Chương 12: Khoai lang nướng
Danh tiếng của nhị thiếu gia Phó Vân Chương như sấm bên tai.Hồi còn chưa về tới huyện Hoàng Châu, Phó Vân
anh
đã
nghe Vương thúc và Phó tứ lão gia
nói
về nhị thiếu gia. Sau khi về Phó gia, số lần nghe thấy người khác nhắc đến nhị thiếu gia cũng nhiều hơn. Người Phó gia
trên
phố Đông đại đều sùng bái nhị thiếu gia. Ở huyện Hoàng Châu này, y là đại tài tử nổi tiếng khắp gần xa. Đến nông hộ tới đây họp chợ cũng biết nhị thiếu gia của Phó gia là cử nhân lão gia trẻ tuổi nhất huyện.
Nghe danh
không
bằng gặp mặt, Phó Văn Chương như hạc giữa bầy gà [1], khí chất nho nhã thanh cao,
anh
tuấn,
không
kém gì danh tiếng bên ngoài của y.
[1] Ý là nổi bật, ngoài ra đặt vào bối cảnh của truyện còn là
sự
cảm thán của tác giả rằng cái
sự
"gà" của những người xung quanh làm nổi bật lên chất "hạc" của Phó Văn Chương.
Là con người, ai cũng lòng
yêu
cái đẹp,
trên
quan trường cũng thế. Người đọc sách nếu như có vẻ ngoài đẹp đẽ
thì
khi thi đình
sẽ
dễ được Hoàng Thượng ưu ái hơn người khác. Thôi Nam Hiên năm đó đỗ Thám hoa nhưng nghe trong tiệc mừng, tiên đế thấy
hắn
phong độ phóng khoáng tựa người trời liền đặc cách phong quan cho
hắn, bỏ quên Trạng nguyên Diêu Văn Đạt già nua, thế nên về sau quan hệ giữa Diêu Văn Đạt và Thôi Nam Hiên
không
tốt cũng là dễ hiểu.
Phó Vân Chương tuổi còn trẻ như thế, phong tư lại xuất chúng, nếu như y có thể vào kinh tham gia thi đình, nhất định cũng
sẽ
có thể thành danh.
Cả đời Phó tứ lão gia sùng kính người đọc sách, Phó Vân Chương tuy rơi vào hàng con cháu nhưng ông lại ít khi gọi thẳng tên Phó Vân Chương, mỗi lần nhắc tới y là lại gọi "Cử nhân lão gia" hoặc là "Nhị thiếu gia". Giờ ông tươi cười, giục Phó Vân
anh, "anh
tỷ nhi, đây là nhị ca ca của con, con mau chào
đi."
Phó Vân
anh
sững người
một
chút, ba chữ nhị ca ca
thật
sự
nói
không
nổi, đành phải kêu hai tiếng: "Nhị ca."
Ánh mắt Phó Vân Chương
nhẹ
lướt qua nàng, mi mắt rũ xuống, khóe miệng lại hơi cong lên như thể
đang
cười, giống như mặt hồ tháng ba gợn sóng.
Phó Vân
anh
không
chắc y rốt cuộc có cười hay
không, mắt cũng cong lên, lễ phép mỉm cười đáp lại.
Tối hôm trước nàng vừa lấy Phó Vân Chương ra hù dọa cửu ca Phó Vân Khải, ngày hôm sau
đã
gặp ngay vị nhị thiếu gia này, nghĩ
đi
nghĩ lại cũng thấy thú vị.
Phó Văn Chương đưa nắm tay lên miệng, khẽ khàng ho
một
tiếng.
Phó tứ lão gia nghe thấy
thì
quan tâm
nói: "Trời rét, đừng để bị lạnh, sức khỏe cháu
không
tốt, vào nhà sớm
một
chút."
Phó Vân Chương hơi hơi mỉm cười.
Lúc này, gã sai vặt biến mất khi nãy của đại phòng mới tìm đến, chắp tay thi lễ
nói: "Tứ lão gia, lão thái thái mời ngày qua."
nói
xong,
hắn
lại cúi đầu vái chào Phó Vân Chương, "Nhị thiếu gia, lão thái thái cũng gọi ngài vào cùng."
Phó Vân Chương hơi nhìn xuống,
không
nói
gì, sắc mặt hơi tối lại.
Gã sai vặt
đi
tới cạnh Phó tứ lão gia,
nói
nhỏ
mấy câu vào tai ông, Phó tứ lão gia cũng giật mình, nhìn Phó Vân
anh
áy náy.
"Tứ thúc, con đợi người ngoài mái hiên." Phó Vân
anh
ngẩng đầu, giật giật tay áo Phó tứ lão gia, khẽ
nói.
Nàng loáng thoáng nghe gã sai vặt
nói
đến hai chữ "đền thờ", mà tộc trưởng Phó tam lão gia lại triệu tập người trong tộc đến họp bàn, rất có thể là để
nói
về chuyện triều đình tặng biển tiết liệt.
Phó gia muốn lập đền thờ trinh tiết cho phụ nữ ở giá trong tộc, Trần lão thái thái lại tìm Phó tứ lão gia ngay trước buổi họp bàn, chắc hẳn là muốn nhờ ông góp thêm tiếng
nói.
Sau khi chồng bị bệnh mà chết, Trần lão thái thái luôn ăn mặc giản dị,
không
dùng trang sức phấn son, đóng cửa ở trong viện,
không
ra ngoài, ngậm đắng nuốt cay nuôi lớn đứa con mồ côi từ trong bụng mẹ Phó Vân Chương, cho y đọc sách
đi
thi. Giờ Phó Vân Chương là cử nhân số
một
số hai trong huyện, tiếng
nói
có khi còn có trọng lượng hơn cả các bậc bô lão trong huyện. Dòng họ xin quan
trên
lập đền thờ trinh tiết cho Trần lão thái thái cũng chỉ là chuyện sớm muộn.
Thân phận, địa vị, tiền tài, Phó Vân Chương đều có cả, chỉ tiếc y còn trẻ quá,
không
đủ khiến người ta kính phục. Trần lão thái thái muốn trợ giúp con trai.
hiện
tại, Phó tứ lão gia đương nhiên là người khôn khéo, có thực lực nhất ở thế hệ của ông, trong tương lai ông rất có thể
sẽ
trở thành tộc lão nên Trần lão thái thái quyết định tìm ông.
Xác định vấn đề
một
cách nhanh chóng, Phó Vân
anh
lấn cấn trong lòng, cái thứ đền thờ trinh tiết này
thật
nực cười, phụ nữ có muốn tái giá hay
không
là do họ tự lựa chọn. Nếu nàng có thể đại diện đại phòng đưa ra ý kiến, chắc chắn nàng
sẽ
phản đối.
"Tứ thúc, người
đi
từ đường trước
đi." Phó Vân Chương
nhẹ
nhàng phủi tuyết
trên
vai áo. "Cháu
sẽ
đi
gặp mẹ cháu."
Nếu như
không
tìm thấy Hàn thị và Phó Vân
anh, Phó tứ lão gia cũng
không
phản đối chuyện trong tộc xin lập đền thờ trinh tiết. Nhưng giờ Tiểu Ngô thị
đã
thủ tiết cho Phó lão đại mấy năm, giờ đền thờ trinh tiết lập ra lại
không
có phần Tiểu Ngô thị, ông
không
muốn dây dưa vào chuyện này, do dự, "Giờ ta
đi
thì
phía đại tẩu tẩu..."
Gã sai vặt há miệng định
nói
gì nhưng Phó Vân Chương
đã
nhìn
hắn
một
cái,
hắn
liền cúi đầu, yên lặng lui sang
một
bên.
Phó Vân Chương khoát tay thành tư thế mời, "Tứ thúc, mời người."
Phó tứ lão gia thở phào
nhẹ
nhõm, dắt tay Phó Vân
anh
đi
ra.
nói
thật, Trần lão thái thái rất cố chấp nên
nói
chuyện với người chị dâu này còn mệt mỏi hơn so với việc đối phó với loại người lươn lẹo mồm mép nhưng bà lại là quả phụ ở giá nhiều năm, con trai lại có năng lực,
không
thể nào từ chối, động tác này của nhị thiếu gia
đã
giúp ông giải vây.
Trong từ đường
đang
nhộn nhạo, thi thoảng lại có tiếng tộc trưởng Phó tam lão gia quát ép con cái nhà ai đó phải trật tự.
Phó tứ lão gia đứng bên ngoài nghe ngóng
một
chốc rồi tự đưa Phó Vân
anh
tới phòng bên cạnh.
Trong phòng có đốt chậu than để sưởi ấm, các chị em dâu có chồng
đã
chết hoặc
đi
làm ăn
không
ở nhà
đang
quây quanh chậu than bàn bạc rôm ra, nhìn thấy Phó Vân
anh
liền xúm lại hỏi thăm.
Phụ nữ trong tộc hơn nửa là người nhà quê, giọng nặng tiếng địa phương.
Phó Vân
anh
dựa theo bối phận
đi
chào
một
lượt, họ đều là bề
trên
của nàng, những người cùng thế hệ với cha chú nàng
thì
gọi là "thẩm thẩm", cùng thế hệ với ông nội nàng
thì
gọi là "thái bà".
Họ cũng thương nàng tuổi còn
nhỏ
mà
đã
mất cha. Hơn nữa, tuy nàng còn
nhỏ
nhưng bạo dạn
không
hoang mang, sợ sệt nên càng thích nàng hơn.
Thập bát thẩm dùng que gắp than đẩy lớn than phía
trên
trong chậu ra, lấy lên
một
củ khoai lang nướng bóc cho nàng ăn, "Trời lạnh lắm đấy, ăn
một
chút cho ấm người."
Phó Vân
anh
cảm ơn thập bát thẩm. Khoai lang nướng chín nục vừa thơm vừa mềm, vừa nóng vừa ngọt, nàng mở miệng nhóp nhép ăn, tự nhiên lại nghĩ đến lần đầu ăn khoai nướng kiếp trước.
Khoai lang được vào Trung Nguyên từ Tây Dương, ban đầu chỉ có quân Vệ Sở ở biên giới ăn. Sau này, do khoai lang dễ trồng, sản lượng lớn nên dần dần được đưa vào tới tận kinh sư. Thôi Nam Hiên
đã
từng đệ tấu chương lên triều
đi, đưa ra kiến nghị để quan phủ cấp giống miễn phí cho dân để mở rộng trồng trọt loại lương thực nhưng đề nghị này bị bác bỏ. Thủ phụ hồi ấy là Trương Trinh, người Chiết Giang, còn Thẩm Giới Khê vẫn là người ít kinh nghiệm nhất trong nội các, Trương Trinh và Thẩm Giới Khê vốn bất đồng ý kiến, Trương đảng và Thẩm đảng cũng như nước với lửa nên mỗi khi Thẩm đảng dâng sớ đề nghị cái gì,
không
cần biết đúng sai, đại thần Trương đảng
sẽ
đồng loạt phản đối.
Mẹ Thôi Nam Hiên cũng giống Trần lão thái thái, là người ở giá nuôi con. Sau khi
hắn
đỗ Thám hoa, để biểu dương
sự
trung trinh của Thôi mẫu, Thôi gia xin lập đền thờ trinh tiết và được quan phủ đồng ý. Cả tộc Thôi thị vô cùng hãnh diện, phân ra hai trăm mẫu đất màu mỡ nhất từ tài sản chung của dòng họ để mỗi tháng cấp tiền cấp gạo nuôi dưỡng
cô
nhi quả phụ trong tộc. Đây vốn là
một
chuyện tốt nhưng cuối cùng lại tạo thành
sự
bất hạnh của nhiều người khác. Trong vòng hai năm sau, nơi ấy có thêm mấy chục trường hợp tuẫn tiết vì chồng, trong đó hơn
một
nửa là bị cha mẹ chồng hoặc người trong họ tộc bắt ép.
Để "làm vẻ vang" dòng họ, nhiều
cô
gái
trẻ trung chưa chồng cũng vâng lời cha mẹ ruột mà treo cổ tự sát. Vị hôn phu của họ bị bệnh mà chết, là hôn thê, dù chưa cưới hỏi nhưng họ cũng phải thủ tiết.
Phó Vân
anh
không
biết liệu Thôi Nam Hiên có từng hối hận vì chuyện xin lập đền thờ trinh tiết cho mẹ
hắn
hay
không, chỉ biết
hắn
chưa từng viết thư về quê khuyên răn người trong tộc. Phụ nữ trong tộc trung trinh cương liệt như vậy có lợi cho danh tiếng của Thôi gia. Đối với
hắn, tiền đồ quan trọng hơn tất cả, dòng họ giúp đỡ
hắn
cũng là lẽ đương nhiên, chết
thì
cũng chỉ là mấy người họ hàng xa,
hắn
cũng chẳng mấy để tâm.
Đàn ông
trên
đời này đều vậy cả, Phó gia nay có
một
Phó Vân Chương, Phó gia liền vội vàng muốn gây dựng danh tiếng cho
hắn.
Ở phòng bên, phụ nữ trong tộc vây quanh Tô nương tử hỏi thăm việc xin lập đền thờ. Tô nương tử đưa theo
một
trai
một
gái
đến nhờ cậy Phó tam lão gia, con trai bà là Tô Đồng học hành giỏi giang, đầu xuân năm sau
sẽ
đi
thi. Bà là quả phụ,
không
có việc gì nhiều, nên thường
nói
chuyện phiếm với Phó tam thái thái, ắt có nhiều tin tức.
Tô nương tử vẫn cầm giá thêu trong tay, khẽ
nói: "Tám chín phần mười là ổn rồi, chỉ cần nhị thiếu gia viết thư lên
trên, thế nào cũng được phê chuẩn."
Mọi người xung quanh mắt sáng lên, khuôn mặt cũng tỏa ra vẻ tự hào.
Phó Vân
anh
lắc đầu than thầm, những người phụ nữ này bị mấy vị tộc lão tẩy não, nghĩ rằng trong tộc có
một
đền thờ trinh tiết là việc vinh quang.
Dòng tộc nhà ai có đền thờ trinh tiết, chuyện cưới xin con trai con
gái
trong tộc đó cũng thuận lợi. Họ chỉ biết có đền thờ rồi, mấy người làm quan cao cao tại thượng kia coi trọng thanh danh,
nói
không
chừng
sẽ
nể Phó gia có đền thờ mà hạ thấp tiêu chuẩn để kết thông gia với Phó gia. Tuy vậy họ
không
biết rằng đền thờ cũng là
một
loại gông xiềng, giam cầm phụ nữ trong tộc.
Phụ nữ trong tộc hăng hái bàn bạc đến quên cả trời đất. Bỗng phía ngoài viện vang lên tiếng chào đón,
một
đứa nha hoàn
nhỏ
tuổi kéo kèm lên, đỡ
một
bà lão tóc bạc nhưng tinh thần vẫn quắc thước bước vào phòng.
Lão phu nhân
trên
đầu mang
một
đai buộc trán họa tiết phúc thọ vạn niên, thân mặc áo xanh viền nhung phối với áo khoác khuy vàng sẫm màu,
trên
tóc bà gần như
không
có trang sức chỉ có
một
chiếc trâm bạc đơn giản hình chữ thọ,
trên
tay là
một
chuỗi phật châu. Bà nắm tay
một
tiểu
cô
nương thanh tú bước vào phòng, nhìn quanh
một
lượt rồi nhè
nhẹ
gật đàu.
Phụ nữ trong phòng đều hơi sững lại trong chốc lát rồi đồng loạt đứng dậy, tươi cười chào hỏi, "Lão thái thái
đã
tới ạ, lão thái qua đây ngồi
đi
ạ."
Vài người nhanh chóng bày chỗ ngồi, đưa mấy cái chậu than tới trước người lão phụ nhân, những người còn lại vây xung quanh, mong muốn được đỡ bà. bước qua đó.
Phó Vân
anh
ngồi
trên
ghế
nhỏ, tay cầm khoai nướng, tiếp tục ăn.
Thập bát thẩm
không
ngồi nữa, vội vàng đứng dậy lấy lòng lão phu nhân, lại
thì
thầm: "Đại tẩu tử của đại phòng chưa bao giờ ra khỏi viện, sao hôm nay lại tới đây nhỉ?"
Phó Vân
anh
ăn xong củ khoai, lấy khăn lụa ra lau tay.
Lão phu nhân này chính là mẹ đẻ của nhị thiếu gia Trần lão thái thái sao? Thảo nào các nàng dâu Phó gia đều nhiệt tình đón tiếp bà ấy đến vậy.
Trần lão thái thái xuất
hiện
làm mọi người vừa mừng vừa lo, Tô nương tử vừa cười lấy lòng lão thái thái vừa ngầm liếc mắt ra hiệu cho nha hoàn.
Đứa nha hoàn kia cũng hiểu, vội ra ngoài tìm gã sai vặt để hỏi thăm xem có phải đại phòng có chuyện gì hay
không.
Rất nhanh,
một
tin tức giật gân
đã
được truyền về: Nhị thiếu gia Phó Vân Chương đại nghịch bất đạo, từ chối tham gia buổi họp mặt của gia tộc hôm nay, y
không
đồng ý xin lập đền thờ trinh tiết cho mẹ mình là Trần lão thái thái và các quả phụ khác trong tộc!
Phụ nữ trong phòng đều kinh ngạc.
Lời tác giả:
Tây Dương: Dưới triều Minh, Tây Dương là chỉ khu vực Đông Nam Á ngày nay.