn Ngôn, tiến đến bên tai hắn nói như vầy rồi như vầy một hồi. Lý Cẩn Ngôn nghe xong liền dâng trào cảm xúc, lại một lần nữa cảm thán, gian thương, tuyệt đối là gian thương!
Ngày hôm đó, trở lại phủ Đại soái, Lý Cẩn Ngôn thuật lại gần như nguyên văn lời nói của Nhâm Ngọ Sơ cho Lâu Thiếu soái. Lâu Thiếu soái gật đầu, song cũng không nói đồng ý hay không đồng ý: “Chuyện này Cục trưởng Bạch sẽ xử lý.”
Lý Cẩn Ngôn trước khi rời khỏi thư phòng thì chợt nhớ ra một chuyện: “Thiếu soái, mấy ngày trước, Kiều Nhạc Sơn nói với em rằng muốn mời một người tới giúp đỡ, mấy ngày nay hẳn cũng đã tới rồi. Anh ta bảo người này anh cũng biết đấy.”
“Ai?”
“Đinh Triệu.”
“…”
“Thiếu soái?”
“Đinh Triệu?”
“Phải.” Lý Cẩn Ngôn sờ sờ cái cổ, sao đột nhiên lại cảm thấy căn phòng bỗng trở nên lạnh lẽo thế này?
Cùng lúc đó, một con tàu chở khách từ Châu Âu sang đang cập bến Sơn Đông, Thanh Đảo. Một người thanh niên phương Đông mặc âu phục, tay xách vali đang xuôi theo đoàn người bước xuống tàu.