Thu đã gần sang, tiết trời mang theo chút se lạnh của mùa vàng làm khoảng thời gian lẫn không gian dường như chậm lại.
Lướt qua những con đường lác đác lá vàng rơi trong màn sương mờ bảng lảng, khóe mắt Thi San bất giác ngân ngấn nước.
Cô cứ ngoảnh đầu nhìn mảnh đất đã nuôi mình khôn lớn trong suốt hai mươi năm qua lớp cửa kính xe khách. Nước mắt ấy rơi không riêng gì nhung nhớ cố hương mà còn bởi vì mẹ cô đã nằm lại nơi ấy và ngủ yên một giấc thiên thu.
Mẹ Thi San là một người phụ nữ đơn thân, mối tình thời trẻ của bà với cậu con trai thành thị đã kết thúc khi cả gia đình người ấy ra nước ngoài định cư và cắt đứt hoàn toàn liên lạc.
Sau một tháng kể từ ngày ông đi, bà mới phát hiện đã mang thai. Thế là, cô nữ sinh nghèo nổi tiếng xinh đẹp trong trường đã bỏ học giữa chừng, về quê sống nương tựa vào mẹ già.
Cả đời tần tảo nuôi con khôn lớn và chưa được một ngày ngơi nghỉ tay chân, mẹ cô hoàn toàn kiệt sức. Đám tang đẫm đầy nước mắt chỉ vừa mới hoàn tất cách đây một tuần.
- Khóc bữa nay nữa thôi nha cháu, lên ở nhà người ta mà mắt cứ đỏ hoe là họ nói mình trù ẻo nhà họ đó.
Dì Tâm Lan ân cần rút xấp khăn giấy thơm phức trong chiếc túi xách to đùng ra, dúi vào tay Thi San, liếng thoắng căn dặn. Cô khe khẽ gật đầu đón lấy, lau nhanh khuôn mặt ướt đẫm.
Dì Tâm Lan là một người chuyên về các miền quê hẻo lánh săn lùng các cô gái hiền lành, chân chất lên thành phố và giới thiệu làm giúp việc cho các gia đình giàu có để nhận tiền.
Cách đây một tuần, thông qua người quen, biết được hoàn cảnh của Thi San, bà liền te te bắt xe chạy xuống và trao đổi với cô về công ăn việc làm trên ấy. Và cô mau mắn gật đầu đồng ý bởi gia tài duy nhất là căn nhà cũng bán nốt để trả dứt món nợ khổng lồ đã vay bợ để chữa bệnh cho bà và mẹ trong ngần ấy năm.
Giờ đây, cô biến thành một kẻ tứ cố vô thân, ở đâu cũng thế thôi. Cuộc sống chốn đô thành tuy lạ lẫm và xô bồ nhưng ít ra trên đó, cô có nơi trú mưa trú nắng, còn có thể kiếm ra tiền để lo cho bản thân mai này, theo như dì Tâm Lan nói thì chủ nhà sẽ cho cô trú ngụ, bao cơm ba bữa.
Mới tốt nghiệp cấp ba và biết rằng cánh cửa đại học mãi đóng lại với mình vĩnh viễn nên trong lòng cô đã nuôi nấng ý định kiếm một nghề gì đó để học và thành phố sẽ là nơi ươm mầm cho những dự định xa vời kia.
- Yên tâm đi, nhà này dì giới thiệu cháu vô làm chỉ có một mẹ một con thôi, không có đông người đâu. Tính ra cháu vậy mà sướиɠ á, bốn năm trước, dì giới thiệu con bé Ngọc Vy trong xóm cháu trúng cái nhà đông đen, cả mấy đời chui vô ở chung một chỗ, hầu không cũng mệt xỉu. Nhưng mà may là sau này họ mướn thêm hai người giúp việc trung niên nữa, chia nhau ra làm.
Nói tới đó, dì Tâm Lan toét miệng cười sảng khoái, dì nói Ngọc Vy tuy mấy tháng đầu chịu cực nhưng vẫn nhất quyết bu bám bởi lương lá khá cao, ăn thì chủ ăn món nào, tớ cũng được ăn món ấy. Họ đối xử lại nhẹ nhàng, sai trái gì cũng chỉ bảo từ từ chứ chẳng quát tháo.
- Ở trên đó mấy nhà đại gia toàn dân học thức, biết điều lắm, không giống ở quê đâu, cháu cứ chăm chỉ hiền lành thì ai cũng mến.
Thi San khe khẽ gật đầu đồng tình với những gì mà dì Tâm Lan nói. Bản thân cô đã từng chứng kiến cô bạn thân Ngọc Vy đi ở đợ cho nhà giàu đầu làng từ khi còn nhỏ nên cô biết chứ. Họ coi đồng tiền trả công ấy to như cái bánh xe bò có thể thản nhiên mà lăn qua đè bẹp hết lòng tự trọng cùng nhân phẩm của một con người.
Hoàn cảnh của Ngọc Vy so ra còn tội nghiệp hơn cả cô. Ba mẹ Ngọc Vy mất vì tai nạn giao thông trong một chuyến đi buôn hàng khi cô nàng chỉ mới ba tuổi. Tuổi thơ Ngọc Vy cơ cực với những đòn roi khi sống cùng chú thím, học chỉ xong cấp hai thì đi làm giúp việc cho nhà giàu nhất trong làng, thức khuya dậy sớm lại còn chịu nghe chửi bới, chì chiết đủ điều.
Làng mạc đã hoàn toàn khuất sau lũy tre lao xao, xe bon bon tiến ra đường quốc lộ lớn và thẳng về thành phố. Từ nhỏ tới lớn, đây là lần đầu tiên Thi San đi xa đến thế và cũng là lần đầu tiên, cô đến vùng đất đã từng in dấu cuộc tình đau lòng của mẹ mình.
Người cha ấy chẳng hiểu vì lý do gì đã không hề hồi âm lại dẫu chỉ một lần dù thư từ mẹ cô chắt chiu từng đồng tiền lẻ để gởi qua từ lúc mang thai đến khi nuôi nấng con gái lớn khôn nhiều vô kể. Ấy mà, bà bảo cô đừng giận ông vì có thể do ông ghi nhầm địa chỉ hoặc giả là gia đình chuyển nhà đổi chỗ nên không biết.
Đúng chín giờ sáng, chiếc xe khách đã tới bến và từ từ cua quẹo vào bãi đỗ. Khung cảnh nhộn nhịp tấp nập đập vào mắt khiến Thi San hơi chút choáng váng.
Tiếng người cười nói, gọi nhau í ới, còn có cả tiếng chửi the thé của hai bà bán hàng một ốm một mập chỉ vì ông khách dưới quê lên, lơ tơ mơ tới cửa quán nọ chưa kịp gọi gì đã bị quán bên mời mọc ngọt ngào nên lết qua, ấy vậy là giờ ông vừa uống nước vừa nghe chửi, hại luôn những người xung quanh dù không muốn cũng phải cùng nghe theo ông.