Người ta nói thành phố là sống về đêm, nhưng thật ra nó chỉ ở một vài khu vực đặc biệt mà thôi, chứ đa phần mọi người vẫn sinh hoạt rất bình thường. Ở khu dân cư, trẻ con đã bị bắt về nhà từ sớm, nhà nhà đóng kín cửa nẻo, chỉ còn vài ba hàng quán bên lề và mấy người ngồi nhâm nhi tách cà phê đêm.
Lúc này, đã gần mười giờ tối, Hà Anh vừa kết thúc việc dạy thêm, đang rảo bước từ trạm xe buýt về nhà. Nhà cô là một căn hộ nhỏ trong chung cư Q. Nó vốn là nhà của bà ngoại cô, từ lúc ba mẹ cô mất thì được bà ngoại rước về ở cùng, giờ thì bà cũng đi rồi…
Hà Anh năm nay mới hai mươi, đang học năm hai đại học. Có lẽ vì từ nhỏ đã chịu đựng mất mát quá nhiều nên Hà Anh có vẻ trầm tĩnh hơn độ tuổi vốn có, không hay nói cười vô tư như những cô gái đồng trang lứa.
Đang đi, chợt Hà Anh dừng chân, nhìn về phía vườn hoa, ở ghế đá dưới gốc cây bồ đề, dường như có một bóng người đang ngồi. Cũng chỉ là chuyện bình thường, chẳng có gì đáng chú ý nhưng có gì đó khiến một người vốn không hay xen vào chuyện người khác như Hà Anh phải để tâm.
Hà Anh bước về phía ghế đá, hình dáng của đối phương càng hiện rõ trước mắt. Đó là một ông lão hơn sáu mươi tuổi, tóc để dài, hất hết về sau, lộ vầng trán cao ráo, trí thức. Dù ông đã lớn tuổi, nhưng đôi mắt vẫn còn sáng tỏ, không bị tèm nhem như những người già khác, chỉ là trông nó trĩu nặng, đầy tâm sự. Ông đang mặc bộ quần áo bà ba cách tân màu trắng ngà, chân đi giầy vải, nhìn ông cứ như một phú hộ ngày xưa nào đó.
Hà Anh dừng bước trước mặt ông lão, cất tiếng nói:
– Chào ông.
Ông lão lúc đầu không chú ý đến Hà Anh, mãi một lúc mới ngước đầu lên hỏi:
– Cháu gọi ông sao?
Hà Anh nhẹ gật đầu, nói:
– Dạ. Cháu ngồi ở đây được chứ?
Ông lão nghe vậy thì nhích sang một bên, chừa chỗ trống cho Hà Anh.
Dưới tán cây bồ đề, không khí tươi mát hơn hẳn, lại nghe tiếng lá rì rào mỗi khi có cơn gió thổi qua khiến lòng người trở nên thanh thản.
– Ông mới đến đây sao? Lần đầu mới gặp ông.
Ông lão cười cười, nhẹ giọng đáp:
– Ừ, ông đi loanh quanh, mệt rồi tạm nghỉ chân…
– Nhà ông ở đâu? Giờ này không về, người nhà ông có lo không?
Nghe nhắc tới người nhà của mình, ông lão suy ngẫm không nói, rất nhanh ông liền nở nụ cười như không có gì:
– Con cái lớn rồi, tự lập cả, ai cũng có cuộc sống của mình mà.
Hà Anh lẳng lặng không nói, cô biết có người không có nhà mà về, có người có nhà mà không muốn về cũng không dám về.
Dù ở cùng một mái nhà, sống với nhau mấy mươi năm, cứ ngỡ đã quen đến không thể quen thuộc hơn. Nào ngờ đến một ngày, chợt nhận ra mình chẳng hiểu gì về đối phương.
Sống một đời tới phút cuối mới nhận ra trái tim là của mỗi người, vì tự bản thân mà đập, thứ duy nhất mang theo chính là tội phước trong đời…
Khi nhắc đến con cái, trong giọng nói của ông có chút luyến tiếc nhưng không quá đau buồn, có lẽ con cháu không phải là lý do khiến ông bận tâm. Trông ông cũng thuộc dạng khá giả, không vì tiền mà lo nghĩ. Nếu vậy, thì nguyên nhân khiến ông không muốn về nhà có thể là gì? Người chung gối sao?
Hà Anh không nhìn ánh mắt có phần giãy giụa của ông lão, cô bâng quơ nói:
– Ừ, con người ta lớn rồi có nhiều thứ phải lo lắng. Lúc nhỏ thì chơi quây quần trong mái ấm, lớn chút thì chơi đùa với bạn bè, trường lớp, trưởng thành rồi phải tự mình quẫy đạp trong cuộc sống muôn vàn khó khăn này…
– Đúng vậy đó cháu, khi còn nhỏ tuổi ai cũng muốn mau mau lớn để được tự do bay nhảy, chỉ đến khi phải tự mình chống chọi với sóng gió này mới biết quá khứ là đáng vui, đáng quý biết chừng nào. Không gian rộng hơn, nhưng con người lại chịu nhiều trói buộc hơn.
– Dẫu biết vậy nhưng người ta vẫn cứ chọn con đường đó, lẫn quẫn không ngừng. Họ nói đó mới là cuộc sống, là con người!
– Ha ha, chắc tại người đó không muốn nhìn nhận mình chọn sai đường, lại muốn người khác cũng rơi xuống bùn như mình đây, chậc chậc…
– Đang ở trong xiềng xích, mấy ai nhìn thấy rõ ràng đâu, vẫn nghĩ phải như thế mới là bình thường.
– Cũng đúng, mà thật ra, dẫu có người mang máng nhìn ra thì cũng gạt tay bỏ qua, vì họ không muốn nhìn nhận mình đã sai lầm, đâm lao thì phải theo lao là vậy.
Ông lão gật gù nói. Ông lang thang đã bao lâu cũng không còn nhớ rõ, chẳng biết lần cuối mình trò chuyện cùng người khác là khi nào. Hôm nay, chợt gặp phải một người có cùng suy nghĩ, cảm giác vui vẻ, cũng nói nhiều hơn.
– Không ngờ một cô gái trẻ như cháu lại có cái nhìn già dặn như vậy.
Hà Anh cười cười, thản nhiên nói:
– Có lẽ vì đã gặp nhiều chuyện không vui, cũng chứng kiến quá nhiều cảnh đời không như ý nên không thể vô tư như người khác.
Ông lão bày tỏ như hiểu được, chợt thở dài:
– Mà cũng có thể nhờ vậy mà biết được cách trân trọng cuộc sống này, sau này ít tạo ra sai lầm, hối tiếc…
Quả thật lâm vào cảnh mồ côi từ nhỏ, có người sẽ mất phương hướng mà lầm lạc cả đời cũng có người phấn đấu vươn lên, nổi trội hơn người. Nhưng, nếu được lựa chọn, có ai muốn thành công của mình trả bằng cái giá như vậy không. Bởi vì sinh ra đã không thể thay đổi xuất thân của mình, càng không biết trước tương lai thế nào, con người càng mờ mịt, vô thức tạo tội lỗi mà không biết, sai lầm nối tiếp sai lầm.
Hà Anh không biết nguyên nhân đau khổ của ông lão là gì, mỗi nhà mỗi hoàn cảnh, chẳng ai muốn phơi bày chuyện xấu trong nhà ra. Cô cũng không có ý định đào sâu chuyện gia đình ông. Có duyên gặp gỡ, một hồi chuyện trò vô thưởng vô phạt.
– Vậy ông định lang thang đến chừng nào? Có nhà không về, không có chỗ dừng chân, cứ lẩn quẩn trên dương thế không mục đích, đến lúc không may gặp phải ác quỷ, ông sẽ trở thành mồi cho bọn chúng.
Ông lão vốn thấy Hà Anh đến bắt chuyện với mình đã ngạc nhiên lắm rồi, nay nghe cô nhắc đến cô hồn dã quỷ, chỉ thiếu điều nói thẳng ông là một hồn ma thì càng bất ngờ hơn.
– Cháu biết ta là ai sao?
Hà Anh hiểu câu hỏi của ông lão, ông không phải đang hỏi cô tên tuổi của ông, mà hỏi cô biết chắc ông có phải người sống hay không?
Hà Anh hỏi ngược:
– Ông đã mất bao lâu rồi?
Quả nhiên cô biết! Biết ông là linh hồn của người đã chết!
Ông lão sau phút bất ngờ thì thở dài một tiếng, bảo:
– Chết lâu rồi, không nhớ nữa.
– Khi sống, ông không phải người đại thiện nhưng cũng không phải kẻ gian ác, vì vậy nhận được sự bảo vệ của kha khá người. Không hiểu tại sao ông không đến nơi ông cần đến, nhưng hiện tại ánh sáng bảo vệ quanh ông đã mờ nhạt lắm rồi, nếu cứ lang thang như vậy sớm muộn cũng sẽ có chuyện thôi.
Ông lão biết chứ, nhưng ông cũng không biết nên làm gì cho tốt. Có những chuyện dù đã chết rồi vẫn không dám đối mặt.
Hà Anh lên tiếng đề nghị:
– Ông đã nhất quyết không muốn về vậy ông có muốn lên chùa không? Cháu biết có một nhà chùa thu nhận những linh hồn cơ nhỡ, nếu muốn, cháu có thể đưa ông đến đó tìm nơi tá túc.
Ông lão ngỡ ngàng, cười cười hỏi:
– Cháu hay làm việc này lắm sao? Dẫn đường cho mấy hồn ma đó!
Hà Anh thờ ơ nói:
– Không hay làm! Đôi khi gặp được người cảm thấy có duyên, có thể thuyết phục thì ngỏ lời thôi.
Thế gian này, từ lúc con người xuất hiện đến giờ đã bao lâu? Suốt trong quãng thời gian dài đó, rốt cuộc có bao nhiêu người được siêu thoát, bao nhiêu kẻ thành hồn ma lang thang? Hà Anh không nghĩ mình vĩ đại đến mức đi độ tất cả những hồn ma ấy. Huống chi ma cũng giống như người sống, có ma tốt, cũng có ma xấu, nếu không cẩn thận, chính cô sẽ mang họa.
– Ở đó không ràng buộc tự do của ông, chí ít có một mái nhà, có nơi tu tập, sớm ngày đầu thai thoát khỏi cảnh màn trời chiếu đất như bây giờ.
Ông lão có chút tự giễu, thật chẳng ngờ một người như ông lại có ngày không nơi để về, phải nương nhờ cửa Phật, còn phải dựa vào sự giúp đỡ của người khác.
Ngẫm lại, cuộc đời quả nhiên vô thường.
Ông lão mãi không trả lời, như đang ngẫm nghĩ gì đó, chắc đang nhớ lại những ngày còn sống của mình. Hà Anh không vội hối thúc, cứ lẳng lặng chờ đợi. Mãi ông lão mới nói:
– Haizzz, đã thế… ông nhờ vào cháu vậy.
Hà Anh gật gật đầu. Cô hẹn ông lão sáng mai sẽ đưa ông lên chùa rồi đi về nhà.
Lại một kiếp người.
…
Hôm sau, Hà Anh giữ đúng lời hứa đến dưới gốc bồ đề đưa ông lão lên chùa. Sau khi giao phó với ni sư trụ trì, linh hồn ông lão đã được nhận vào chùa tá túc.
Trong phòng khách, Hà Anh đang ngồi đối diện với ni sư trụ trì, sư cô Huệ Minh.
– Con lại đưa một linh hồn đến cửa chùa, giúp đỡ cho những người lưu lạc tìm được nơi nương tựa thật là công đức.
Hà Anh cười nhẹ, thành thật nói:
– Con chỉ muốn gửi những công đức này cho cha mẹ và bà ngoại con. Mong họ nhờ vậy mà ở bên kia được dễ chịu hơn.
Sư cô Huệ Minh là chỗ quen cũ của bà ngoại Hà Anh, đã biết Hà Anh từ nhỏ, cũng rõ ràng chuyện trong nhà của cô nên rất lấy làm tiếc, luôn an ủi cô vượt qua nghịch cảnh. Sư cô đã từng nói cha mẹ Hà Anh lúc sống không tạo ác nghiệt, còn biết làm thiện tích đức, tuy kết cuộc không tốt nhưng đó cũng vì trả quả vì một nguyên nhân ở một kiếp nào đó. Sau khi trả xong, không còn nợ nần, ở bên kia thế giới sẽ gặp điều tốt lành.
Hà Anh hiểu, thế nhưng, cô vẫn không hoàn toàn tin tưởng.
Hà Anh nhìn thấy ma, thấy linh hồn người chết, vậy mà trước giờ cô lại chưa từng thấy cha mẹ mình một lần. Cũng là một lý do khiến cô không dám chắc chắn.
Sư cô Huệ Minh từ ái căn dặn:
– Con chỉ có một mình, làm gì cũng phải cẩn thận.
– Dạ, con biết ạ.
Hà Anh chỉ có khả năng nhìn thấy ma, chứ không có năng lực diệt ma trừ quỷ như các thầy pháp, chỉ có thể dùng lý lẽ đến thuyết phục những hồn ma mình gặp. Nếu không chú ý, rất dễ bị mấy ác linh quấn vào, sẽ rất phiền toái.
Trò chuyện với sư cô xong, Hà Anh xin phép ra về, trước khi đi, cô còn đến gặp ông lão. So với những vong hồn quần áo loạn cào cào xung quanh thì ông lão mà Hà Anh vừa đưa tới nổi bật hơn hẳn, bộ bà ba màu trắng ngà cách tân được may tỉ mỉ, vải vóc cũng rất tốt cho thấy lúc sống nhà ông lão rất có điều kiện. Ông lão cũng không có vẻ cao ngạo như những kẻ giàu có khác mà rất trầm tĩnh, trí thức, nhờ vậy mà chẳng mấy chốc đã làm quen kha khá những vong hồn khác, bọn họ còn tỏ ra rất kính nể ông lão.
Ông lão thấy Hà Anh đến thì xin phép mọi người ra ngoài đón cô.
– Ông có vẻ rất thích nghi ở đây nhỉ?
Ông lão cười cười, cảm giác như đang ở nhà dưỡng lão, tuy không có con cái bầu bạn nhưng có những người bạn già thì cũng bớt cô đơn một chút.
– Thật cám ơn cháu đã giúp ông.
Hà Anh lại nói:
– Chỉ là việc nhỏ thôi, ông không cần để tâm. À, tới giờ cháu vẫn chưa biết tên ông, sau này sẽ còn gặp lại…
Ông lão cười đáp:
– Ha ha, ông xếp thứ ba, mọi người hay gọi ông là ông Ba! Còn tên hả, quên mất rồi!
– Thế à.
– Dù sao cũng chỉ là quá khứ, thôi bỏ đi!
– Vậy chào ông, cháu có việc phải đi trước!
– Ừ, đã làm phiền cháu nhiều rồi! Thật cám ơn cháu!
– Ông cứ an tâm ở đây, có việc gì cần cứ tìm cháu nói một tiếng là được.
Ông lão vẫy vẫy tay tiễn Hà Anh, cô gái cũng mỉm cười chào lại.
Chỉ không ngờ, ngay khi vừa xoay lưng, vẻ mặt cô gái đã biến đổi. Không còn thân ái, hòa nhã mà chỉ có lạnh lẽo!