Khương Bồng Cơ không phải là mọt sách nhưng vô cùng tôn kính những người làm trong lĩnh vực giáo dục.
Từ xưa đến nay, lịch sử loài người trải qua nhiều thăng trầm, nhưng dù có chiến tranh thảm khốc như thế nào, con người luôn có thể xây dựng lại nền văn minh trên đống phế tích với tốc độ nhanh nhất. Truy cứu nguyên nhân, ngoại trừ bản năng sinh tồn vô cùng mạnh mẽ thì còn một nguyên nhân quan trọng khác, đó chính là bảo vệ nền văn minh.
Chỉ cần hạt giống văn minh còn tồn tại, rồi nó sẽ nở ra đóa hoa đẹp nhất trên đống phế tích.
Người có chí hướng như Trình Thừa, Khương Bồng Cơ đương nhiên luôn tôn kính và hướng tới.
Văn minh, xưa nay không phải là của riêng ai, nó là tài sản chung của loài người.
Trình Thừa mặc dù không nghĩ sâu xa như vậy, nhưng tư tưởng ông không bị gò bó vào một khuôn mẫu, tầm nhìn của ông không chỉ thấy mỗi hiện tại, ông còn có thể nghĩ tới truyền thừa văn minh, chỉ riêng điểm này, ông đã hơn hẳn đám thế gia đương thời chỉ biết vun cho mình.
Khương Bồng Cơ nghĩ rồi cười hỏi thăm dò: “Không biết Trình bá phụ có chịu bỏ thứ yêu thích, cho cháu mượn mấy quyển sao chép lại không?”
Thế gia coi sách như tính mạng, trừ phi quan hệ tốt nếu không sẽ không dễ dàng cho mượn, chớ nói chi là cho người ta sao chép.
Trình Thừa vô cùng hào phóng, nhưng tính ông hơi trẻ con, cũng cười nói:
“Được thì đương nhiên là được, nhưng mà cháu tính đổi bằng gì?” Trình Thừa khẽ vuốt râu nói: “Thẻ tre dễ bị ẩm, cồng kềnh lại không dễ bảo tồn, mỗi lần phát hiện có sách bị côn trùng gặm nhấm, tim ta đau như cắt. Nghe nói Hà Gian có loại giấy ngàn vàng khó mua, nếu là viết bằng giấy trúc thì rất dễ bảo tồn… Nghe nói phường giấy đó là của hồi môn của mẫu thân cháu phải không?”
Trình phu nhân ngồi trong xe ngựa, nghe trượng phu nhà mình nói vậy sém chút giận đến cắn vỡ cả răng ngà.
“Lan Đình chớ nghe ông ấy nói bậy nói bạ, mấy bảo bối của ông ấy có bán cũng chẳng được mấy đồng đâu.” Trình phu nhân không khách sáo dìm hàng chồng mình, bà hơi xấu hổ nói: “Cháu thích quyển nào thì cứ việc nói với bá mẫu, không cần để ý tới Trình bá phụ.”
Mặt mo của Trình Thừa đỏ ửng, thầm năn nỉ phu nhân, tốt xấu gì cũng phải chừa cho ông chút mặt mũi trước mặt vãn bối chứ.
Khương Bồng Cơ thấy vợ chồng bọn họ như vậy, không nhịn được phì cười.
“Phường giấy đúng là của hồi môn của mẫu thân, số lượng sản xuất hàng năm có hạn, phần lớn đều đã đặt trước hết rồi. Nếu Trình bá phụ thích thì để cháu bảo quản gia giữ mấy xấp đưa đến phủ cho người…”
Trình Thừa nghe cô nói vậy, không khỏi nghiêm mặt vội vàng giải thích.
“Lan Đình hiểu lầm rồi, bá phụ có cà lơ cà phất như thế nào, cũng còn cần giữ mặt mo, sao có thể lấy đồ của một vãn bối? Ý của bá phụ lúc nãy là, nếu cháu sao chép sách thì tiện thể sao giúp bá phụ thêm một bản, chi phí giấy mực tính theo giá thị trường. Sách ngày càng nhiều, bá phụ cũng ngày càng lớn tuổi, không biết có thể chăm lo cho chúng nó bao lâu nữa.”
Thẻ tre không những cồng kềnh mà còn rất khó bảo tồn, lại yêu cầu rất cao về điều kiện cất giữ, không cẩn thận rất dễ bị mốc hoặc côn trùng gặm cắn.
Mấy chục ngàn quyển thẻ tre này hầu như đều đã được làm lại, nguyên nhân chính là thường bị ẩm mốc hoặc chữ viết bị mờ.
Lúc sao chép khó tránh chép sai hoặc sót chữ, để đảm bảo nội dung sách không có sai sót, Trình Thừa toàn phải đối chiếu qua lại nhiều lần, sau đó để mấy đứa con trai giúp đỡ hiệu đính, sau khi chắc chắn không vấn đề mới đóng lại thành quyển, mất công vô cùng.
Từ khi giấy trúc xuất hiện, ông cũng từng nghĩ đến việc lấy giấy thay thế cho thẻ tre.
Chỉ là, quy mô phường giấy mãi không mở rộng, hàng năm số lượng giấy sản xuất ra đều bị sĩ tộc độc quyền, ông căn bản là không đặt hàng được.
Việc này thật đau lòng.
Khương Bồng Cơ đảo mắt, cười đáp: “Chữ của cháu không tốt lắm, tự nhìn còn được, nếu để trước mặt bá phụ chẳng phải là múa rìu qua mắt thợ sao? Hay là thế này, cháu cung cấp bút mực giấy nghiên, bá phụ sao chép thêm một bản đưa cho cháu đi. Bút mực giấy nghiên miễn phí, coi như nhuận bút của bá phụ...”
Trình Thừa bị cô làm cho nghẹn họng, đầu óc suýt nữa thì ngừng hoạt động.
Khương Bồng Cơ chưa nói xong, một túi thơm liền bay tới đầu cô, cô đưa tay chụp lấy tránh bị quăng trúng đầu.
“Vô lễ, Trình bá phụ là nhân vật bậc nào, há có thể đùa kiểu này?”
Liễu Xa lạnh mặt, túi thơm kia chính là ông ném ra.
Trình Thừa vội vàng ngăn lại, trêu chọc Liễu Xa: “Trọng khanh tức gì vậy? Tức con trai mua bán lỗ vốn à?”
Trình Thừa dù ít để ý sự đời, nhưng ông cũng biết giấy trúc Hà Gian đắt cỡ nào.
Lượng giấy trúc cần để chép xong mấy chục ngàn quyển thẻ tre kia cũng không phải một con số nhỏ.
Đương nhiên, trong tay ông có rất nhiều quyển là bản duy nhất trên thế gian, muốn bàn về giá trị, thật ra cũng không thấp chút nào.
Liễu Xa nói: “Văn Phụ hiểu lầm, giấy trúc bên ngoài bán tuy đắt, nhưng người nhà dùng thì chẳng tốn bao nhiêu. Thằng nhóc này hôm nay có vẻ muốn ăn đòn, vậy mà dám ảo tưởng lấy mấy tờ giấy bèo bọt đổi cả phòng sách của Văn Phụ. Gian thương xảo quyệt như thế, thật đúng là chưa nghe chưa thấy bao giờ.”
Trình Thừa bật cười, khẽ vuốt râu nói với Khương Bồng Cơ: “Hổ phụ sinh hổ tử, đúng là cha nào con nấy.”
Liễu Xa: “…”
Giờ thì ông tin Trình Thừa mắng người rất ghê gớm rồi, ông vừa nói Khương Bồng Cơ là gian thương xảo quyệt, quay đầu Trình Thừa đã mỉa ông còn gian xảo hơn.
Không phải... Rốt cuộc ai mới là cha con vậy?
Thấy Trình Thừa và con gái nhà mình đứng cùng một chiến tuyến, trong phút chốc Liễu Xa có cảm giác bốn bề thọ địch.
Có một sự đắng lòng không hề nhẹ.
Đối với lời nói nửa đùa nửa thật của Khương Bồng Cơ, Trình Thừa rất vui vẻ đồng ý.
“Được, chỉ cần cháu đưa tới đủ giấy trúc, khi nào bá phụ chép xong sẽ cho cháu một bản. Nhuận bút này rất hợp lý.”
Khương Bồng Cơ đỏ mặt, hơi có chút xấu hổ.
Giấy trúc với người ngoài mà nói giá trên trời, nhưng người trong nhà thì biết hoàn toàn không đáng tiền.
Dùng ít giấy liền đổi được mấy chục ngàn quyển sách trân quý, chuyến làm ăn này lời đến mức không thể lời hơn nữa, ngay cả Khương Bồng Cơ cũng cảm thấy mình có chút vô sỉ... Thế mà Trình Thừa lại rộng rãi gật đầu không chút do dự khiến cô xúc động vô cùng.
Thật ra Trình Thừa cũng hơi xấu hổ, có cảm giác kiếm lợi của vãn bối. Ông vốn cũng không phải là người chỉ biết vun vào cho mình, những quyển sách kia đối với ông rất quý giá, nhưng nếu người khác muốn mượn đọc hay sao chép, ông cũng đều vui vẻ đồng ý.
Chẳng qua là, chép thêm một phần liền đổi được vô số giấy trúc quý giá, về sau cũng không cần lo lắng việc bảo tồn sách nữa, giải quyết được nỗi lo lâu nay. Nhìn như hai bên đều bị thua thiệt, trên thực tế nếu đổi góc độ khác mà xem xét thì đôi bên đều được lợi.
Có thể nói, có nhiều thứ không thế đánh giá bằng tiền bạc.
“Đa tạ bá phụ, cháu nhất định sẽ hết sức quý trọng sách.”
Trình Thừa vuốt râu cười, đối với một người yêu sách, không có hứa hẹn nào khiến ông vui như câu nói vừa rồi.