Khác với Đại Tống, nước Liêu là một đất nước du mục theo chế độ bộ lạc.
Nước Liêu được xây dựng dựa trên sự hợp nhất của nhiều bộ lạc, hầu hết người Liêu là người dân du mục, sống bằng nghề chăn thả trên thảo nguyên, quanh năm không ở trong các đô thành. Hơn trăm năm về trước, Liêu Thái Tổ lập nên nhà Liêu, đặt ra Ngũ đô, học tập văn hóa Nho gia của người Hán, đề cao mối quan hệ “trời đất – vua chúa – cha mẹ – thầy giáo”. Nhưng tính cách ngang tàng, tự do đã ăn vào xương máu họ, khó mà thay đổi được, thế nên họ tiếp thu những tư tưởng này không mấy trọn vẹn, song vẫn có ảnh hưởng nhất định.
Triều đình nước Liêu chia thành hai phe phái: quan miền Bắc và quan miền Nam.
Phần đông quan miền Bắc là quý tộc, có tôn ti thức bậc nghiêm ngặt, hình thành một thế lực riêng. Quan miền Nam đa phần xuất thân từ các bộ lạc nhỏ, bao gồm cả người Hán. Nhóm này phụ trách việc giao thiệp với Đại Tống và không đội trời chung với nhóm quan miền Bắc.
Đường Thận sai Lư Thâm điều tra tình hình các quan miền Nam, Lư Thâm thực hiện khá suôn sẻ, chưa đến nửa tháng đã nắm được tình huống.
Giống như Đường Thận nói, sự đối đầu giữa các quan miền Bắc và miền Nam là mâu thuẫn nền tảng không thể tránh khỏi của triều đình nhà Liêu. Hơn nữa, nội bộ quan miền Bắc cũng thiếu sự đoàn kết.
Lư Thâm: “Đại nhân hẳn đã biết, quan miền Bắc chủ yếu là quý tộc thuộc các bộ lạc lớn, thân thế hiển hách, nhiều lúc vua Liêu cũng phải nể vì họ. Tuy nhiên, một số bộ lạc của nước Liêu coi thường việc quý tộc làm quan, nhiều bộ lạc có lịch sử lâu đời không hề cử người ra làm quan nước Liêu, nhóm này có mâu thuẫn gay gắt với các quan miền Bắc.”
Đường Thận ngạc nhiên: “Còn có chuyện này?”
Lư Thâm gật đầu: “Quả đúng ạ. Chỉ có điều, các bộ lạc này tuy hùng mạnh nhưng lại khá bảo thủ, không chịu tiếp xúc với người ngoài. Không chỉ thế, hai bộ lạc lớn nhất nước Liêu đã là hoàng tộc và bộ tộc của hoàng hậu rồi. Những bộ lạc khác dù bất mãn cũng phải ngậm bồ hòn làm ngọt.” Lư Thâm chỉ nói đến thế, rồi báo cáo kết quả điều tra những ngày vừa qua.
“Y như những gì đại nhân nói, trong số các quan miền Nam có rất nhiều người chuyển sang ủng hộ hoàng tử. Liêu đế có bốn hoàng tử, Tam hoàng tử thuộc dòng dõi bộ lạc lớn, thân phận của mẫu phi tôn quý, phần lớn các quan miền Bắc đều ủng hộ hoàng tử này. Mẫu phi của ba hoàng tử còn lại đều có xuất thân bình thường. Tiêu hoàng hậu của Liêu đế không có con nối dòng, thế nên những năm gần đây, không gì kiềm chế nổi việc tranh đoạt ngôi vị giữa các hoàng tử. Trong số những hoàng tử này, các quan miền Nam ngả về phe Nhị hoàng tử Gia Luật Xá Ca.”
“Gia Luật Xá Ca?”
Lư Thâm: “Vâng. Có người đồn rằng Nhị hoàng tử Gia Luật Xá Ca là hoàng tử thông tuệ nhất nước Liêu. Mẫu phi của vị hoàng tử này chỉ là công chúa của một bộ lạc nhỏ, nhưng Nhị hoàng tử lại rất được lòng vua Liêu. Người Liêu đều ngưỡng mộ văn hóa Đại Tống ta, học tập theo kinh điển Nho gia của ta, nhưng chẳng cần nói nhiều chắc đại nhân cũng biết, người Liêu đều giống mạt tướng thôi, chẳng hiểu Nho gia mấy, chữ nghĩa thì biết võ vẽ. Chỉ riêng Nhị hoàng tử là rất có tài học. Có người nói rằng hắn thuộc lòng Tứ thư Ngũ kinh, am hiểu thi từ ca phú, cưỡi ngựa bắn cung không gì không thành thạo, nên Liêu đế cực kì thích hắn ta.”
Đường Thận suy tư chốc lát: “Năm ngoái đoàn sứ Liêu đến Thịnh Kinh, ta có nghe được vài tin tức liên quan đến Nhị hoàng tử nước Liêu. Tuy hắn có thiên phú về học tập, nhưng theo Mạnh tướng công – Thượng thư bộ Lễ, hắn cũng không phải người lương thiện gì.”
Lư Thâm: “Đại nhân nói không sai, Gia Luật Xá Ca là người tàn nhẫn, nhưng các hoàng tử nước Liêu có ai không tàn bạo, cuồng vọng đâu? Người Liêu là dân tộc sống trên lưng ngựa, những ai tri thư đạt lý như người Tống chúng ta mới hay bị coi thường.” Hai người nói lạc sang chủ đề khác, Lư Thâm bèn kéo câu chuyện về trọng tâm: “Rất nhiều quan miền Nam ủng hộ Gia Luật Xá Ca, tỷ như Tả tướng của Nam Kinh Tích Tân phủ, ông ta chính là người thuộc phủ Nhị hoàng tử.”
Lư Thâm thuật lại kĩ lưỡng những gì mình thăm dò được.
Sau khi hắn về, Đường Thận tỉ mỉ ngẫm kĩ mọi chuyện.
Không còn nghi ngờ gì nữa, bây giờ họ đã lên chiếc thuyền của Tiêu Luật rồi, mà sau lưng Tiêu Luật, nếu đúng với suy đoán, ắt phải là một viên quan miền Nam.
Địa vị của quan miền Nam ở triều đình nước Liêu thua thiệt hơn so với quan miền Bắc, nhưng chính vì thế, họ mới có thể giao thiệp với người Hán. Muốn thăm dò tình báo nước Liêu, cài cắm mật thám, cách tốt nhất là dụ địch theo mình.
Gõ nhẹ ngón tay trên mặt bàn, Đường Thận lim dim mắt suy nghĩ.
Vấn đề là…nên dụ ai, và dụ như thế nào mới được?
Hai ngày trôi qua trong chớp mắt, Tiêu Luật gửi thiệp mời dự tiệc cho Kiều Cửu, dặn Kiều Cửu nhất định phải có mặt. Hiện giờ họ đều đang ở trạch viện ở phía Đông thành của Tiêu Luật, quả là một nơi thanh nhã, u tĩnh, cách xa đô thị ồn ào, rất phù hợp để dưỡng bệnh.
Trước khi đi, Kiều Cửu đến phòng Đường Thận hỏi xem cậu có muốn đi cùng không.
Nếu là lúc trước, Đường Thận sẽ mượn ngay thân phận con trai Kiều Cửu để dự tiệc, song hiện giờ cậu có chút chần chừ. Đường Thận nói: “Bản quan không đi. Kiều Cửu, ngươi hãy để ý kĩ thân phận của tất cả những người dự tiệc, song không được làm gì khác thường. Phải nhớ rằng ngươi chỉ là một lái buôn trà người Tống giàu có thôi.”
Kiều Cửu luôn miệng đáp: “Tiểu nhân rõ rồi.”
Đêm đến, phủ Tích Tân nổi trận gió to.
Cát vàng mù mịt khắp trời, ập vào những cây hồ dương lớn nghe lạo xạo. Kiều Cửu đội loại mũ nỉ rất phổ biến ở nước Liêu, mặc quần áo của người Liêu, mang theo mấy túi trà Bích Loa Xuân thượng hạng, đội gió cát đến dự tiệc.
Kiều Cửu đến Tiêu phủ, chưa gặp được Tiêu Luật, người hầu đã dẫn hắn vào phòng tiệc.
Phòng tiệc bày biện sẵn bàn ghế, vì vai vế của Kiều Cửu thấp quá nên hắn phải ngồi tít ở chỗ dưới cùng. Kiều Cửu tỏ vẻ cảm kích lắm, hào hứng ngồi xuống. Thỉnh thoảng hắn thò cổ ngó nghiêng rồi lại rụt về, tựa như hết sức tò mò với buổi tiệc, song vì sợ sệt mà không dám nhìn lung tung.
Những người ngồi xung quanh không ai để ý tới Kiều Cửu hết, nhưng hắn vẫn phải diễn cho tròn vai, không dám để lộ sơ hở.
Đợi nửa canh giờ, Tiêu Luật mới khoan thai xuất hiện. Gã cười xun xoe, đi sát theo sau một viên quan người Liêu bụng phệ, mời viên quan ấy ngồi lên ghế chủ tọa. Chờ khi viên quan ấy cho phép bắt đầu tiệc, Tiêu Luật mới ra lệnh: “Dọn thức ăn lên.” Nhà bếp liền bưng một mâm thịt dê quay và thịt bò quay lên.
Từ đầu chí cuối, Kiều Cửu không có cơ hội nói với Tiêu Luật một câu, hắn lúng túng ngồi ở ghế dưới cùng, lủi thủi ăn tiệc một mình.
Một canh giờ sau, bữa tiệc mới kết thúc. Tiêu Luật tiễn viên quan người Liêu kia về rồi mới tìm gặp Kiều Cửu. Vừa giáp mặt, Tiêu Luật đã áy náy bảo: “Kiều đại ca, vừa nãy bận quá, không để ý đến huynh được, huynh đừng trách tiểu đệ nhé.” Nói đoạn, Tiêu Luật bắt trước lễ nghi của người Tống, chắp tay hành lễ xin lỗi Kiều Cửu.
Kiều Cửu sao có thể để gã hành lễ với mình được, hai tay vội đỡ Tiêu Luật, nói: “Sao Tiêu tiên sinh lại nói thế? Được dự buổi tiệc này và gặp biết bao nhiêu người quyền thế, đã là phúc đức tổ tiên của Kiều mỗ rồi! Đêm nay quả là một dịp mở mang tầm mắt cho Kiều mỗ. Không dám dối tiên sinh, Kiều mỗ đến phủ Tích Tân buôn bán cũng có điều tra đôi chút. Vị đại nhân ngồi ghế trên trong buổi tiệc đêm nay, phải chăng là Tiêu Châm – Tiêu đại nhân?”
Tiêu Luật mỉm cười, không giấu nổi vẻ đắc ý: “Chính là Tả Bình chương chính sự của phủ Tích Tân, Tiêu Châm – Tiêu đại nhân đó.”
Kiều Cửu tròn mắt: “Hóa ra là Tiêu đại nhân thật!”
Tiêu Luật cười: “Tôi và Tiêu đại nhân có họ hàng xa, bấy lâu nay vẫn được đại nhân chiếu cố.”
Kiều Cửu gật đầu lia lịa, hắn hiểu ý Tiêu Luật, hai người chỉ nhìn nhau cười, không cần nói cũng biết.
Bản thân Kiều Cửu cũng không ngờ, chỗ dựa của Tiêu Luật lại là Tả Bình chương chính sự phủ Tích Tân – Tiêu Châm!
Phủ Tích Tân được chia làm phủ Tả tướng và phủ Hữu tướng. Tả, Hữu tướng là hai vị quan có quyền lực tối cao ở nơi đây. Ngay dưới hai vị này là Tả, Hữu Bình chương chính sự. Thảo nào, khi nghe chuyện Kiều Cửu bị Gia Luật Kỳ chơi khăm, thu giữ sạch lá trà, Tiêu Luật phản ứng thản nhiên như không, còn cam đoan sẽ giúp Kiều Cửu xử lí chuyện ấy. Té ra là gã có chỗ dựa rất mực quyền uy!
Tiêu Luật đích thân tiễn Kiều Cửu ra về, còn sai người hầu tặng một hộp thuốc cho Kiều Cửu, nói rằng thuốc chữa ngoại thương rất tốt.
Khi tiễn Kiều Cửu ra cửa, Tiêu Luật hạ giọng, bí mật nói với hắn: “Là chỗ anh em, tôi không muốn giấu Kiều đại ca. Sau năm ngày nữa, một người có địa vị cực kì cao sẽ xuất hiện ở phủ Tích Tân. Vụ làm ăn này to đấy, tiểu đệ phải mượn quan hệ của Tiêu đại nhân mới có thể mở tiệc chiêu đãi vị tai to mặt lớn kia. Lá trà nước Tống lúc nào cũng được quý tộc, quan lớn ưa chuộng, đến lúc đó, Kiều đại ca chớ bảo tiểu đệ chưa nhắc huynh đấy nhé.”
Kiều Cửu nghe thế thì tròn mắt ngạc nhiên: “Tiêu tiên sinh, ngài…”
Tiêu Luật vỗ tay hắn, cười nói: “Yên tâm, có phúc cùng hưởng.”
Kiều Cửu mừng nỡ, lâng lâng rời khỏi Tiêu phủ.
Dõi theo bóng lưng Kiều Cửu, nụ cười của Tiêu Luật dần nhạt đi. Gã gọi người hầu: “Kiều Cửu đi một mình hay còn dẫn theo ai khác?”
Người hầu lắc đầu thưa: “Hắn tới một mình ạ.”
Tiêu Luật nhíu mày: “Một mình à…”
Tiên sinh kế toán được Tiêu Luật tín nhiệm nhất thì thầm bên tai gã: “Vị đại nhân kia chuộng nam sắc, nhưng ghét nhất những kẻ a dua nịnh hót. Tiên sinh muốn lợi dụng cậu con trai tuấn tú của Kiều Cửu để mời ngài ấy đến phủ dự yến, nhưng giờ ngài ấy đã đồng ý tới rồi, chúng ta không nên dâng con trai Kiều Cửu lên. Một là đắc tội Kiều Cửu, hỏng đường buôn bán; hai là chưa chắc đại nhân ấy đã thích, khéo còn trách tội chúng ta.”
Tiêu Luật gật đầu: “Ngươi nói cũng phải. Nghe nói hai năm trước có một viên quan ‘biếu quà’ cho vị ấy, bị ngài quở trách nặng nề. Ngài còn tuốt đao chém ‘quà’ làm đôi ngay tại chỗ, viên quan ‘biếu xén’ cũng bị cách chức luôn.”
Tiên sinh kế toán nói: “Cứ thuận theo tự nhiên, tự khắc sẽ ổn.”
Tiêu Luật nghĩ mà kinh hồn, nói: “Vậy thì chúng ta chớ nên đoán bừa tâm tư ngài ấy.”
Lúc này, Đường Thận hoàn toàn không biết, cậu đường đường là Trung thư xá nhân, mệnh quan tứ phẩm của triều đình Đại Tống, thế mà suýt thì bị dâng làm quà cho người ta!
Ngay cả Triệu Phụ cũng không có gan biến quan lớn tứ phẩm thành quà biếu, kẻo sử sách bêu danh cho nhơ nhuốc muôn đời. Chẳng ngờ hôm nay, ý đồ ấy lại nảy sinh trong đầu một lái buôn người Liêu nho nhỏ.
Tạm không nói đến chuyện này, sau khi trở về, Kiều Cửu kể hết chuyện cho Đường Thận nghe.
Đường Thận kinh ngạc: “Không ngờ hắn lại được chống lưng bởi Tả Bình chương chính sự. Ở phủ Tích Tân chức ấy không hề nhỏ, y giậm chân một cái có mà rung cả phủ. Còn vị tai to mặt lớn năm ngày nữa sẽ đến mà ngươi bảo thì…”
Suy tư hồi lâu, Đường Thận nói: “Tạm thời ta không về U Châu. Năm ngay sau, chắc chắc Tô Ôn Duẫn chưa tới đây ngay được. Một mình ngươi ở Tích Tân phủ e là không xử lí được việc này. Chờ mọi chuyện xong xuôi, ta hẵng trở lại U Châu.”
Kiều Cửu: “Xin nghe theo sắp đặt của đại nhân.”
Năm ngày sau, Tiêu Luật lại phái người gửi thϊếp mời đến tận nhà. Lần này, gã tặng đến hai tấm thiệp. Kiều Cửu lấy làm lạ, hỏi người hầu gửi thϊếp: “Này cậu em, sao Tiêu tiên sinh lại tặng những hai tấm thϊếp thế?”
Người hầu đáp: “Tiên sinh dặn, đại nhân mới bị thương, thân thể chưa khỏe hẳn, nếu cần thì có thể dẫn thêm người dự tiệc cùng.”
Kiều Cửu nói chuyện với người hầu bằng tiếng Liêu, Đường Thận không hiểu. Chờ kẻ đó đi rồi, Đường Thận mới hỏi Kiều Cửu. Nghe Kiều Cửu trả lời xong, Đường Thận cau mày: “Phong thϊếp thứ hai là cho ta đây.”
Kiều Cửu nghi ngờ: “Lần trước tiểu nhân dự tiệc, Tiêu Luật chỉ gửi một tấm thϊếp, sao lần này lại cho hai? Đại nhân, ngài có định dự tiệc cùng tiểu nhân không?”
Đây là một cơ hội tốt. Đường Thận cũng do dự.
Ngẫm nghĩ hồi lâu, buổi chiều, Đường Thận gọi Lư Thâm vào: “Ngươi hãy đi dò la thử xem rốt cuộc đêm nay Tiêu Luật mở tiệc chiêu đãi ai.”
Gần chạng vạng, Lư Thâm mới tất tả về nhà, bẩm báo lại cho Đường Thận: “Thưa đại nhân, mạt tướng không điều tra được người ấy là ai, nhưng mạt tướng hỏi thăm được một tin tức. Sáng hôm nay, Hành cung Đô bộ thự nước Liêu – Gia Luật Cần đã đến Tích Tân phủ!”
Đường Thận sửng sốt: “Ngươi bảo ai cơ?”
“Hành cung Đô bộ thự, Gia Luật Cần.”
“…”
Đường Thận thình lình bật cười, thở dài một tiếng: “Rõ là oan gia ngõ hẹp!”
Nửa năm trước, Đường Thận từng làm sứ thần Đại Tống, lo việc tiếp đãi sứ đoàn nước Liêu. Khi ấy, trong đoàn sứ Liêu, viên quan miền nam có chức cao nhất chính là Hành cung Đô bộ thự Gia Luật Cần. Đường Thận không ngờ mình và ông ta còn có mối nghiệt duyên này. Bôn ba ngàn dặm đường đến phủ Tích Tân mà cũng đυ.ng độ nhau.
“Tiệc này ta buộc phải vắng mặt rồi.”
Đường Thận gọi Kiều Cửu tới: “Ngày mai, ta sẽ khởi hành về U Châu ngay. Tối nay, ngươi cần hành động cực kì thận trọng. Ta biết Gia Luật Cần, ông ta khác hẳn quan chức người Liêu khác. Gặp kẻ giảo quyệt như ông ta, ngươi phải hết sức cảnh giác mới được.”