Dịch giả: Hương Ly
Triệu Thiết Dân mặc thường phục, bước thẳng vào văn phòng làm việc của Nghiêm Lương, lướt nhìn qua mấy người thạc sĩ mà Nghiêm Lương đang hướng dẫn, hạ giọng nói: “Tôi có điều cần nói với anh.”
Nghiêm Lương đứng dậy, dẫn Triệu Thiết Dân sang một căn phòng họp nhỏ bên cạnh, đóng cửa lại, nói: “Anh nói đi!”
Triệu Thiết Dân chau mày, nhìn Nghiêm Lương một lát, nói: “Anh tìm Lâm Kỳ hỏi về tình hình vụ án, sao không nói trước với tôi?”
Nghiêm Lương cười, ngồi xuống ghế, nói: “Anh hối hận đã để tôi tham gia điều tra à?”
Triệu Thiết Dân thở dài, kiềm chế thái độ, nói: “Anh biết nguyên nhân mà, anh làm như vậy sẽ khiến tôi rất khó xử.”.
Nghiêm Lương nói: “Anh yên tâm, tôi đã dặn dò cậu ấy rồi, tôi bây giờ không còn là cảnh sát, cho nên việc tôi tham gia điều tra, không được nói với người khác.”
“Thế à.” Nét mặt Triệu Thiết Dân dịu đi nhiều, liền nói, “Xin lỗi nhé vừa rồi thái độ của tôi không được tốt.”
Nghiêm Lương cười nhạt, nói: “Tôi hiểu, ở vị trí của anh, anh có lập trường của mình.”
Triệu Thiết Dân ho hắng, xua tay, nói: “Anh có phát hiện được thêm gì không?”
“Có một chút, nhưng tôi vẫn cần tìm chứng cứ để chứng thực cho sự suy đoán của tôi.”
Mắt Triệu Thiết Dân sáng rực, vội hỏi: “Anh phát hiện ra điều gì?”
Hai bàn tay Nghiêm Lương bắt tréo, bày ra tư thế không thể nói ra được: “Tạm thời, sự phát hiện của tôi chỉ là sự suy đoán, trước khi tìm ra được chứng cứ, tôi sẽ không nói cho anh.”
“Anh!” Triệu Thiết Dân trợn trừng mắt, nói: “Vì sao không thể nói cho tôi? Anh sợ rằng sự suy đoán của anh cuối cùng được kiểm chứng là sai lầm, bị bẽ mặt, cho nên anh mới muốn nói sau khi chứng thực?”
Nghiêm Lương nói, “Đại khái là như vậy đấy.”
“Cái gì là đại khái?” Triệu Thiết Dân tỏ vẻ bất mãn, vừa rồi ông chẳng qua là muốn dùng kế kích tướng, nào ngờ Nghiêm Lương lại thật thà thừa nhận chính là bởi vì sợ sự suy đoán là sai lầm sẽ bị bẽ mặt. Theo như hiểu biết của ông đối với Nghiêm Lương, Nghiêm Lương quyết không phải là một người dễ dàng chịu thua đâu.
Nghiêm Lương mỉm cười: “Hãy cho tôi chút thời gian để tìm kiếm đáp án chính xác. Đội trưởng Triệu, đối thủ lần này quyết không phải là hạng thường đâu, anh cần phải chuẩn bị tâm lí.”
Triệu Thiết Dân chau mày, ngừng một lát, nói: “Anh cần phải chứng thực những thông tin gì, giao cho tôi, tôi sẽ phải người cung cấp cho anh đáp án mà anh muốn biết.”
“Không,” Nghiêm Lương lắc đầu, “Tạm thời tôi không cần tìm bất cứ ai điều tra giúp tôi cả. Đương nhiên, có thể sau này cần, tôi sẽ nói với anh.”
Triệu Thiết Dân nhìn chằm chằm Nghiêm Lương hồi lâu, ông biết tính cách của Nghiêm Lương, đành phải nhẫn nhịn, nói: “Tiếp theo đây, anh chuẩn bị làm thế nào?”
Nghiêm Lương lấy ra một cái bút, khoanh một vòng trên bảng đen: “Cho đến thời điểm này, có tất cả sáu vụ án mạng. Thực ra cũng có thể quy kết lại thành hai vụ án. Năm vụ án bao gồm cả vụ án của Tôn Hồng Vận, thủ pháp phạm tội về cơ bản là giống nhau, manh mối mà cảnh sát thu thập được cũng cơ bản giống nhau, có thể coi là một vụ án. Vụ án của Từ Thiêm Đinh lần này, tất cả thủ pháp phạm tội hoàn toàn khác biệt với những vụ án trước. Có thể coi là vụ án thứ hai. Về điều này, anh không có ý kiến gì chứ?”
“Ừm, đúng vậy, có thể nói như vậy, sau vụ án có thể quy thành hai vụ.”
“Trước khi tôi bày tỏ quan điểm dưới đây của mình, tôi cần phải giải thích cho anh một vấn đề toán học. Anh biết phương trình bậc cao chứ?” Triệu Thiết Dân thoáng suy nghĩ một lát, nói: “Bậc hai? Bậc ba?” Nghiêm Lương lắc đầu: “Bậc hai, bậc ba đều được gọi là phương trình giải được, định nghĩa phương trình bậc cao trong toán học là chỉ phương trình từ bậc năm trở lên.”
“Ừm, sau đó thì sao?” “Tôi tin rằng, hồi anh học cấp ba, rồi học đại học mấy chục năm trước, anh chắc là chưa tiếp xúc với loại phương trình bậc cao rồi.”
“Ừm... hình như là chưa.”
Nghiêm Lương nói: “Bất luận là học cấp ba hay đại học, những học sinh không học chuyên ngành toán, phương trình mà họ có thể tiếp xúc nhiều nhất là phương trình bậc bốn, không được tiếp xúc với phương trình bậc cao từ bậc năm trở lên.
Phương trình bậc hai, bậc ba, bậc bốn đều đã có công thức dạng căn thức, có thể tính được nghiệm. Thế nhưng phương trình bậc cao, toán học hiện đại từ lâu đã chứng minh được, phương trình bậc cao - không giải được bằng căn thức. Vậy thì trong lĩnh vực toán học, làm thế nào để giải được phương trình bậc cao đây? Chỉ có một cách duy nhất phương pháp lặp. Trước tiên anh đoán nghiệm của phương trình là một con số giả định nào đó, tính toán phương trình thay thế, xem xem con số này là lớn hay nhỏ hơn, cứ thế làm đi làm lại nhiều lần, mới có thể tạm được nghiệm, hoặc nghiệm gần đúng của phương trình.”
Triệu Thiết Dân hỏi đầy băn khoăn: “Nhưng việc này thì có liên quan gì đến vụ án chứ?”
“Phá án cũng cùng đạo lí này, phần lớn các vụ án đều rất đơn giản, giống như là các phương trình trong phạm vi bậc bốn, thông qua điều tra để thu thập chứng cứ, tập hợp các manh mối lại, sắp xếp theo cách phá án cố định quy chuẩn, giống như là công thức có sẵn, lập tức có thể tìm ra được nghi phạm. Những vụ án lần này không giống như vậy, hung thủ rất cao minh, những manh mối để lại sau khi xảy ra vụ án không đủ để suy luận ra ai là nghi phạm. Việc này cũng giống như là phương trình bậc cao mà tôi nói đến, không có công thức sẵn có, qua cách thức qui chuẩn thông thường thì không thể nào tìm ra được đáp án.”
Triệu Thiết Dân nheo mắt lại: “Thủ pháp phá án theo qui chuẩn thông thường không tìm ra được nghi phạm, vậy thì ý của anh là?”
Nghiêm Lương dùng phấn viết nhanh mấy chữ lên bảng đen - Phương pháp lặp”.
Triệu Thiết Dân suy ngẫm rồi nói: “Trước tiên anh cần tìm ra đối tượng khả nghi, rồi đặt đối tượng khả nghi vào trong vụ án, giả định hắn phạm tội, sau đó xem xem hắn có phù hợp với đặc trưng hung thủ trong vụ án hay không?”
Nghiêm Lương gật đầu: “Đúng vậy. Vụ án này không thể nào dùng cách thức thông thường để suy luận ra hung thủ, chỉ có thể làm ngược lại, xác định trước hung thủ, sau đó sẽ phán đoán xem nếu như hắn phạm tội, liệu tất cả mọi việc có thể giải thích thông suốt được hay không.”
Triệu Thiết Dân liền hỏi luôn: “Vậy thì anh đã lựa chọn được nghi phạm rồi chứ?”
Nghiêm Lương gật đầu. Triệu Thiết Dân vội hỏi: “Là ai?”
Nghiêm Lương nói: “Tôi vẫn chưa xác định chắc chắn, trước khi tôi hoàn toàn chắc chắn, tôi sẽ không nói cho anh biết đâu. Độ phức tạp của vụ án này vượt qua sự tưởng tượng của tôi. Hai vụ án mạng hoàn toàn khác biệt nhau, giống như là hệ phương trình được tạo thành từ hai phương trình bậc cao, ẩn số cần tìm chưa chắc chỉ có một, có thể... là ba.” Ánh mắt ông hướng về phía xa bên ngoài cửa sổ, giây lát sau, ông mới nói tiếp, “Bước đầu tiên của việc giải phương trình chính là xác định rõ trong hệ phương trình rốt cuộc có mấy ẩn số. Sau đó thay mấy số đó vào phán đoán xem liệu có phải là lời giải mà mình cần tìm hay không? Việc bây giờ tôi đang làm chính là phán đoán xem trong hệ phương trình có tất cả mấy ẩn số. Tiếp theo, tôi sẽ tìm ra mấy ẩn số này, đặt chúng vào. Cuối cùng, nghiệm lại xem hệ phương trình có được thỏa mãn hay không. Đến lúc đó sẽ cần nhờ bên anh làm công tác điều tra thu thập chứng cứ.”
“Được rồi.” Triệu Thiết Dân tỏ ra bất lực, ông hiểu rất rõ tính cách của Nghiêm Lương, hơn nữa, Nghiêm Lương cũng không phải là cấp dưới của ông, ông cũng không có cách nào bắt ép Nghiêm Lương được. Nếu như chuyển thành bất cứ người cấp dưới nào của ông, khi bàn đến việc phá án lại dám nói đến cách giải phương trình mà lãnh đạo đã không còn động đến trong mấy chục năm, chắc ông đã lao đến bóp cổ anh ta rồi.
Triệu Thiết Dân đành phải chuyển đề tài, “Sau khi anh đọc hồ sơ, anh có cách nhìn nhận như thế nào về việc tại sao hung thủ lại cắm điếu thuốc vào trong miệng nạn nhân? Trong vụ án Từ Thiêm Đinh, tại sao hung thủ lại phải cứa vệt máu trên người nạn nhân?”
Nghiêm Lương nói: “Tôi đã nói rồi, hệ phương trình này, người ra để quá cao siêu, để lại quá nhiều hàm số, không thể nào trực tiếp giải ra được kết quả, bắt buộc phải dùng phương pháp lặp. Và mấy câu hỏi này của anh, chính là bước cuối cùng trong giải phương trình, khi kiểm chứng xem phương trình có thỏa mãn hay không. Mà khi đến được bước đó, tôi tin rằng đáp án của những câu hỏi này đều đã nảy bật ra rồi. Cho nên, bây giờ không cần gấp rút tìm câu trả lời về mấy vấn đề này.”
Triệu Thiết Dân chau mày, cố gắng kiềm chế cơn kích động muốn phá hủy tòa giảng đường khoa Toán này luôn. Ông đã nghe Nghiêm Lương truyền bá một hội về tư tưởng toán học, đành phải nói khéo: “Ưʍ... có thể đây là hướng tư duy phá án rất đặc biệt của anh, ừm... thực sự rất đặc biệt, anh cũng cứ thử xem sao.”
Nghiêm Lương nói: “Bây giờ, tôi có hai vấn đề, cần anh kiểm chứng.”
“Anh nói đi!”
“Xác của Tôn Hồng Vân vẫn ở trong Sở Công an thành phố chứ?” “Ở trong phòng lạnh của bác sĩ pháp y, tạm thời vẫn chưa hỏa táng.”
“Anh hãy kiểm tra xem, ở vị trí trên cổ hay những chỗ khác trên thi thể Tôn Hồng Vận, xem xem có vết tương tự như vết bỏng hay không?”
“O? Vì sao?” Thấy Nghiêm Lương không còn tuyên giáo lí luận toán học, Triệu Thiết Dân trong khoảnh khắc cũng khôi phục lại tính hiếu kì.
Nghiêm Lương nói: “Tôi đã gặp Lạc Vấn, nói với anh ấy về vụ án này, mấy nạn nhân đều bị hung thủ dùng sợi dây nhảy thể thao thít cổ chết, nhưng giữa nạn nhân và hung thủ gần như không xảy ra sự xung đột chân tay và cơ thể trực tiếp, tôi hỏi anh ấy có mấy khả năng có thể thực hiện được. Anh ấy nêu ra mấy loại, trong đó có một cách là trước tiên dùng gậy điện cao áp làm cho nạn nhân hôn mê, sau đó thít cổ chết. Nghe nói mấy năm trước, ở thành phố Ninh của họ cũng đã xuất hiện vụ án tương tự. Mà gậy điện cao áp sau khi kích điện vào cơ thể con người, chắc chắn sẽ để lại vết bỏng điện, cho nên cần phải kiểm tra lại thi thể của Tôn Hồng Vân.”
Triệu Thiết Dân gật đầu, nói: “Rất tốt. Anh chàng Lạc Vấn này đến giờ vẫn cứ chuyên nghiệp như vậy đấy.”
Nghiêm Lương cười khẩy một tiếng, ánh mắt liếc nhìn ra ngoài cửa sổ, rầu rầu nói một câu: “Anh ấy đương nhiên là rất chuyên nghiệp rồi.”
Triệu Thiết Dân nói: “Vấn đề thứ hai của anh là gì?”
“Tôi nhớ là, những tội phạm hình sự khi được phóng thích, đều bị yêu cầu ghi lại địa chỉ và phương thức liên lạc, đặc biệt là những người bị xử tội nặng, để thuận bện cho cộng đồng xã hội khu vực và đồn công an giám sát xem đội phương có bước vào con đường lương thiện hay không?”
“Đúng là có quy định này. Ô, không phải... anh nói cũng không hoàn toàn đúng, không phải là giám sát những người được phóng thích, mà là xã hội và đồn công an đôi khi sẽ quan tâm giúp đỡ, để họ sớm hòa nhập với cộng đồng, trở thành một phần tử hòa hợp trong đại gia đình xã hội.”
Nghiêm Lương lườm Triệu Thiết Dân một cái: “Nói với tôi thì đừng có dùng giọng điệu quan cách như vậy.”
Triệu Thiết Dân ngượng ngùng nói: “Ờ... được, cứ coi như anh nói đúng đi vậy.”
“Vậy thì tôi hỏi anh, có thể tra ra được nơi ở và thông tin cá nhân của những tội phạm hình sự được phóng thích ở đâu?”
Triệu Thiết Dân bĩu môi, nói: “Ở trên mạng nội bộ công an của chúng ta.”
“Tất cả các cảnh sát đều có thể tra ra được các thông tin này sao?”
Triệu Thiết Dân lắc đầu: “Đây là những thông tin cá nhân, đương nhiên không thể tùy tiện để cho bất cứ người cảnh sát nào cũng có thể xem được. Những người trong hệ thống cai ngục, người trong ủy ban chính trị pháp luật, đồn công an, người của đội cảnh sát hình sự thì đều có số hiệu có thể tra cứu thông tin. À, ngoài ra, lãnh đạo công an vùng chắc cũng đều có quyền hạn tra cứu.”
“Như vậy cũng có nghĩa là rất nhiều cảnh sát đều có thể nhìn thấy được những thông tin này?”.
“Đương nhiên rồi, mỗi vùng quản hạt đều cần phải biết trong khu vực mình quản có những tù nhân hình sự nào được mãn hạn, nhiều khi điều tra vụ án cần phải đặc biệt lưu ý những phần tử có tiền án tiền sự. Phải rồi, anh hỏi điều này làm gì?” Nghiêm Lương nhìn Triệu Thiết Dân, nói: “Anh cho rằng động cơ phạm tội của hung thủ là gì?”
“Trừng trị ngoài pháp luật,” Triệu Thiết Dân nói vẻ rất khẳng định “Tôn Hồng Vân và mấy người kia đều là từ hình sự được thả ra, người cuối cùng là Từ Thiêm Đinh mặc dù chưa từng ngồi tù, nhưng cũng đã vào đồn nhiều lần rồi, cũng chẳng khác là mấy.”
Nghiêm Lương nói: “Tôi không biết được động cơ gϊếŧ người thực sự của hung thủ, nhưng tôi cho răng giả thiết trừng trị ngoài pháp luật rất khiên cưỡng. Được rồi, tạm thời hãy bỏ qua động cơ phạm tội, anh cho rằng, hung thủ đã gϊếŧ nhiều tù nhân hình sự được phóng thích như vậy, hắn tìm được họ bằng cách nào, làm sao biết được họ là từ hình sự đã mãn hạn?”
Triệu Thiết Dân nói: “Mấy nạn nhân từ hình sự được phóng thích đều sống ở phía tây thành phố, hung thủ chắc cũng sinh sống lâu ở khu vực này, cho nên biết rõ về tình hình người dân nơi đây, biết được những người này là từ hình sự được phóng thích.”
“Câu hỏi của tôi là, hắn làm cách nào để biết được?”
“Việc này thì có gì khó chứ, thường thì những hộ gia đình nào có người đi tù được thả, những hộ sống xung quanh chắc chắn cũng nghe nói đến.”
Nghiêm Lương lắc đầu: “Anh nghĩ đơn giản quá.” Triệu Thiết Dân tỏ vẻ không vui, ông đã làm đến chức đội trưởng đội Cảnh sát hình sự, trực tiếp quản lí mấy trăm nhân viên, ngoài Nghiêm Lương ra, đúng là chưa có ai dám nói ông nghĩ đơn giản, chau mày nói: “Vậy anh nói xem?”
“Thực tế là một người rất khó biết được trong khu vực lân cận có những người nào là từ hình sự được phóng thích. Hung thủ không thể nào đi trên đường hỏi hết người này đến người khác xem hộ gia đình nào có người từng ngồi tù chứ? Cho anh khoảng thời gian một ngày để anh đi đường hỏi, tôi tin rằng anh chẳng hỏi ra được một người nào cả. Những người khác sẽ coi anh như người thần kinh, hơn nữa sẽ ghi nhớ anh, để lại ấn tượng sâu sắc. Đây là tình huống mà hung thủ không muốn gặp phải nhất.”
Triệu Thiết Dân mặc dù miệng “hờ” một tiếng, nhưng trong lòng vẫn tán đồng cách nói của Nghiêm Lương.
Nghiêm Lương nói tiếp: “Muốn biết trong khu vực có những ai là từ hình sự đã được thả ra, hơn nữa có được thông tin cụ thể về đặc trưng ngoại hình, nơi ở để thuận tiện cho việc theo dõi trước khi phạm tội, có phải chỉ có một cách là điều tra trong trang mạng nội bộ của công an?”
Trong mắt Triệu Thiết Dân toát ra tia nhìn lạnh giá, trầm mặc hơi lâu, hạ giọng nói: “Anh cho rằng vụ án này là người trong nội bộ công an gây ra sao?”
“Cũng chưa chắc là người trong nội bộ, chỉ cần là người có thể đăng nhập vào mạng để tra cứu thông tin là được.”
Triệu Thiết Dân quay người, im lặng không nói. Giả thiết này của Nghiêm Lương quá đáng sợ, nếu như thực sự là người trong nội bộ gây ra, cảnh sát phạm tội, gϊếŧ hại nhiều người, cho dù là phá được vụ án, e là cũng gây rúng động khắp nơi. Đến lúc đó cần phải giải quyết thế nào, không phải là một mình Triệu Thiết Dân ông có thể quyết định được.
Nghiêm Lương nhận ra sự lo ngại của Triệu Thiết Dân nói: “Anh yên tâm đi, vụ án này không phải do cảnh sát gây ra đâu.”
“Nhưng anh nói vậy...”
“Tôi nói rồi, bây giờ tất cả những gì tôi điều tra ra được, đều trong giai đoạn giả thiết, tôi sẽ nhanh chóng tìm ra được đáp án chính xác cuối cùng. Tóm lại, anh cứ yên tâm, vụ án này không phải là do cảnh sát gây ra.” Nghiêm Lương nhìn Triệu Thiết Dân nói vẻ chắc chắn, ánh mắt tràn ngập sự kiên nghị.