Sớm ngày hai mươi ba tháng Bảy, nhà chính trên đỉnh Thiên Diệp cho người tới, bảo rằng giờ Tỵ ngày hai mươi sáu sẽ tế tổ, dặn Lý Sở và Tiểu Thất chuẩn bị trước.
Không những Tiểu Thất, ngay cả Lý Hồng Nhược cũng thấy mừng thay. Cha mất sớm, vì chỉ sinh mỗi nàng nên mẹ ruột không thể vào gia phả, ngay tiểu di nương còn lại cũng thế, bà từng có một đứa con, chỉ tiếc chào đời không lâu đã chết yểu, tới nay vẫn không được vào gia phả, trăm năm sau cũng không được vào từ đường, may mà lần này Lý Sở đã thu xếp được cho Tiểu Thất, coi như mọi người cùng vui.
Sáng ngày hai mươi sáu, toàn thể Thạch viện cặm cụi giúp Tiểu Thất rửa mặt chải đầu, xông hương tắm người, sau đó Lý Sở vẫn nàng đến nhà chính ở đỉnh Thiên Diệp.
Đây là lần đầu Tiểu Thất đặt chân vào nhà chính sau khi tới Tần Xuyên. Vén rèm lên, cảnh đầu tiên đập vào mắt là cổng lớn* sừng sững đầy hoành tráng.
(*Là cánh cổng theo kiến trúc truyền thống Trung Quốc. Ảnh.)
Tiểu Thất từng nghe tổ tiên Lý gia là chư hầu một phương, nhưng nàng chỉ nghe qua tai chứ không thực sự có cảm xúc, nay chứng kiến rồi mới hay, lời đồn chẳng hề ngoa.Bước từng bước lên bậc thang, cánh cổng ngày một lại gần, thậm chí có thể thấy rõ được hoa văn trên đó.
“Nhìn gì vậy?” Thấy nàng đăm đăm nhìn cổng, Lý Sở hỏi.
“Dường như hình vẽ bên trên không giống nhau.” Ở nhà tổ Ngô gia cũng có mấy cánh cổng, nhưng dĩ nhiên quy mô nhỏ hơn rất nhiều so với cổng ở đây, hình điêu khắc cũng chủ yếu là chim thú hoa cỏ. Còn cánh cổng ở Lý gia rất khác, vẽ rất nhiều khung cảnh chiến tranh sống động, thậm chí còn có cả cảnh trồng trọt, rèn sắt hay hái dâu.
“Cánh cổng này ghi lại công tích của tổ tiên, đằng sau còn nhiều nữa.” Chỉ có hào kiệt một đời mới có bản lĩnh khắc ghi trên cánh cổng ở đỉnh Thiên Diệp, đó cũng là mục tiêu của hắn từ hồi nhỏ – sau trăm năm, nơi này sẽ có một cánh cổng ghi lại dấu ấn cuộc đời của hắn.
“Liệu ngài sẽ có không?” Tiểu Thất ngắm nhìn các cánh cổng xếp đều như vảy cá trên bậc thang.
“Không dễ đâu.” Hắn nói.
“…” Tiểu Thất mỉm cười, biết chắc hắn có ý muốn ấy.
Bậc thang rất cao, đi một lúc lại phải dừng, mất non nửa canh giờ mới đến nơi.
Đúng như dự liệu, nhà chính rộng lớn khang trang, từng chi tiết nhỏ nhặt thể hiện rõ câu chuyện lịch sử, thì từ đường lại càng hơn thế.
Quỳ trên đệm ngẩng đầu nhìn lên, trên bàn thờ to tướng, bài vị nối tiếp như dãy núi liên miên, mấy bài vị cắm trên “đỉnh núi” rất lớn, hắn nói các vị tổ tiên đây cũng có cổng chào tương ứng. Nhà họ Lý quả khác biệt với những nhà khác, ngay cả nơi như từ đường cũng có thể dùng để khuyến khích con cháu đời sau.
Bái tế xong, mọi người đến trước bài vị của cha mẹ Lý Sở, hôm nay bác cả là chủ tế, bà dâng hương đầu tiên, tiếp đó là hai lão di nương ở Thạch viện, hai người lã chã nước mắt quỳ xuống trước bài vị khóc than, cuối cùng mới đến lượt Tiểu Thất chính thức bái kiến “cha mẹ chồng”.
Tiểu Thất nhiều việc nhất nên có không ít người hầu hạ, bốn bà tử chia ra đứng ở hai bên, một người đưa đồ từ trên bàn thờ xuống, một người nhận lấy rồi sắp xếp lại, hai người chính giữa quỳ xuống hai bên Tiểu Thất, nắm tay nàng giúp nàng hoàn thành động tác tế bái, ví dụ như nhận trà, rượu, thức ăn thì không được đem đổ vào bình tế lễ, nàng phải vẽ ba vòng tròn trong tay, giữa chừng không được ngưng. Lúc đầu Tiểu Thất còn thấy hai người bên cạnh vướng víu, nhưng đến giữa chừng mới phát hiện sự cần thiết của họ, cả một bàn đầy đồ, tay nàng nhấc không nổi nữa rồi, phải nhờ bọn họ kéo mới hoàn thành đông tác một cách suôn sẻ.
Cuối cùng cũng tế đồ xong, hai bà tử giúp nàng dập đầu ba lần, sau đó cắm ba nén hương, khi đứng lên đã chẳng thể duỗi thẳng đầu gối, may mà còn có người đỡ nàng dậy.
Thế là nàng đã chính thức trở thành con dâu, cúng tế xong, đến lượt Mai thị Triệu thị quỳ trên đệm, thủ tục của bọn họ ít hơn, chỉ có trà, rượu và các món chính, rồi từ từ thủ tục của các nàng dâu nhà chính về sau cũng giảm dần, đến cuối thì chỉ cần dâng hương dập đầu là đủ.
Buổi lễ tế bái kéo dài hết cả buổi sáng, ra khỏi từ đường, các nữ quyến cũng thôi gọi nàng là “nương tử”, đổi thành “tẩu tử”, “đệ muội” và “phu nhân”.
Cái danh phận này…
***
Ra khỏi từ đường, Tiểu Thất đói tới mức da ngực dính da lưng, cùng mấy người Lý Hồng Nhược ăn trưa tại chỗ của hắn – ở nhà cũ hắn cũng có chỗ của mình.
Đây là lần đầu tiên Tiểu Thất thấy đói từ sau khi mang thai, nhìn một bàn đầy đĩa thức ăn, cảm giác món nào cũng ngon miệng.
“Xem ra lão gia và phu nhân thương cháu, mới bái xong mẹ đứa bé đã ăn ngon miệng.” Di nương Tôn thị là mẹ ruột của Lý Hồng Nhược, bình thường Lý Sở và ma ma không ở đây, những chuyện cần Thạch viện ra mặt đều do bà xử lý, nên bà đứng ra nói một hai câu cát tường cũng hợp lẽ.
Lý Sở cũng phát hiện khẩu vị của Tiểu Thất trở nên tốt hơn, chí ít là ăn nhiều nhưng không nôn, có khả năng sắp qua giai đoạn ốm nghén, hắn lấy làm vui, lại thấy người nhà tề tựu đông đủ, bèn cho người đem rượu tới. Hắn rót đầy một cốc, đoạn nói với hai di nương: “Vì phụ thân, hai di nương đã giữ cái nhà này nhiều năm như thế, vất vả rồi.”
Tôn di nương và Chu di nương luống cuống, từ nhỏ vị thiếu gia này rất ít khi ăn chung mâm cơm với bọn họ, càng đừng nói kính rượu, hai người căng thẳng đặt đũa xuống, nâng cốc rượu.
“Thiếu gia nói gì vậy, đấy là bổn phận của chúng tôi mà.” Tôn di nương nói.
“Chỉ mong ngày thiếu gia lập nghiệp giữ nhà, như vậy chúng tôi cũng có cái để ăn nói với lão gia và phu nhân.” Chu di nương vừa nói, nước mắt lại rơi.
Tôn di nương ngồi bên trợn mắt, đang yên đang lành, khóc cái gì?
Chu di nương vội lau nước mắt.
Cả Lý Hồng Nhược, bốn người uống cạn rượu trong cốc.
Tiểu Thất đảo mắt nhìn mọi người một lượt, nuốt đồ ăn trong miệng xuống, nghĩ bụng, nếu người đã đông đủ, bầu không khí cũng đang đẹp, vậy nhân cơ hội thu xếp lại chuyện ở Tần Xuyên chút thôi, “Hai di nương vất vả nửa đời, lẽ ra cũng nên an hưởng tuổi già. Có điều bây giờ ngài ấy đang nhậm chức ở xa, không thể vì việc riêng bỏ chuyện công, con lại mới đến, huống hồ còn phải lo liệu cho cả kinh thành lẫn Dương Thành, thật sự không thể bớt thời giờ sắp xếp chuyện ở nhà cũ, sau này sợ vẫn phải làm phiền hai di nương.” Nàng cầm cốc trà lên, “Con không uống được rượu, đành lấy trà thay rượu, xin kính hai di nương.”
Hai di nương nhìn nhau, biết nàng nói câu này là để các bà yên lòng, đúng là các bà cũng đang lo, xét cho cùng lão gia và phu nhân đã đi rồi, nếu đương gia chủ mẫu không muốn giữ các bà lại thì các bà cũng đành chịu, thế là hai người mỉm cười, nhận chén rượu này.
Cả nhà vui vẻ ăn uống, cơm nước xong, Lý Sở phái người đưa Lý Hồng Nhược và hai di nương xuống núi, sau đó dẫn Tiểu Thất đến bái kiến các trưởng bối.
Người đầu tiên cần gặp dĩ nhiên là thúc gia Lý Trấn Đạo. Vốn chưa chắc đã gặp được ông, nhưng tình cờ thấy ông đang đi dạo sau khi đọc sách, ba người bèn dừng chân trong đình cỏ tranh trên núi.
Tiểu Thất đang định quỳ hành lễ, ông ấy lại chê rườm rà, không cho nàng quỳ, chỉ nhận trà nàng dâng.
“Cháu là con nhà họ Ngô ở Du Châu?” Ông cụ cầm cốc trà, hỏi Tiểu Thất.
“Vâng ạ.” Tiểu Thất cung kính đáp.
“Ngô Dận Chu là gì của cháu?” Ông cụ dùng nắp trà gạt lá trà.
“Là Cụ ông của tiểu nữ ạ.” Tiểu Thất trả lời.
“Ừ.” Ông thổi lá trà, nhấp một hớp, “Thế hệ Ngô Dận Chu cũng có liên quan đến nhà ta đấy.” Rồi quay sang nói với Lý Sở, “Thê thất cụ cố nhà ta là người thế hệ này.”
Lý Sở nhìn Tiểu Thất.
Tiểu Thất không biết nhiều về lịch sử trong nhà, chỉ nghe Nguyên Nhâm từng nhắc đến tên húy của cụ cố và ông nội, đành chịu thôi, gia cảnh sa sút, ghi chép cũng không tường tận chi tiết.
“Tổ tiên hai nhà coi như mấy đời quen biết.” Ông cụ trầm ngâm, nhìn rặng núi ngoài xa nghĩ ngợi, một lúc sau mới hoàn hồn, “Ở chỗ ta, ngoài sách ra cũng không có gì hay tặng hai đứa, nay tặng chữ vậy.” Rồi ông ngoắc tay, bảo người hầu phục vụ bút mực.
Một lúc sau, người hầu đem giấy bút đến, Lý Sở trải giấy, Tiểu Thất mài mực.
Cụ ông một tay nắm tay áo, một tay chấp bút, múa bút viết xuống hai chữ “trăm năm”, bút lực cứng cáp mạnh mẽ, tựa như thiên quân vạn mã lao đến.
Nhìn hai chữ ấy, ánh mắt ông lóe lên, trên mặt vừa có vẻ bất lực lại có vẻ buồn rầu, cuối cùng quy cả về vẻ bình thản, khóe môi nhếch lên, ánh mắt trở nên dịu dàng, ông cầm bút thấm mực, lại viết tiếp hai chữ “hòa hợp”, hai chữ này không còn đậm nét, không gò bó như hai chữ đầu nữa mà tràn ngập sự êm dịu.
Tiểu Thất cảm giác ông không giống đang chúc phúc cho bọn họ, mà như muốn thổ lộ điều nào đó hơn. Hai chữ trước tựa một người có tham vọng cháy bỏng, tuy ngọn lửa bất khả chiến bại, nhưng rồi cũng phải đầu hàng trước thế tục, cuối cùng quy thành hai chữ dịu êm phía sau.
“Diên Sơ, về Dương Thành rồi, nhớ làm việc cho tốt.” Đưa bút cho Lý Sở, ông vỗ vai hắn.
Lý Sở hiểu tâm tư của ông, thân ở Lý gia, từ nhỏ đã được học được gặp những người hô mưa gọi gió, là đấng nam nhi, ai chẳng muốn mình trở thành người như thế, nhưng cơ hội là thứ chỉ có thể gặp chứ khó cầu xin, “Tổ phụ yên tâm, Diên Sơ rõ rồi ạ.”
“Ta đã ngoài bảy mươi, bác anh lại ốm yếu, tương lai Tần Xuyên đành dựa vào anh em các anh.” Ông nhìn sâu vào Lý Sở, rồi lại nhìn sang Tiểu Thất, “Mong vợ chồng hai đứa hòa hợp, sinh cho nhà chúng ta nhiều quý tử.” Trong trận chiến Trung Nguyên, mấy đời Tần Xuyên tổn thất hơn nửa, dẫn đến nhân số ít ỏi, đây cũng là điều ông luôn đau đáu.
Tiểu Thất “xấu hổ” cúi đầu.
Uống hết cốc trà, hai người đưa ông cụ về nhà, sau đó đi bái kiến vợ chồng bác cả, kết quả bác trai có chuyện đã ra ngoài, chỉ ngồi hàn huyên vài câu với bác gái, được tặng không ít đồ. Sau đó lại đến viện của Lý Hạ, Lý Húc một lúc nữa, tới khi xuống núi, sắc trời đã ngả.
***
Xe ngựa gần về đến nhà, nhưng vì đoạn đường này xóc nảy, hai người quyết định đi bộ về, dù gì cũng chỉ cách mấy bước.
Trên đường đi, hắn kể nàng nghe về lịch sự gia tộc Tần Xuyên – những chuyện ở bên trong.
“Ngài nói là, vợ của Cụ ông từng là thϊếp của Kỵ ông?” Qua bài phổ biến lịch sự của hắn, nàng phát hiện ra một chuyện phi thường.
“…” Lý Sở tự thấy bản thân đã cẩn thận né tránh chuyện đó, sao nàng vẫn đoán ra? “Rốt cuộc cái đầu nàng suốt ngày nghĩ gì vậy hả?”
“Thì ngài bảo Ngô thị vào phủ ba năm, ở cuối Tây viện, sáu năm sau thành chủ Đông viện.” Có nghĩa Ngô thị vào phủ với thân phận thϊếp thất, ba năm sau trượng phu qua đời, bà trở thành nữ chủ nhân của Đông viện, mà gia chủ hai viện vốn là cha con, vậy không phải là con trai cưới di nương của mình còn gì? Tổ tiên nhà họ Lý ghê gớm thật!
“…” Biết thế đã không kể nàng nghe.
“Xem chừng Cụ bà nhà họ Ngô ta là mỹ nhân hiếm gặp.” Không biết có lưu lại tranh vẽ không, đang định mở lời thì nhác thấy sắc mặt hắn xám xịt, “Không phải ta cố ý nói chuyện thị phi của tổ tiên đâu, chỉ là thấy chúng ta…” Rất nhiều người khi nói về hắn với nàng là lại nhắc đến chuyện anh rể em vợ, tuy nàng không quá để bụng, nhưng nghe cũng khó chịu, bây giờ nghe chuyện của tổ tiên xong, so sánh với nhau, chợt cảm thấy quan hệ hai người cũng chẳng có gì đặc biệt.
“Chúng ta thì sao?” Hắn hỏi.
“Không sao cả.” Nàng đáp.
“Nàng muốn nói Lý gia ta toàn là đồ háo sắc?” Tổ tiên có chuyện đó, giờ đến hắn vốn là anh rể lại cưới em vợ, “Thượng bất chính hạ tắc loạn?”
“Ta cũng là đương sự mà. Huống hồ, phu nhân của Cụ ông cũng là người Ngô gia chúng ta.” Nếu nàng có ý đó, không phải cũng mắng luôn Ngô gia à?
“Cũng đúng, nên chúng ta là tám lạng nửa cân.” Hắn dừng bước nhìn nàng.
Tiểu Thất bị nhìn đến mức lạnh sống lưng, mí mắt giật vài cái, dưới chân phiêu phiêu, “Có người, phía sau có người.” Nàng đẩy tay hắn, đằng sau có nhiều người đang nhìn, ôm ôm ấp ấp còn ra thể thống gì nữa!
“Người khác thích nói gì cứ mặc bọn họ.” Hắn nói nhỏ.
“Ừm.” Nàng đáp, lại căng thẳng ngoái đầu nhìn lui, phát hiện cỗ xe đã bị bụi cây ở ngã rẽ che khuất, không thấy được chỗ bọn họ, lúc này mới yên tâm, “Cũng chẳng phải ta để ý người ngoài nhiễu sự, chỉ là nghe ngài nói, cảm thấy chỉ có hai chúng ta, nên mới tâm sự chút.” Là tự hắn làm quá lên đấy chứ.
“Về sau dù chỉ có hai ta thì cũng không được nói, nếu là người khác nói chuyện này, chắc chắn đã mất mạng.” Hắn nói.
“… Gϊếŧ người là phạm pháp.” Dạo này nàng có đọc luật pháp Đại Chu rồi nhé.
“Vọng nghị vương tộc cũng là phạm pháp.” Trong ba đại gia tộc, chỉ có duy nhất Tần Xuyên bọn họ là được danh hiệu “Vương”, xem ra phải lựa sách cho nàng mới được, “Về nhà rồi thì theo ta đến thư phòng.”
“… Không cần, tự ta đọc được mà, ngài gấp gáp cái gì.” Ký ức học cưỡi ngựa vẫn còn mới như in, nàng đâu dám để hắn dạy nàng đọc sách?
Từ chối cũng vô ích, vừa về đã bị hắn bắt đến thư phòng, lại lấy một chồng sách dày cộp ở trên giá sách xuống đặt lên bàn, “Những cuốn này nói về luật pháp Đại Chu, không cần xem cả, lát nữa ta sẽ đánh dấu cho nàng, những chỗ nào liên quan đến mua bán tôi tớ, thuế đất thì phải xem kỹ, những thứ khác còn có rất nhiều điều cấm, luật pháp cũng ghi rõ.” Sau này nàng phải quản lý hậu viện, cũng nên biết thêm nhiều về luật pháp để chuẩn bị.
Tiểu Thất rút đại một cuốn mở ra, đọc vài câu, nhưng còn tối nghĩa hơn cả “Ngũ đố”, “Kinh dịch” đã xem trước đó.
“Không biết chỗ nào thì có thể hỏi ta.” Hắn cúi người, ngồi xuống cạnh nàng.
“Ngài xem hết chỗ này rồi à?” Nàng hỏi.
Lý Sở gật đầu, “Từ năm sáu tuổi, ta với hội Đại ca đã dùng luật pháp Đại Chu để tập viết chữ.” Nên đương nhiên đã đọc cả rồi.
“Nhưng ma ma nói hồi bé ngài đều đọc sách nhà dạy, ngoài ra chỉ luyện bắn cung cưỡi ngựa.” Nàng đã thấy sách nhà dạy ở Lý gia rồi, không có sách luật pháp.
“Đó là sách học ban ngày, còn những chuyện này học buổi chiều.” Nhận lấy sách trong tay nàng, hắn nhanh chóng giở đến chỗ nàng cần đọc.
“…” Người thông minh hơn mình lại cần cù cố gắng hơn mình nghĩa là gì? Lý gia có thể đứng vững như thế cho đến hôm nay, một phần cũng là vì nền giáo dục nghiêm khắc. “Sau này nó cũng phải thế à?” Nàng chỉ vào bụng mình.
“Con trai thì phải vậy.” Không có ngoại lệ.
Nàng cúi đầu nhìn bụng, lẩm bẩm con ơi nghe thấy gì chưa? Nếu là con trai thì con thảm rồi, “Ta… tự xem được không? Ngài làm việc của mình đi.”
“Giờ ta đang rảnh.” Hắn nói.
“…” Nàng có cảm giác như chưa ôn tập đã phải vào thi, thôi thì hết cách, kiên trì đọc vậy.
Tầm mắt dần lùi theo dòng chữ, càng đọc càng nhíu mày, không ngoa khi nói đây là sách trời.
“Chưa chuẩn bị lúa thóc dưới một phần mười, lệnh bù đủ số.” Hắn chỉ vào một câu trong sách rồi nói với nàng, “Năm ngoái ở thôn trang ngoại ô kinh thành đã xảy ra chuyện này, đến kỳ nộp thuế, trang chủ tự cho mình thông minh, mỗi quý giao nộp lương thực chỉ đúng một phần mười, bị phát hiện vẫn không ăn năn, còn trích dẫn câu này phân bua với ta, nàng nói xem hắn sai ở đâu?”
“… Luật ghi vậy tức là tính gộp đến một phần mười?” Cái này Tiểu Thất thật sự là mù mờ, vì đã là luật thì phải nghiêm khắc.
Hắn gật đầu, khóe miệng hơi nhếch, như đang khen nàng dễ dạy.
Cứ thế, bởi vì hắn quá nhàn rỗi, hại nàng phải theo hắn tìm hiểu luật pháp Đại Chu suốt cả buổi, thật sự là rất mệt.