Tháng chín năm Kiến Hưng thứ sáu nhà Hớn, Tào Hưu bị bại binh vì Lục Tốn nơi Thạch Ðình. Trong lòng hết sức buồn rầu nên sanh bệnh. Khi về đến Lạc Dương thì bịnh nặng mà chết.
Phần Tư Mã Ý trở về được các quan tiếp vào điện mà hỏi :
– Tào Ðô Ðốc bị thua như vậy tất can hệ đến Nguyên soái . Vậy sao Nguyên soái về vội vậy ?
Tư Mã Ý đáp :
– Tôi sợ Khổng Minh hay tin bại binh như vậy , thừa thế đánh lấy Tây Xuyên, nên phải về gấp để phòng .
Bá quan mỉm cười cho là nhát.
Còn Ðông Ngô kể lại việc thắng Ngụy và xin Hậu chúa đem binh phạt Ngụy .
Hậu chúa cả mừng bèn tin cho Khổng Minh .
Khổng Minh được tin cũng rất hoan hỉ, bèn họp các tướng lại tìm kế . Trong lúc đang nghị kế xảy một cơn gió thổi làm cho cây tòng tước trại ngã xuống, ai nay đều kinh .
Khổng Minh bèn nói :
– Ðiềm sẽ mất một viên Ðại tướng. Chư tướng còn ngơ ngác thì Triệu Thống và Triệu Quảng con Triệu Vân xin ra mắt. Khổng Minh khóc rống mà than :
– Ôi Triệu Vân đã qua đời rồi . Hỏi ra thì được biết Triệu Vân lâm bịnh mà chết.
Khổng Minh than :
– Thế là Thục mất đi một rường cột .
Khổng Minh bèn sai con Triệu Vân đến Thành Ðô tâu cùng Hậu chúa .
Hậu chúa được tin khóc ròng, ôm mặt nói :
– Lúc Trẫm còn thơ ấu nếu không có Triệu Vân ắt trẫm đã thác nơi đám loạn quân rồi .
Nói rồi bèn hạ chiếu hàm ân cho Triệu Vân làm Ðại tướng quân, dạy chôn tại Thành Ðô, lại truyền lập Miếu Ðường, bốn mùa tế hưởng.
Ðoạn, phong Triệu Thống làm Hổ Bôn trung lang tướng. Triệu Quảng làm Nha Môn tướng.
Bỗng có người đến tâu :
– Thừa Tướng sai người đến dâng biểu xin xuất sư .
Hậu chúa cả mừng, truyền Khổng Minh thống lãnh binh mã đi đánh Ngụy .
Ðược giáng chỉ, Khổng Minh bèn phong Ngụy Diên làm Tiên phong, kéo tới Trần Thương đạo khẩu .
Về phía Ngụy Chúa thì từ ngày Tào Hưu thác, rất buồn rầu, bỗng có tin từ Trường An báo, Khổng Minh lại cử đại binh đến đánh Ngụy .
Tào Tuấn bèn hội các tướng lại tính kế .
Tào Chơn bước ra tâu :
– Tôi xin tình nguyện dẫn binh đi bắt Khổng Minh. Hiện tôi có Vương Song đại tướng, sức mạnh vô song, lại có cây đại đao nặng trăm cân, giương nổi cây cung hai tạ, với ba trái chùy rất lợi hại . Vậy tôi xin cử Vương Song làm tiên phuông. Tào Tuấn nghe nói cả mừng bèn phong cho Vương Song làm Hổ Oai tướng quân, Tào Chơn làm Ðại Ðô Ðốc, cùng với Quách Hoài vân Trương Hấp cùng nhau cố thủ Ải Khẫu .
Còn Khổng Minh đến ải Trần Thương có tin báo Trần Thương thành lũy rất kiên cố lại có Hích Chiêu trấn giử .
Khổng Minh nói :
– Phía Bắc Trần Thương là Nhai Ðình, vậy phải lấy được Trần Thương thì mới có đường ra Kỳ Sơn. Nói rồi bèn sai Ngụy Diên đem binh đến công phá bốn mặt thành.
Ngụy Diên đánh ròng mấy ngày, nhưng phá không nổi, bèn về thưa với Khổng Minh.
Khổng Minh rất buồn bực, bỗng Cẩn Tường bước ra nói :
– Tôi xin đến Trần Thương mà dụ Hích Chiêu đầu hàng khỏi tốn binh mã .
Khổng Minh hỏi dùng lời chi mà dụ thì Cẩn Tường thưa :
– Hích Chiêu người Lũng Tây thuở nhỏ kết bạn với tôi rất hậu, nay lấy tình ấy mà tỏ bày lợi hại, ắt y sẽ qui hàng .
Khổng Minh y lời Cẩn Tường vội thẳng tới Trần Thương, kêu quân vào báo .
Hích Chiêu mở cửa cho vào rồi hỏi :
– Cố nhân có việc chi mà đến đây ?
Cẩn Tường thưa :
– Vâng lệnh Khổng Minh , người dạy đến thăm anh và bàn với anh một việc .
Hích Chiêu nhăn mặt :
– Tôi với Khổng Minh là kẻ địch. Còn anh với tôi tuy là bạn. Nhưng ai thờ Chúa nấy . Anh không nên lấy lời dịu ngọt mà dụ tôi về đầu . Nói xong bước ra . Quân sĩ lại giục Cẩn Tường phải đi mau .
Cẩn Tường về kể sự việc cho Khổng Minh.
Khổng Minh lại khiến Tường ra mắt y lần nữa, lấy lời lợi hại mà phủ dụ .
Cẩn Tường lại đến bên thành xin ra mắt Hích Chiêu .
Hích Chiêu lên thành nói lớn :
– Hãy trở về ta không nghe ngươi đâu . Cẩn Tường lại trở về thưa với Khổng Minh tự sự .
Khổng Minh cả giận nói :
– Thằng giặc nay thất hổn, một cái thành nhỏ ấy bộ cố thủ nổi với ta sao ? Nói đoạn dốc binh thẳng tới thành, truyền quân sĩ dùng thang leo trèo lên. Hích Chiêu bèn khiến quân dùng tên lửa bắn vất ra làm cho thang bị cháy
Khổng Minh vừa khiến quân đào đất lấp hào, rồi thừa thế đoạt thành, thì lại có quân phi báo Tào Tuấn sai Tào Chơn làm Ðô Ðốc , Vương Song làm tiên phong kéo binh đến cứu ứng.
Khổng Minh hỏi ai dám ra cự địch thì Ngụy Diên xin đi .
Khổng Minh nói :
– Tướng quân là Tiên phuông nhiều trách nhiệm chớ nên đi .Tùy tướng của Nguỵ Diên là Tả Hùng bèn xin ra chận Vương Song.
Khổng Minh y lời .
Rồi đó, tùy tướng Cung Khởi cũng ứng tiếng xin đi .
Khổng Minh bèn cấp cho mỗi người ba ngàn quân, vội vã ra đi .
Tả Hùng và Cung Khởi chống lại với Vương Song. Ðánh chưa đầy vài hiệp thì bị Vương Song chém cho một đao nhào xuống ngựa .
Quân thua về thưa với Khổng Minh.
Khổng Minh thất kinh bèn sai Liêu Hóa , Vương Bình và Trương Ngưng ra đánh.
Cả ba dẫn quân cự địch.
Trương Ngưng giục ngựa ra trước, đánh đặng vài hiệp .Vương Song vờ thua chạy. Ngưng đuổi theo. Song bèn quay ngựa ném Ngưng một chùy. Ngưng bị hộc máu mà chạy. Song đuổi theo Ngưng. Nhờ Liêu Hóa và Vương Bình xông ra cứu được phò về trại.
Bị hao mất hai tướng .
Khổng Minh gọi Khương Duy vào mà nói :
– Ðường Trần Thương đi không được, ngươi có kế chi chăng ?
Khương Duy thưa :
– Thừa tướng nên khiến một tướng nương theo mé nước đóng trại cố thủ. Rồi khiến một đạo binh chận đường phòng binh Nhai Ðình đến đánh. Còn Thừa Tướng sẽ dẫn đại binh lấy Kỳ Sơn. Tôi sẽ dùng kế như vậy , như vậy. . . ắt bắt được Tào Chơn.
Khổng Minh bèn sai Vương Bình, Ly Khôi dẫn binh phục nơi đường nhỏ Nhai Ðình. Ngụy Diên dẫn binh giữ Trần Thương. Mã Ðại tiên phong ; Trương Bào với Quan Hưng do theo đường nhỏ đi ngỏ Tà Cốc, nhắm Kỳ Sơn tấn phát.
Về phần Tào Chơn, từ khi Tào Tuấn dùng lại Tư Mã Ý, thì sợ Ý đoạt hết công lao nên cố gắng điều binh chống Thục. Khi nghe Hích Chiêu giữ được Trần Thương, Vương Song chém được tướng Thục thì cả mừng. Ngày kia bỗng bắt được kẻ tế tác ở San Cốc đem về.
Tào Chơn tra hỏi, y thưa :
– Tôi không phải kẻ gian tế vì có việc mật nên muốn ra mắt Ðô Ðốc, rủi bị bắt đó thôi .
Tào Chơn nhẹ lời :
– Cơ mật gì vậy ?
Tên ấy thưa :
– Tôi là người tâm phúc của Khương Bá Uớc đến dâng mật thư.
Tào Chơn mở thư xem, đại ý rằng :
– Tôi là Khương Duy, tướng có tội. Nhưng bị Khổng Minh dùng kế nên phải chịu đầu hàng. Nay binh Thục kéo đến đây, Khổng Minh lại có ý nghi tôi, nên tôi muốn được đái công chuộc tội. Vậy nên binh Thục đến thì Ðô Ðốc cứ trá bại mà chạy, chừng nào thấy nổi lửa thì hãy quay binh lại đánh. Tôi sẽ đốt hết lương thảo. Như vậy ắt bắt được Khổng Minh.
Tào Chơn cả mừng, trọng thưởng kẻ đem thơ và cho về báo với Khương Duy cứ làm y kế .
Tào Chơn hỏi Bí Diệu, Diệu thưa :
– Khổng Minh đa mưu, Khương Duy túc kế. Vậy chớ tin !
Tào Chơn nói :
– Duy là người của Ngụy há phản Ngụy sao ?
Bí Diệu thưa :
– Hãy để tôi đến tiếp ứng với Khương Duy, nếu thành thì công cùng về Ðô Ðốc, nếu bại, tôi sẽ gánh hết cho.
Tào Chơn nghe theo bèn khiến Bí Diệu kéo binh đến Tà Cốc.
Lối hoàng hôn, có quân về báo :
– Ðường Tà Cốc có binh Thục kéo đến.
Bí Diệu liền tiến quân.
Binh Thục lui, binh Ngụy ào tới, hứng thấy Khổng Minh ngồi trên xe, kêu Bí Diệu mà nói :
– Hãy về bảo Tào Chơn ra đây nói chuyện !
Bí Diệu hét lớn :
– Chúa tướng há lại nói chuyện với bay .
Khổng Minh cả giận, giơ cán quạt lên, tức thì binh Thục ùa ra đánh phía hậu.
Bí Diệu lại thấy phía sau có lửa cháy, ngỡ là Khương Duy đã cử sự, bèn lướt tời mà đánh..
Bỗng hai đạo binh Trương Bào và Quan Hưng xông ra chận lại. Trên núi tên bắn xuống như mưa.
Bí Diệu biết mình trúng kế cố đánh nhầu.
Lại gặp Khương Duy chận lại, rồi cười :
– Ta gạt Tào Chơn, nhưng y không đến lại sai ngươi đến đây mà lãnh cái chết. Thiệt uỗng .
Bí Diệu thấy không có lối rút , tự vận mà chết.
Khổng Minh rốc binh tới Kỳ Sơn đóng trại, rồi nói với Khương Duy :
– Tiếc vì dùng mưu lớn vào việc nhỏ.
Tào Chơn hay tin Bí Diệu đã chết thì ăn năn vô cùng, suốt đêm nghĩ kế lui binh, lại khiến người về tâu với Ngụy Chúa tự sự.