Luận ra về vội vàng.
Trưa nay, nó phải ăn cơm sớm để đầu giờ chiều đi công chuyện.
Chả là dì Sáu, em ruột của mẹ nó, sắp sửa xuất cảnh đi Úc. Trước khi đi, dì hứa tặng lại cho gia đình nó một số đồ gỗ trong nhà, gồm hai cái tủ, hai cái bàn và một cái đi-văng vừa có thể làm ghế ngồi vừa có thể làm giường ngủ được. Trong các món đó, Luận đã "chấm" trước cái tủ sách. Luận rất mê đọc sách nhưng trong nhà chẳng có được một cái tủ sách cho ra hồn. Trước nay, sách mua về, Luận chỉ nhét dấm dúi vào các ngăn bàn. Lâu ngày, cuốn thì bị mọt ăn, cuốn thì bị chuột gặm, trông đau lòng hết sức. Bây giờ, vớ được cái tủ lộng lẫy của dì Sáu, Luận mừng rơn.
Khi Luận lên tiếng đòi "sở hữu" cái tủ, ba Luận đồng ý ngay. Ba Luận còn hứa sẽ dành thêm cho Luận một cái bàn để Luận làm bàn học riêng. Ôi, nếu được vậy thì còn mong muốn gì hơn nữa. Kể từ hôm đó, Luận cứ mong chóng đến ngày mình được làm chủ cái gia tài bằng gỗ kia.
Vì vậy, khi dì Sáu hẹn một giờ chiều nay qua chở mọi thứ về, suốt buổi sáng ngồi trong lớp, Luận cứ lóng nga lóng ngóng chờ chuông reo tan học.
Lúc đầu giờ, chọc phá thằng quỷ nhỏ một hồi, Luận còn khuây khỏa được chút xíu. Lúc đó, thấy thằng quỷ nhỏ sắp khóc đến nơi, Luận cũng thấy tội tội. Và Luận chợt nhận ra mình chọc hơi ác. Đã mấy lần Luận tính buông tha Quỳnh, nhưng nếu tự nhiên rút lui, Luận lại sợ "quê" với Nga. Tiếng chuông reo kịp thời đã giúp Luận... rút lui trong danh dự. Và từ lúc ấy, Luận quên phắt cả Quỳnh lẫn Nga. Nó chỉ nhớ đến dì Sáu và mấy thứ đồ gỗ của dì.
Ăn qua quít vài chén cơm, Luận tót lên giường nằm đọc sách. Nó không ngủ trưa. Vừa đọc sách, Luận vừa nhấp nhổm canh đồng hồ.
Mới một giờ kém hai mươi, Luận đã chồm dậy phóng xe ra khỏi nhà như bị ma đuổi. Đồ gỗ của dì Sáu cồng kềnh, xích lô không chở nổi. Luận phải đi kêu xe ba gác.
Chẳng biết xe đậu bến chỗ nào, Luận đứng bên mé đường, trông ngang ngó dọc một hồi. Lâu thật lâu, Luận chẳng tìm được chiếc xe nào. Có hai, ba chiếc chạy qua trước mặt Luận thì đã chất đống hàng hóa.
Gần nửa tiếng đồng hồ sau, khi Luận đã đứng mỏi nhừ cẳng, mới có một chiếc xe không trờ tới. Chắc là chiếc xe vừa dỡ hàng xong, Luận nhủ thầm và mừng rỡ ngoắc lia:
- Ba gác! Ba gác!
Chiếc xe vội vã tấp vào lề. Ngồi thùm thụp trong thùng xe là một thằng nhóc trạc cỡ Luận. Nó mặc một chiếc quần ka ki bạc phếch, chiếc áo màu xám, có hai, ba miếng vá to bằng bàn tay, mũ kéo sụp xuốn trán che kín nửa mặt. Nhưng Luận không buồn để ý đến thằng nhãi phụ việc đó. Nó liếc người đàn ông đang ngồi trên yên xe, vồn vã:
- Có mấy cái tủ mấy cái bàn, chú chở giùm về Ngã Bảy chút!
- Đồ để đâu ?
- Gần đây nè! Chú đi theo cháu!
Nói xong, Luận quày quả đi trước. Người đàn ông chậm rãi đạp xe theo sau.
Đồ đạc nhiều, người đàn ông và thằng nhóc đi theo phải xoay ngang xoay dọc, ken tới ken lui một hồi mới chất hết lên xe. Trong khi người đàn ông ngồi dính trên yên để giữ thăng bằng thì thằng nhóc cầm cuộn dây thừng đi vòng quanh thùng xe để ràng chặt những món đồ gỗ vào các thanh sắt bằng những vòng quấn chằng chịt.
Khi mối gút cuối cùng đã được cột xong, Luận liếc người đàn ông, nôn nao hỏi:
- Đi chưa chú ?
- Đi.
Người đàn ông gật đầu, đáp gọn lỏn.
Người đàn ông nói "đi" là để trả lời Luận. Nhưng với thằng nhóc phụ việc, đó là một hiệu lệnh. Nó vội vàng chạy lại phía sau thùng xe, tì tay vào thanh sắt, gập người đẩy mạnh.
Các bánh xe nhúc nhích và uể oải lăn. Sẵn trớn, người đàn ông mím môi nhấn mạnh bàn đạp, "đề-pa".
Xe chở nặng nên chạy rề rề. Thằng nhóc bây giờ lếch thếch đi bộ theo sau, thỉnh thoảng lại chạy lúp xúp. Luận đạp xe tà tà bên cạnh, chốc chốc lại buộc miệng chỉ đường mặc dù người đàn ông chạy xe còn rành đường hơn cả Luận.
Tới một ngã tư không có đèn hiệu giao thông, xe cộ qua lại nườm nượp, chiếc ba gác phải nhích từng chút một. Thằng nhóc lại nắm lấy thanh sắt nơi thành xe, đẩy phụ.
Khi chiếc ba gác sắp qua khỏi giao lộ, thình lình một chiếc xích lô chở đầy nhựa phế phẩm trờ tới sát bên, những ống nhựa trên xe chỉa lởm chởm cả ra ngoài.
Thằng nhóc vừa nhác thấy, chưa kịp hụp người tránh thì một ống nhựa đã quẹt trúng đầu. Chiếc xích lô chạy chậm, ống nhựa quẹt trúng chẳng hề hấn gì. Nó chỉ hất văng cái nón trên đầu thằng nhóc. Thằng nhóc vội vàng nhoài người xuống đường nhặt lấy cái nón. Nó vừa khom mình vừa lấm lét liếc về phía Luận, cánh tay còn lại che ngang mặt.
Nhưng Luận đã kịp thời trông thấy. Nó sửng sốt kêu:
- Quỳnh!
Biết không thể giấu giếm được nữa, Quỳnh đứng thẳng người dậy và ngượng ngập đập đập cái nón vào ống quần.
Người đàn ông chạy xe ngạc nhiên nhìn Luận:
- Ủa, hai cháu biết nhau hả ?
Luận liếc Quỳnh, lúc này đang bối rối quay mặt đi chỗ khác, ấp úng đáp:
- Dạ, chúng cháu là... bạn.
Người đàn ông cười hỏi:
- Bạn sao nãy giờ không nhận ra ?
Luận lúng túng. Nó không biết phải trả lời làm sao trước câu hỏi hóc búa đó. Từ nãy đến giờ, Luận đâu có biết thằng nhóc đẩy xe là Quỳnh. Quỳnh ăn mặc khác hẳn lúc ở trường, lại kéo cái nón che hết nửa mặt, có thánh mới nhận ra. Vả lại, không bao giờ Luận nghĩ một học sinh về nhà lại đi đẩy xe ba gác. Vì vậy, ngay từ đầu Luận chẳng để mắt nhiều đến thằng nhãi lam lũ kia. Nếu Quỳnh không rủi ro đánh rớt cái nón, có lẽ chẳng bao giờ Luận biết được hoàn cảnh của Quỳnh.
Không trả lời câu hỏi của người đàn ông, nhưng từ lúc đó, Luận không ngồi thong dong trên xe đạp nữa. Nó dắt xe đi bộ bên cạnh Quỳnh.
Lúc này, Quỳnh đã kéo vành nón lên khỏi trán, nhưng anh vẫn lặng thinh đếm bước. Từ khi Luận phát hiện ra Quỳnh đến giờ, Quỳnh vẫn chưa hé môi một lần nào.
Sau một thoáng ngỡ ngàng, Luận dần dần bình tĩnh trở lại. Biết Quỳnh còn ngại ngùng vì sự gặp gỡ bất ngờ, Luận tìm cách phá tan sự im lặng. Nó hắng giọng hỏi, cố làm ra vẻ thản nhiên:
- Mày chạy xe nầy có kiếm được khá không ?
Quỳnh liếʍ môi. Anh nói, vẫn không nhìn Luận:
- Cũng tàm tạm. Tao chỉ phụ cho ông chú.
- Ổng không chạy một mình được sao ?
- Trước đây ổng vẫn chạy một mình. Gần đây, ổng mắc chứng đau lưng, phải cần tao phụ.
Ngập ngừng một lát, Luận lại hỏi:
- Mày phụ cho ông chú lâu chưa ?
- Khoảng bốn tháng nay. Sắp tới, chú tao nghỉ, tao đạp một mình.
Luận ái ngại:
- Mày đạp một mình nổi không ?
- Chắc là nổi.
- Nhưng như vầy thì cực lắm!
Quỳnh cắn môi:
- Mày đừng lo! Tao chịu cực quen rồi!
Giọng Quỳnh bình thường nhưng Luận nghe như một lời than. Tự nhiên Luận cảm thấy thấy bùi ngùi. Nó nhìn Quỳnh, vẻ băn khoăn:
- Chứ ba mày làm nghề gì ?
- Ba tao hả ? Ba tao... chết rồi!
Nói xong, bất giác Quỳnh đỏ mặt. Anh buộc lòng phải nói dối Luận. Anh không muốn bất cứ ai biết ba anh bỏ nhà đi theo vợ bé. Chuyện chẳng hay ho gì!
- Còn mẹ mày ? - Luận lại hỏi.
- Mẹ tao sao ?
- Mẹ mày làm nghề gì ?
- Mẹ tao bán thuốc lá.
- Bán ngoài chợ hả ?
Quỳnh lắc đầu:
- Không. - ngoài chợ là người ta bán sỉ. Còn mẹ tao bán thuốc lẻ. Đặt thùng thuốc trước nhà, ai mua thì bán.
Luận chép miệng:
- Bán vậy đâu có được bao nhiêu tiền ?
- Thì không được bao nhiêu cho nên tao mới đi theo ông chú đẩy xe ba gác. Tao phụ thêm cho mẹ tao được đồng nào hay đồng nấy.
Luận không hỏi nữa. Nó lặng lẽ đi bên Quỳnh, thỉnh thoảng đưa mắt nhìn bạn thương cảm. So với Quỳnh, Luận sướиɠ hơn nhiều. - nhà, Luận chẳng phải làm gì nặng nhọc. Luận chỉ có mỗi việc học hành, khi nào muốn đi chơi thì xin tiền ba mẹ. Chẳng bao giờ Luận phải bận tâm về cuộc sống. Trước đây, Luận tưởng bạn bè trong lớp đứa nào cũng giống như mình. Hôm nay tình cờ gặp Quỳnh, Luận mới vỡ lẽ mọi chuyện không giống như mình nghĩ. Hóa ra trong cuộc đời, bên cạnh những người sung sướиɠ vẫn có bao nhiêu người vất vả.
Nghĩ ngợi một hồi, Luận lại liếc Quỳnh, khẽ nói:
- Hôm nào tao ghé nhà mày chơi hén ?
Quỳnh ngần ngừ:
- Nhà tao xa lắm!
Luận khịt mũi:
- Xạo đi mày! Tao vẫn thấy mày đi bộ tới trường hoài! Nhà xa sức mấy mày đi bộ nổi!
Quỳnh nuốt nước bọt:
- Nhưng nhà tao... nghèo lắm! Chẳng có gì cả!
Luận nhún vai:
- Nghèo giàu thì ăn thua gì!
Rồi không đợi cho Quỳnh từ chối, Luận nói luôn:
- Tao đến chơi hén ?
Túng thế, Quỳnh đành phải gật đầu.
Luận cười toe:
- Vậy mày cho địa chỉ đi!
Quỳnh nói số nhà. Không đem theo giấy bút, Luận phải nhẩm tới nhẩm lui địa chỉ của Quỳnh trong miệng cho khỏi quên.
Khi xe tới nhà, Luận không đứng ngó như lúc ở nhà dì Sáu. Nó xông vào phụ với Quỳnh khiêng các thứ tủ bàn lỉnh kỉnh vào nhà. Luận còn rủ Quỳnh ở lại chơi nhưng Quỳnh lắc đầu:
- Tao còn phải đi chở hàng đằng kia. Hẹn với người ta rồi.
Rồi Quỳnh ấp úng dặn Luận:
- Mày đừng nói với ai về chuyện bữa nay nghen!
- Ừ, tao không nói đâu!
Và Luận đột nhiên nắm lấy tay Quỳnh, giật giật:
- Nhưng mà này...
- Gì vậy ? - Quỳnh nhìn Luận, ngạc nhiên.
Luận chớp mắt:
- Mày không còn giận tao chứ ?
- Giận chuyện gì ?
- Chuyện... tao chọc mày trên lớp đó! Tao bậy quá!
Quỳnh cười:
- Tao không giận mày đâu! Tao chỉ buồn thôi. Nhưng bây giờ tao cũng hết buồn rồi.
Nói xong, Quỳnh quay ra xe.
Luận đứng trước hiên nhà ngẩn ngơ nhìn theo bạn. Nó quên bẵng cái tủ sách và cái bàn học bấy lâu ao ước. Trong đầu Luận lúc này đang lởn vởn mấy câu vè độc địa trước đây nó vẫn dùng để "làm khổ" Quỳnh, những câu vè nó đang cố quên đi.