Dịch: Lục Dương
Biên: Thanh Hoan
Đinh Tư không mặc đồng phục mà là áo thun màu đỏ nhạt kết hợp với quần lửng trắng, đôi sandal đặt bên cạnh, đi chân trần làm lộ ra bắp chân và bàn chân trắng muốt. Cô ngồi trên sàn đá mài đã lau sạch, tay cầm vài cuốn sách như "Nạp Lan Từ", "Lý Dục Từ Truyện", cuốn mà cô đang đọc không ngờ lại chính là "Phù Sinh Lục Ký".
Dương Thanh Vân bắt gặp đúng lúc Đinh Tư đang cúi đầu, hai mắt đỏ hoe, hình như đang khóc thì phải. Vừa nghe hai chữ "Đinh Tư", cô vô cùng hoảng hốt, cuống quít đặt sách xuống, dụi dụi mắt rồi mau chóng đứng dậy.
Thấy người vừa gọi tên mình là Dương Thanh Vân, Đinh Tư cực kỳ ngạc nhiên, hé môi tính nói gì đó nhưng lại thôi.
Lúc này cô không còn giống Đinh Tư thoải mái tự tin của mọi ngày, mà vẻ mặt rất ngại ngùng, thậm chí là hơi tức giận.
"Thẩm Phục đã trải qua biết bao thăng trầm trong cuộc sống, Trần Vân lại là hồng nhan bạc phận, các cô gái đọc cuốn sách này thường cảm động sụt sùi nước mắt, chắc chắn là cậu cũng đọc quá say mê mới thế." Dương Thanh Vân nói.
"Phù Sinh Lục Ký" là một cuốn tự truyện theo thể hồi ký, nhân vật chính là một người thời nhà Thanh, tác giả kể lại cuộc sống sinh hoạt thường ngày của mình và vợ một cách chậm rãi, nhẹ nhàng. Dù giọng văn của tác giả khá hàm xúc, khiến người ta cảm động, nhưng cũng không đến mức rớt nước mắt, Dương Thanh Vân nói vậy chỉ để Đinh Tư bớt xấu hổ mà thôi.
Lúc nãy Dương Thanh Vân không thấy thần sắc của Đinh Tư, nếu không hắn cũng chẳng gọi cô một cách đường đột như vậy.
“Hứ!” Đinh Tư hừ một tiếng, vẻ mặt cũng chậm rãi trở về như bình thường, khẽ nhướng mày, cô nói: “Hơn bốn mươi ngày nữa là thi đại học rồi, sao cậu còn đọc mấy cuốn sách tào lao này?"
Dương Thanh Vân cười một cách thản nhiên: "Mình đến mua tài liệu ôn tập, còn cuốn sách này mới đọc qua một lần thôi!"
Đinh Tư nhìn về phía Dương Thanh Vân, thầm nghĩ có phải tên này cố ý đi theo mình không nhỉ? Nhưng cô nghĩ lại thì thấy điều này là không thể, mình tới tiệm sách từ khi mới mở cửa vào sáng sớm, mà giờ đã quá trưa rồi mà.
Không phải cố ý thì hẳn là vô tình rồi. Đinh Tư thở phào, cơn giận ban nãy cũng dần nguôi ngoai: "Vậy cậu cứ việc mua, mình về trước. À, nhớ về trường sớm, đến muộn coi chừng bị giáo viên phạt đó!"
Đinh Tư xỏ đôi sandal, để lại mấy cuốn sách lên giá, chỉ cầm theo cuốn "Nạp Lan Từ", cô đang định đi thì Dương Thanh Vân lại cười nói: "Trong cuốn Nạp Lan Từ này có một bài là "Điểm Giáng Thần", mình đã đọc rồi, sau này mà có cơ hội xin nhờ bạn Đinh Tư chỉ giáo nhé!”
Đinh Tư dừng bước, quay đầu nói: "Thứ cậu cần quan tâm hiện giờ là kiến thức Toán Lý Hoá kia kìa, nếu không đỗ được đại học lại phụ ơn dưỡng dục của cha mẹ." Đinh Tư nói xong liền rời đi.
Cô thanh toán tiền rồi bước ra cửa. Nhìn dòng người qua lại, xe chạy như mắc cửi, Đinh Tư thầm thấy phiền não.
"Còn 48 ngày nữa là thi đại học, mỗi ngày đều là muôn vàn khó khăn." Đinh Tư lắc lắc đầu, nghĩ đến chuyện trong nhà, tâm trạng càng thêm suy sụp. Cô gọi một chiếc xích lô rồi chỉ đường đến trường trung học số I, sau đó chìm vào dòng suy nghĩ miên man.
Bố mẹ ly hôn, Đinh Tư cảm thấy mình bị cả thế giới ruồng bỏ chỉ sau một đêm. Cô nghĩ đến bố, nghĩ đến mẹ, nghĩ đến cuộc sống của gia đình mình từ nhỏ đến lớn, rồi lại nghĩ đến sau này khoảng thời gian tươi đẹp đó sẽ không còn nữa. Lòng cô vừa buồn vừa khó chịu, không kìm được, nước mắt lại ào ào tuôn rơi.
Ngồi trên xe, cô liên tục dặn lòng rằng phải kiên cường, lau sạch nước mắt rồi nhìn cuốn "Nạp Lan Từ" trong tay. Bỗng nghĩ đến bài "Điểm Giáng Thần" mà Dương Thanh Vân nhắc đến ban nãy, Đinh Tư mở cuốn sách ra, không ngờ lại lật đúng bài "Điểm Giáng Thần".
Trong "Nạp Lan Từ" viết:
"Vẫn đây một cặp mày ngài
Mà sao khi rủ chẳng tày khi cong
Như trăng kia lúc không tròn
Nguyệt non đầu tháng đẹp hơn trăng già
Dữu lang kia mới niên hoa
Cớ sao đã vội mà sa lệ sầu
Tường cao nghiêng bóng trăng treo
Song thưa bóng trúc tiêu điều phất phơ
Phòng không lặng ngắt như tờ
Quạ đen sắp gáy, trăng tà lầu Tây."(1)
"Cớ sao đã vội mà sa lệ sầu? Hắn định nói với mình câu này à? Muốn hỏi vì sao mình lại buồn?" Đinh Tư thì thào, nghĩ đến đây, cô lại cười khẽ: "Tên này cái gì cũng đọc, cái gì cũng biết, đúng là không thể trông mặt mà bắt hình dong mà!"
Nhưng rồi cô lại bĩu môi: "Xì, ra vẻ hiểu biết cái gì chứ! Rõ ràng là một bài thơ tưởng nhớ người vợ đã chết, qua miệng hắn lại chẳng có gì đau buồn vậy nè?"
Miệng nói vậy nhưng mắt cô vẫn nhìn: "Nguyệt non đầu tháng đẹp hơn trăng già", đọc đến đây, Đinh Tư chợt xúc động, chỉ tám chữ ngắn ngủi lại chứa đựng biết bao ẩn ý, bố mẹ đều thông minh hiểu biết, vậy mà điều đơn giản như vậy lại không hiểu sao? Lòng cô lại nổi lên biết bao suy nghĩ...
...
Sau khi vô tình gặp Đinh Tư ở tiệm sách, Dương Thanh Vân cũng chẳng còn hứng thú đọc sách nữa, thanh toán tiền rồi chuẩn bị về trường.
Hắn không ngồi xe vì muốn đi bộ về, dù sao cũng còn khá nhiều thời gian. Thời ấy, muốn đi từ tiệm sách Tân Hoa đến trường phải đi qua rạp chiếu phim Ung Bình. Đây là nơi duy nhất có thể xem phim ở thị trấn nhỏ xíu này, có thể xem cả ngày chủ nhật nữa.
Lúc đi qua rạp, thấy vô cùng vắng vẻ, Dương Thanh Vân bỗng nhớ ra rằng. Vào cuối thập niên 90, điện ảnh bị tấn công bởi sự phổ biến của loại hình phòng chiếu phim. Vậy nên việc làm ăn của rạp chiếu phim rất sa sút, rạp quốc doanh của thị xã cũng bị đóng cửa sau hai năm nữa.
Nhìn sang con đường phía Tây, Dương Thanh Vân thấy hai cái ống khói cao chót vót, đó là hai nhà máy xi măng của huyện. Hắn nhớ rằng hai nhà máy này cũng đóng cửa trong năm nay, cộng thêm mấy chuyện khác như nhà máy phân hoá học nữa, cái phố huyện này sẽ phải trải qua một lần lột xác đầy khó khăn đây.
"Dương Thanh Vân!"
Hắn đang suy nghĩ lung tung thì bỗng có người gọi. Dương Thanh Vân vừa ngẩng đầu thì chợt giật mình, vì trước mặt hắn là Ti Tiếu. Hôm nay không ngờ cô gái này lại mặc váy, đi giày cao gót, làm lộ ra đôi chân mảnh khảnh trắng nõn.
"Ti Tiếu, cậu..." Dương Thanh Vân lùi một bước theo bản năng, cô gái này vốn thuộc dạng chân dài, giờ lại đi giày cao gót, cao hơn cả hắn rồi.
Ti Tiếu chớp đôi mắt đen láy: "Sao vậy, mình doạ cậu à?"
Dương Thanh Vân cười cười, lắc đầu: "Không phải bị doạ, chỉ là..." Trong suy nghĩ của Dương Thanh Vân, Ti Tiếu không thể xuất hiện tại đây vào lúc này được. Giờ này cô đang đi cùng Văn Vinh mới đúng chứ? Cô ở đây thì Văn Vinh đâu?
Ti Tiếu cướp lời: "Không bị doạ là được rồi, nãy mình thấy cậu vào tiệm sách Tân Hoa nên đành chờ ở đây."
"Mỹ nữ chờ mình làm chi vậy? Muốn xem mình vừa mua tài liệu gì à?" Dương Thanh Vân hỏi.
Ti Tiếu cười khanh khách, chỉ về phía trước: "Cũng chẳng có gì to tát, chỉ là thấy cậu cũng muốn về trường nên đi cùng thôi, chúng ta men theo bãi cát kia đi đi!"
Dương Thanh Vân nhìn theo hướng Ti Tiếu chỉ thì thấy một dòng sông. Đó là dòng Lễ Hà, con sông lớn chảy qua huyện Ung Bình, đi dọc theo bờ sông sẽ đến được bãi ngoài, đấy là nơi đẹp nhất của thị trấn, chẳng khác gì câu: “Sông dài nước chảy về Đông – Trời xanh soi bóng cho dòng biếc xanh”.(2)
Nhưng Dương Thanh Vân lại cảm giác có gì đó sai sai, rốt cuộc là Ti Tiếu muốn làm gì đây? Theo bản năng, hắn cảm thấy sắp có biến rồi!
- ---------
(1) Nguyên văn là: "一种蛾眉，下弦不似初弦好。庾郎未老，何事伤心早？素壁斜辉，竹影横窗扫。空房悄，乌啼欲晓，又下西楼了."
HV: "Nhất chủng nga mi, hạ huyền bất tự sơ huyền hảo. dữu lang vị lão, hà sự thương tâm tảo? tố bích tà huy, trúc ảnh hoành song tảo. không phòng tiễu, ô đề dục hiểu, hựu hạ tây lâu liễu."
Giải nghĩa: Đây là tác phẩm Điểm Giáng Thần, một bài từ của Nạp Lan Dung Nhược, một vị văn nhân xuất thân quý tộc tài hoa nhưng yểu mệnh làm để tưởng nhớ người vợ mất sớm của mình.
Hạ huyền và Sơ huyền:
Cặp mi ngài của nữ tử, khi rủ xuống buồn bã thì là hạ huyền, khi cong lên vui vẻ thì là sơ huyền. Nhưng hạ huyền còn là trăng khuyết những đêm hai mấy ÂL đổ đi. Sơ huyền là trăng non trước mồng sáu đầu tháng ÂL.
Cách ẩn dụ ví von hai lớp nghĩa này vừa để tưởng nhớ dung mạo giai nhân (tức người vợ mất sớm của tác giả) vừa thể hiện nỗi trằn trọc mất ngủ vì nhớ thương người đã khuất từ đêm này qua đêm khác.
Dữu lang: là chỉ Dữu Thư - một văn nhân nổi tiếng thời Hậu Chu, ông này cũng có bài phú “Thương tâm phú” tỏ nỗi đau thương khi con gái và cháu ngoại lần lượt qua đời. Tác giả goá vợ năm hai ba tuổi, mượn hình ảnh Dữu lang để tỏ sự đồng bệnh tương lân.
(2) Nguyên văn: đại hà Đông lưu khứ, bích thuỷ ánh lam thiên.
Giải nghĩa và bản tạm dịch đều là của sư phụ Thanh Hoan tiên tử^^