"Cành lá của ba đảng phái lớn trong Quốc tử giám đã rụng hết."
_
Từ mùng ba thi viết đến mùng sáu công bố danh sách, chỉ trong ba ngày, cục diện Quốc tử giám đã xảy ra biến đổi rõ ràng
Mạch nước ngầm hiện lên bề mặt, trật tự vốn có hoàn toàn bị đảo loạn.
Học phái Thái Dương, học phái Vu Châu và học phái Lăng Bình không còn kết hợp chặt chẽ với các đảng phái trong triều nữa, giống như lá trên cây bị gió thổi thoát khỏi cành khô.
Liên Hoa toạ trấn Vân Thanh viện: "Chúng ta chỉ xử lý những chuyện vi phạm quy định liên quan đến kì khảo hạch, nếu như xảy ra trường hợp bọn họ chung tay làm loạn, xác định thứ tự trong nội bộ trước, thì có chứng cứ xác thực, cũng phải xoá bỏ tư cách thi và liệt vào nhóm giữ lại điều tra, đẩy người hạng sau lên."
Hoàng Khải Hạc nói: "Thế chẳng phải là hời cho bọn họ rồi sao?"
Liên Hoa cười bảo: "Đây là để đến lúc điện hạ tiến thành vấn đáp xong không bị người khác phê phán, xong việc chúng ta đưa người có tội đến Đại lý tự thẩm tra sau, đừng tên nào hòng thoát."
Mùng bảy, trời vừa sáng.
Cửa lớn bằng gỗ của Lộc viện được kéo ra, hai cánh cửa dày chậm rãi khai mở, phát ra âm thanh nặng nề.
Xà nhà màu sắc rực rỡ, đấu củng, trụ viên mộc tiến vào tầm mắt.
Vị trí ngồi hai bên gian ngoài trải sáu mươi tấm đệm bông, phía trong by mười sáu cái bàn.
Chính đường treo cao bảng hiệu bốn chữ —— Đế thần bất tế. (Tạm dịch: Không thể che giấu đế vương và thần linh)
Các học quan mặc áo xanh thống nhất cùng bước vào.
Liên Hoa đứng ở phía ngoài.
"Hiền đệ!"
Bỗng nhiên, phía bên phải truyền tới một giọng nói vừa quen thuộc vừa xa lạ.
Liên Hoa vươn người ra, phát hiện cái người đang vẫy tay với y trong đám sinh đồ Quảng văn quán lại chính là Từ Hữu Văn đã sáu năm không gặp.
Từ Hữu Văn vừa nhìn thấy Liên Hoa liền nhấc đệm lên đi đến bên cạnh y.
"Hai ta có duyên thật đấy." Từ Hữu Văn cười nói, "Ta vừa thi đỗ vào Quảng Văn quán, ai biết ngươi cũng ở đây."
Lời này nói được một nửa, có một tiểu lại chạy tới hỏi chuyện.
Liên Hoa đáp xong, mới quay đầu lại hàn huyên với Từ Hữu Văn.
Từ Hữu Văn hói: "Hiền đệ, vừa rồi gã gọi ngươi là gì thế?"
Liên Hoa cười cười: "Bắt đầu rồi, Từ huynh, chúng ta để sau hẵng nói."
Chuông vàng gõ vang.
Thi vấn đáp được tiến hành theo thứ tự học khoa, lấy mười người làm một nhóm trả lời đề mà quan chủ khảo đưa ra.
Lý Khế và Phan Húc xuất hiện.
Mọi người hành lễ.
Nhóm mười người đầu tiên lần lượt vào bàn.
—— "Nghiêm Công trị Thục Trung, lấy độc đoán mà chế phục, Trần Tử phạt Tấn Bắc, lấy độc đoán mà vong, chuyện giống nhau nhưng kết cục lại khác, là vì sao?"
Vị học chính đầu tiên nghĩ một lúc, đáp: "Nghiêm Đường là hậu nhân của danh môn, Trần Nam chỉ là người bán buôn phố phường, cho nên người trước vốn có kiến thức cao hơn người sau, dù là làm cùng một chuyện, cũng sẽ có hiệu quả khác nhau."
Mọi người nghi luận sôi nổi, có gật đầu có lắc đầu.
Người thứ hai mồ hôi đầy đủ, tay run như cái sàng, ậm ừ đáp: "Điện hạ thứ tội, thần, thần chưa từng nghe chuyện Trần Tử chinh phạt Tấn Bắc."
Mọi người cười vang.
Phan Húc hắng giọng: "Yên lặng."
Vị học chính thứ ba bấy giờ mới đứng ra, mắt sáng như đuốc, giọng lớn vang dội mà đáp: "Thời thế khác nhau, gọi chi là cùng việc? Xây Thục đạo tuy khó, nhưng lòng dân hướng về, Nghiêm công mở núi lót đường, chuyện về sau như nước chảy thành sông. Ngược lại Trần Tử, chiến tranh khổ, bách tính khổ, binh lính không có lòng chiến, thế như nỏ mạnh hết đà, dưới tình huống như thế mà còn chuyên quyền độc đoán thì ắt phải thua. Thế cho nên, gọi là cùng việc nhưng vì thời thế bất đồng, kết cục cũng khác biệt."
Mọi người nghe vậy, không ai không khen ngợi.
Lý Khế nhìn thoáng qua tên họ, nói: "Trương Khẩn liệt vào hạng thượng đẳng."
Người này đúng là học chính của Quảng văn quán, Trương Khẩn.
"Phu tử quả nhiên lợi hại." Trong mắt Từ Hữu Văn sáng ngời, nhẹ giọng nói với Liên Hoa, "Thái tử uy nghiêm thế kia mà phu tử vẫn còn thể đối đáp trôi chảy, thật khiến người ta kính nể."
Liên Hoa nói: "Cái người thứ hai nói không biết chuyện Trần Tử phạt Tấn Bắc, ngươi có quen không?"
Từ Hữu Văn nói: "Đó là Cố phu tử, bình thường giảng cũng hay lắm, chẳng biết vì sao hôm nay lại phát huy như thế, có lẽ là căng thẳng quá rồi."
Liên Hoa nói: "Không phải ông ta căng thẳng mà là không dám gây chuyện."
Từ Hữu Văn nói: "Cái gì?"
Liên Hoa thở dài một hơi, mỉm cười an ủi: "Nhưng mà Từ huynh cứ tin ta đi, tất cả sẽ nhanh chóng kết thúc thôi."
Chuông vàng lại vang, nhóm mười người thứ tám vào bàn.
Tiêu Lập Cương, Đông Thuỵ Quân chỉnh lại y quan, bước lên phía trước.
Hương đỏ tĩnh lặng cháy.
Khói trắng lượn lờ phía trước mấy vị bác sĩ Quốc tử mặt mày xám xịt.
Lúc này vô thanh thắng hữu thanh. Tất cả ánh mắt của quan lại trong Quốc tử giám đều hội tụ tại lớp gạch xanh sẫm dưới chân bọn họ. Cho dù là sinh đồ chưa nhập sĩ cũng cảm nhận được một bầu không khí mờ mịt nặng nề.
Lý Khế nhìn thẳng phía trước, sắc mặt lạnh tanh, ý bảo Phan Húc ra đề.
—— "Trúc đàm có ghi "Ẩm thuỷ tư nguyên", xuất phát từ đâu, xưa mang ý gì, nay lại có tác dụng gì? (Uống nước nhớ nguồn á quý zị)
Tiêu Lập Cương mặc một bộ áo trắng, chòm râu được chải thẳng, thần sắc tỉnh táo: "Ẩm thuỷ tư nguyên xuất phát từ Chính Điều Khúc của tiền triều, xưa có chuyện Tam hiền nằm trong tuyết báo ơn, nay thành lễ quang giám tạ sư, có thể gọi là một mạch kế thừa."
Đúng lúc này, một người bên trái bước ra khỏi hàng.
Đông Thuỵ Quân chỉnh ống tay áo, nói: "Ý của câu Ẩm thuỷ tư nguyên trong Chính điều khúc hẳn là phải lấy chữ 'nguyên' làm trọng, chỉ có nước đầu nguồn đổ tới, suối trong mới có thể gội rửa vạn vật, nhưng mà trong Trúc đàm, Tiêu đại nhân lại nói..."
Tiêu Lập Cương nói: "Đây là kì thi, Đông đại nhân muốn biện luận với ta sao?"
Lý Khế lập tức lên tiếng: "Không vượt khỏi lẽ thường, có gì mà không được bàn luận?"
Tiêu Lập Cương ngẩng đầu, nhìn thoáng qua tấm biển.
Đông Thuỵ Quân vung thẻ kim ngư, nói tiếp: "Trúc Đàm làm tư học của Thái Dương, bình thường đóng cửa dạy dỗ không truyền ra ngoài, đến lúc bộ Lễ định ra giới hạn thi mới công bố... Thế nên gần đây Đông mỗ mới biết, hoá ra cái 'ẩm thuỷ tư nguyên' của Tiêu đại nhân lại là ép khảo sinh nộp lễ bái sư, sung vào tiền quang giám."
Lời vừa nói ra, bầu không khí trong trường thi lập tức biến đổi.
Vì căng thẳng mà Tiêu Lập Cương ngược lại bật cười: "Chẳng lẽ Đông đại nhân không cậy vào sở trường sách luận của Vu Châu, dẫn dắt sinh đồ về dưới trướng, tham gia vào chuyện văn tru bút phạt trên triều đình? Đông đại nhân chú trọng vào một chữ nguyên, ý là nguồn nước cũng phân trong đυ.c, chỉ có người của học phái Vu Châu mới là nước trong, các dòng khác đều là đυ.c, có phải thế không?"
Đông Thuỵ Quân lấy một quyển trục trong tay áo ra, giơ cao lên: "Điện hạ, thần có chứng cứ Tiêu Lập Cương nhận hối lộ."
Tiếng bàn luận trong sân càng ngày càng cao thêm.
Tài văn nổi bật như ánh cầu vồng lướt qua, châu nứt ngọc tan.
Mà chứng cứ được đưa ra ngay kia lại giống như con chuột vùi trong bùn đất, khó coi vô cùng.
Nhưng văn chức của Văn Hưng các như Phan Húc, Hàn Song Hoành, Hoàng Khải Hạc nghe mà thấy phế phủ chấn động.
Hai người này, rõ ràng là học thức uyên thâm có tài hùng biện, vì sao phải trở thành tay sai của quyền lực, vấy bẩn học đàn.
Tiêu Lập Cương thở gấp một hồi, cuối cùng cũng không dây dưa với Đông Thuỵ Quân nữa, đi tới phía trước.
"Điện hạ, nếu như ẩm thuỷ tư nguyên vốn là sai trái, thì thần thà chấp nhận gánh lấy tội danh này, cũng không muốn liên luỵ tới Tùng Trúc thư cục, không làm Bùi tướng hổ thẹn, không để Hoàng gia thiên thành chịu tổn hại."
Đây là nước cờ cuối cùng của Tiêu Lập Cương.
Gã khai tên những người phía sau ra.
Gã biết Tùng Trúc thư cục đến nay vẫn là một chủ đề nhạy cảm đối với Thánh nhân, nếu Hoàng Thái tử mạnh tay muốn trị tội thì ắt sẽ phải dao động gốc rễ triều đình, Thánh nhân sẽ không đồng ý.
Nhưng bác sĩ, học chính, học lục, sinh đồ đến xem thi ở đây, tất cả đều rơi vào im lặng.
Mỗi đôi mắt đều chứa đầy cảm xúc.
Lục Ngu cúi đầu, cầm ghế vào trong ngồi, như con rùa đen chui vào vỏ, chỉ hy vọng không ai để ý đến mình.
Trong tĩnh lặng, có thể nghe tiếng hơi thở khẽ run, tiếng than bất đắc dĩ, tiếng nức nở bi sầu, tiếng cười mỉa lạnh nhạt thậm chí là cắn răng kin kít...
Đúng lúc ấy, một giọng nói phá vỡ im lặng.
"Tiêu Lập Cương, ngươi đã phải phạm tội không thể tha thứ, khiến tế chấp đương triều phải hổ thẹn, khiến thiên uy hoàng gia bị hao tổn rồi, không chỉ hôm nay, mà suốt mười năm vừa qua." Lý Khế nói, "Tự ngươi mở Trúc đàm ra xem, cái 'ẩm thuỷ tư nguyên' mà ngươi tuyên dương trước mặt sinh đồ Thái học là ý của Bùi tướng sao? Là ý của Thánh thượng sao? Không, đó đều là để ngươi có thể kiếm lời ở giữa, là ý mà người gò ép bẻ cong mới thành."
Một quyển Trúc đàm tập lục được chủ giải trình lên phía trước, trên đó là những lời chủ giải do đương triều Tể tướng Bùi Kiếm viết.
"Cái gì?" Tiêu Lập Cương nhăn mày, "Chuyện này không thể nào."
Phan Húc nhìn kẻ đồng môn ngày xưa, cầm quyển sách lên, lớn tiếng mà đọc.
—— "Uống nước nhớ nguồn, tức lá đã xa lìa phải nhớ về cây, uống nước trên dòng phải nhớ về thượng nguồn, nhân quả này không thể làm trái, đầu đuôi không thể đảo loạn."
Một đoạn chú giải rõ ràng sáng tỏ chia cắt lập trường của Tiêu Lập Nguyên và cấp trên, giống như một cái rìu lớn chém đứt mối liên hệ giữa chính đảng trong triều và học phái trong thiên hạ.
Vọng tưởng dùng lực lượng chính đảng để cứu vớt con đường làm quan của Tiêu Lập Cương tan tành, cuối cùng đành nhận tội xin tha.
"Điện hạ, thần hồ đồ." Tiêu Lập Cương quỳ xuống, nước mắt trào ra, "Thần hồ đồ."
Lý Khế đưa tay chống lên bàn, mặt hướng về phía tất cả những người tham gia thi và đến xem thi, tuyên án: "Tiêu Lập Cương, nghiệp học bình thường, đức không xứng với vị, liệt vào hàng chót kì khảo hạch Quốc tử giám, vĩnh viễn không tiến vị."
Lộc viện không còn người, nhưng dư âm vẫn văng vẳng bên tai.
Mấy ngày ngắn ngủi sau khi khảo hạch kết thúc, tin tức từ Lộc viện đã truyền khắp triều đình.
Văn Hưng các dựa vào thành tích tổng hợp từ kì thi viết và thi vấn đáp tiến hành sắp xếp thứ tự cho tất cả những nhân viên dạy học trong Quốc tử giám, một lần nữa phân chia học quan thành ba cấp thượng, trung, hạ đẳng, phân biệt ra bác sĩ, học chính, học lục, huỷ bỏ truyền thống lấy sư môn truyền tư học trong Quốc tử giám, văn bản rõ ràng nói sinh đồ không được làm lễ bái sư, cũng phân tách người dạy học và nghiên cứu học vấn ra, người dạy học phải đối xử bình đẳng với sinh đồ, người nghiên cứu phải nghiên cẩn khảo chứng công văn, sinh đồ cũng có thể giám sát học quan.
Nguyên Quốc tử bác sĩ Tiêu Lập Cương, Đồng Thuỵ Quân và đám Kha Nhuế thu tiền trái phép, nhận hối lộ, gian lận trong kì thi Đình, sau khi chủ quan Tạ Kỳ Sinh của Ti Thanh Dao kiểm chứng, đưa vào Đại lý tự thẩm tra.
Lúc chế độ được xác định, Tế tửu Lục Ngu đã không còn thực quyền, quan lại làm việc thông suốt không còn trở ngại, cành lá của ba đảng phái lớn trong Quốc tử giám đã rụng hết, các học phái dần dần khôi phục quyền tự do bàn luận. (Chỗ này raw là 祭酒陆虞已被架空, tui không tra được nên để tạm như zị)
Đêm mùng chín, ve kêu từng tiếng.
Mặt đất toả lên sóng nhiệt bừng bừng.
Liên Hoa ngồi xồm trước vườn hoa bên ngoài Vân Thanh viện, vươn tay ra sờ lên cái mầm nhỏ mọc dưới gốc cây trăn. Y không nghĩ ra tên, đoán chắc cũng chỉ là một loại cỏ dại nào đó.
Nhưng chính một ngọn cỏ dại yếu mềm này lại lay động cả cây cao che trời.
Châu Tử Hiếu mang một bình Trạng Nguyên Hồng đến, đặt vào tay Liên Hoa.
"Tử Hiếu huynh?" Liên Hoa cười mà cong khoé mắt.
Châu Tử Hiếu nói: "Tuy ngươi không nói, nhưng hình như ta biết ngươi muốn làm gì rồi."
Liên Hoa nói: "Đường dài mà gian nan."
Châu Tử Hiếu ngẩng đầu, nhìn trăng cong như cung trên trời cao: "Mấy vụ án này sẽ được đưa sang cho Đại lý tự, ta muốn tự chuyển đi, mười năm rồi, chắc ngươi cũng hiểu được ý ta."