Chương 22: Kiểm Tra
Khoảng giờ Thìn, Vương Uẩn và Tuân Trinh đến Vương gia.
Mà giờ Tỵ, Vương Uẩn lại nghiêm mặt, nhìn Vương Quan Giác và Tuân Trinh.
Ngoài phòng, trời Xuân ấm áp, hoa đào nở rộ, gió Xuân xào xạc.
Trong phòng, người nhị phòng hào hứng ngồi đó.
Cô đã sớm đoán được rằng sẽ như thế rồi. Hôm nay cô và Tuân Trinh gặp lão thái thái, Vương Cao Hoán và mọi người, sau một phen khách sáo, lão thái thái về phòng nghỉ ngơi, Vương Cao Dung thỉnh cầu Tuân Trinh kiểm tra học nghiệp của Vương Quan Giác.
Vương Uẩn cầm ống tranh được bọc trong túi vải, cô còn chưa kịp mở ra giao cho Vương Cao Hoán, chưa kịp nói chuyện tình cảm với cha mẹ và em trai đã phải xem Tuân Trinh kiểm tra Vương Quan Giác, cô thực sự cạn lời.
Người khác về nhà đều là kéo tay tân nương, thân mật hỏi ở đã quen chưa, phu quân thế nào, sao đến lượt cô thì lại là lôi kéo Tuân Trinh chỉ điểm học nghiệp cho Vương Quan Giác chứ?
Ngẫm lại cũng đúng, sao lão thái thái và nhị phòng lại từ bỏ cơ hội này được chứ?
Nếu Vương Quan Giác trả lời tốt, chưa biết chừng Tuân Trinh lại nhận cậu ta làm học trò. Được Tuân Trinh nhận làm học trò không chỉ có ích cho con đường làm quan, còn có thể kết giao với thế gia, mở rộng quan hệ. Nếu cậu ta đáp không tốt, được Tuân Trinh chỉ điểm, cũng rất có ích đối với học nghiệp.
Mặc dù đã đoán trước được, trong lòng Vương Uẩn vẫn khó chịu.
Nhưng Vương Cao Dung lại chủ động đề xuất, ông ta là bá phụ của cô, nàng cô thể nào làm mất mặt bề trên trước mặt mọi người được.
Cho nên cô chỉ có thể nhăn mặt, nhìn Vương Cao Dung chắp tay cười nói: "Tiểu tử ngu dốt, tự nhiên không tài giỏi bằng môn hạ của tiên sinh, nhưng ngày thường nó thích đọc sách, có chút hiểu biết tâm đắc, mong tiên sinh kiểm tra một phen, đừng để nó quá mức tự kiêu."
Tuân Trinh cũng không từ chối, gật gật đầu: "Vương chủ bộ quá khiêm tốn rồi."
Vương Cao Dung vuốt một dúm râu xinh đẹp trên cằm, cười nói với Vương Quan Giác: "Còn không mau cảm tạ tiên sinh đi?"
Hình như hôm nay Vương Quan Giác cố ý chỉnh trang. Cậu ta mặc áo bào màu lam, đội khăn chít màu tối, cung kính buông tay, bộ dạng khiêm tốn tiếp nhận lời dạy bảo của tiên sinh. Tướng mạo cậu ta vốn đã đẹp, bây giờ nhìn lại càng lộ ra vẻ tươi trẻ tuấn dật.
Có điều, Vương Uẩn đã nhìn thấy phong thái của Tề Tĩnh Thiện, bây giờ nhìn Vương Quan Giác, không chỉ không cảm thấy kinh diễm, ngược lại cảm thấy cậu ta không ăn mặc như quý công tử bình thường, lại cố ý ăn mặc như Nho sinh, thật sự là có chút học đòi văn vẻ.
Vương Quan Giác tự nhiên hào phóng hành lễ, cười nói: "Học trò Vương Quan Giác, ngưỡng mộ tiên sinh đã lâu, hôm nay được tiên sinh chỉ điểm, thật sự là may mắn của học trò."
Vương Uẩn bĩu môi. Cậu ta không thân mật gọi là tỷ phu, dù Vương Cao Dung nhắc nhở, nhưng Vương Uẩn không tin cậu ta không có suy tính. Ngày thường cậu ta cứ luôn gọi anh rể ruột của mình, Kỷ Cảnh Thịnh, là tỷ phu, gọi đến là thân thiết.
Bây giờ Vương Quan Giác chỉ tự xưng học trò, không “bắt quàng làm họ” với Tuân Trinh, ngược lại cố ý kéo dài khoảng cách, rất dễ chiếm được hảo cảm của người khác, khiến người ta cảm thấy người này chân thành.
Cậu ta cũng khôn khéo như Vương Lâm và Trịnh thị, không hổ là bảo bối được lão thái thái yêu thích.
Có lẽ biểu cảm của Vương Uẩn quá rõ ràng, Trương thị nhìn thấy hết tất cả sự khó chịu của cô. Bà ấy đặt lên mu bàn tay cô, vỗ vỗ, cười nói: "Uẩn nhi, đừng giận, hôm nay là ngày con về lại mặt, không nói chuyện với mẹ à?"
Vương Uẩn dời ánh mắt khỏi Vương Quan Giác, nhìn khuôn mặt hiền lành của Trương thị.
Nghĩ đến tối hôm qua nói chuyện với Tuân Trinh, cô mới phát hiện lúc trước mình thật sự có chút khốn kiếp. Chỉ là vì muốn tiếp nhận hiện thực, cô lại xem như không thấy sự cưng chiều của Vương Cao Hoán và Trương thị.
Bất kể như thế nào, từ giờ cô cũng sẽ cố gắng coi Trương thị là mẹ mình. Cô đã là Vương Uẩn rồi thì phải chịu trách nhiệm.
Vì vậy, cô nhẹ nhàng tựa đầu vào cánh tay Trương thị, khẽ phàn nàn: "Bọn họ quen chiếm hời của chúng ta."
Trương thị cười nói: "Nhị bá của con cùng Quan Giác đệ đệ ngươi đều là người Vương gia, sao lại nói là chiếm hời chứ?"
Vương Uẩn nói: "Dù sao cũng chia ra nhị phòng, tam phòng." Cô khẽ thở dài: "Nếu Linh Nhi lớn hơn chút nữa thì tốt rồi."
Em trai cô cũng rất thông minh, lớn hơn chút nữa, chưa chắc sẽ không được Tuân Trinh yêu thích, nhận làm học trò.
Trương thị cười khẽ: "Con có thể cam đoan, nó lớn hơn chút nữa, Tuân đại nhân sẽ nhận nó làm học trò sao?"
Vương Uẩn cười nói: "Sao lại không thể chứ? Linh Nhi thông minh thế mà."
Cô rất có lòng tin với Vương Hạc Hiên, nhưng mà em trai cô còn quá nhỏ, thảo luận việc này cũng quá sớm.
Vương Uẩn và Trương thị đều ăn ý bỏ qua, không nhắc lại nữa.
Nghĩ đến việc không kịp đưa tranh cho Vương Cao Hoán, Vương Uẩn lại cười nói: "Không nói những thứ này nữa. Lần này trở về, phu quân chuẩn bị một món quà cho phụ thân."
Vương Uẩn sốt ruột không chờ nổi muốn giao bức tranh cho Vương Cao Hoán. Ông ấy yêu thích Đan Thanh, cũng yêu thích Lâm Duy Mậu, thường xuyên than tiếc mình không thể sưu tầm tranh của Thiếu Ngải Cư Sĩ. Nếu như nhìn thấy thứ được bọc trong túi vải, không biết ông ấy sẽ vui thế nào.
Trương thị hơi giật mình, đôi mắt đẹp mở to: "Tuân đại nhân chuẩn bị quà gì cho phụ thân con vậy?"
Vương Uẩn cười tủm tỉm nói khẽ: "Lát nữa mẫu thân sẽ biết."
Vương Uẩn và Trương thị nói thầm với nhau, Vương Cao Hoán ở gần hai người nhất nghe thấy rõ ràng. Ông ấy không quay đầu lại, bề ngoài vẫn chú ý đến Tuân Trinh và Vương Quan Giác, trên thực tế lại dựng thẳng lỗ tai cẩn thận lắng nghe, đặc biệt là khi nghe đến mình, càng liên tục liếc qua.
Vương Uẩn và Trương thị bị hành vi mất tự nhiên của Vương Cao Hoán chọc cho không nhịn được bật cười.
Màn khách sáo giữa Vương Quan Giác và Tuân Trinh đã kết thúc, đến lúc Tuân Trinh kiểm tra cậu ta rồi.
Trên mặt Vương Quan Giác không hiện ra bất kỳ vẻ sợ hãi nào, khóe miệng vẫn nở nụ cười nhẹ, trông rất bình tĩnh.
Vương Uẩn biết Vương Quan Giác không phải kẻ tầm thường, là người có học thực sự, nhưng rốt cuộc chỉ là Trương thị và mọi người nói thôi, cô chưa từng thấy tài học thật sự của cậu ta bao giờ. Cô tò mò rốt cuộc cậu ta giỏi thế nào, lúc này cũng không khỏi thu lại ý cười, chuyên tâm nghe hai người hỏi đáp.
Tuân Trinh hỏi: "Vậy ta sẽ bắt đầu, ngươi đã chuẩn bị xong chưa?"
Vương Quan Giác đáp: "Học trò đã chuẩn bị xong, tiên sinh cứ việc đặt câu hỏi, nếu có chỗ nào chê cười, mong tiên sinh có thể chỉ điểm nhiều hơn."
Tuân Trinh nở nụ cười ôn hòa, chậm rãi nói: "‘Đạo bất hành, thừa phù phù lưu hải’, ý này giải thích thế nào?"
(*) Đạo bất hành, thừa phù phù lưu hải: nếu chủ trương của ta không thành công, ta sẽ ngồi bè gỗ ra nước ngoài.
Câu này nằm trong Luận Ngữ - Công Dã Trường, cả câu là: "Tử viết: ‘Đạo bất hành, thừa phù phù lưu hải, người theo ta, có lẽ chỉ có Trọng Do.’ Tử Lộ nghe thấy thì rất vui. Tử viết: "Do dũng cảm hơn ta, tìm đâu ra người như thế’."
* Tử: Khổng Tử. Trọng Do: tự Tử Lộ, là học trò đắc ý nhất của Khổng Tử.
Ý là Khổng Tử nói: "Nếu đại đạo không thể phổ biến trong thiên hạ, thì ngồi bè trúc đi ra Đông Hải phiêu lưu." Nếu không thể hành đạo ở Trung Quốc, thì mang đạo ra nước ngoài.
Câu hỏi này của Tuân Trinh không hỏi triết học Lão – Trang* tối nghĩa, là nằm trong Tứ thư Ngũ kinh* mà Vương Quan Giác học từ nhỏ, cũng không có gì quá khó, giải nghĩa lại không dễ dàng.
*Lão – Trang: chỉ Lão Tử và Trang Tử là hai nhà triết học Đạo gia của Trung Quốc vào cuối thời Xuân Thu và thời Chiến Quốc (khoảng trăm năm trước khi Tần Thủy Hoàng lên ngôi).
*Tứ thư Ngũ kinh: Tứ thư: bốn tác phẩm Đại Học, Trung Dung, Luận Ngữ, Mạnh Tử; Ngữ kinh: năm tác phẩm Kinh Thi, Kinh Thư, Kinh Lễ, Kinh Dịch, Kinh Xuân Thu.
Vương Quan Giác không vội trả lời, mà cúi đầu suy nghĩ một hồi.
Nhất thời, trong phòng yên tĩnh đến mức chỉ có thể nghe thấy tiếng chim hót líu lo, Vương Uẩn và mọi người đều đang chờ đáp án của Vương Quan Giác.
Đến khi Vương Quan Đình ngẩng đầu lên, trên mặt cậu ta đã tràn đầy vẻ tự tin. Cậu ta chắp tay, đáp: "Theo ngu kiến của học trò, kẻ sĩ trên dưới an yên thì gọi là vô đạo*, đạo của thiên hạ không ổn thì công lý không rõ, không rõ thì loạn, loạn sẽ dẫn đến tai, tai sẽ dẫn đến họa."
*Vô đạo: (theo Luận Ngữ - Quý Thị) chỉ tình hình chính trị xã hội rối loạn, u ám.
Giọng Vương Quan Giác trong sáng, đâu vào đấy, gõ vỡ một gian tĩnh mịch.
Vương Cao Dung nghe Vương Quan Giác không nhanh không chậm đáp từng câu, trên mặt cũng hiện ra một tia vui mừng, vì đó mà kiêu ngạo, liên tục gật đầu.
"Họa không phải thứ mà sức một người có thể giải được, nhưng thiên hạ đều có người làm việc đạo nghĩa. Đạo của phu tử* là thiên hạ, nhưng thiên hạ không thể vì thế mà hỗn loạn, tự mình suy xét, không thể đi vào đời, không bằng bỏ đi, chèo thuyền ra Đông Hải lánh đời." Vương Quan Giác dừng lại, chắp tay mỉm cười nói: "Như vậy, đạo có thể bảo toàn, chưa chắc sau này không thể đi vào thiên hạ lần nữa."
*Phu tử: chỗ này chỉ Khổng Tử.
*Đoạn này mình không chắc dịch đúng hay không, mọi người xem raw để check lại nha: "祸非一人之力可解也, 唯天下俱行道义. 夫子之道为天下, 然天下不从至使乱生, 身之察察, 不容于世, 不若弃之, 泛舟东海以避世患." 王观珏一顿, 又负手微笑道, "由此, 道可保全, 未尝不能再行之天下."
Nói xong câu đó, đôi mắt đào hoa của Vương Quan Quan cong thành hình trăng non. Cậu ta đắc chí mà cười, chắp tay nói: "Đều là những kiến thức vụng về không ra gì của học trò."
Trong mắt Tuân Trinh chứa ý cười, nhưng vẫn chưa đưa ra lời bình gì.
Vương Quan Giác không vội, Vương Cao Dung vui mừng, không nhịn được nói: "Tiểu tử bêu xấu."
Tuân Trinh rốt cuộc mở miệng, y chỉ là mỉm cười nói một chữ: "Tốt."
Chỉ một chữ thôi mà mặt mày Vương Quan Giác đã hớn hở cả lên, vô cùng vui mừng. Cậu ta lại thi lễ nói: "Tiên sinh quá khen rồi."
Tuân Trinh cười nhạt: "Con trai chủ bộ sau này tất có thành tựu."
Vương Uẩn trầm ngâm nhìn Tuân Trinh, trong lòng cũng không tức giận vì y tán dương Vương Quan Giác. Cô có thể cảm giác được nụ cười của Tuân Trinh chỉ xuất phát từ lễ tiết, chứ không thật lòng như lúc y ở bên đám người Lư Tử Khải.
Một màn kiểm tra ngắn ngủi kết thúc, mọi người lại nói cười trong chốc lát rồi đều rời khỏi phòng, dẫn Tuân Trinh đi dạo trong phủ.
Vương Uẩn nhân dịp này kéo ống tay áo của Tuân Trinh, nhỏ giọng oán thán nói: "Chỉ là một câu nói đùa của phu tử mà thôi, nó lại suy diễn ra nhiều như vậy, nếu bảo ta nói, ta sẽ không nói như vậy."
Cô đã nhịn đủ cái vẻ đắc ý của Vương Quan Giác rồi, bộ dạng đó khiến cô nhìn thấy mà có chút ngứa ngáy.
Có lẽ nhận thấy hai người có lời muốn nói, những người khác không quấy rầy nữa.
Tuân Trinh đi chậm lại, đi ở phía sau cùng Vương Uẩn.
Nghe Vương Uẩn lầm bầm, y mỉm cười: "Tiểu hữu có cách nhìn thế nào?"
Vương Uẩn bị lời nói của Vương Quan Giác khơi dậy lòng tranh luận, không chê bai thì không thoải mái, lập tức nói: "Ta từng nghe một vị tiên sinh, tên là Tiền Mục*."
*Tiền Mục (1895 – 1990): sử gia, triết gia, nho gia, nhà giáo Trung Quốc, người sáng lập đại học Tân Á.
"Ừm?"
"Ông ấy từng chú giải: "Sóng gió trên biển hiểm ác, há có thể dong thuyền du lịch", muốn qua sông mà không có thuyền, tại sao lại nói chèo thuyền du ngoạn Đông Hải tránh nạn lánh đời chứ? Phu tử chu du các nước, ôm đạo cứu đời, mang khí phách và quyết tâm ‘vượt mười triệu người, ta cứ đi’. Có thể thấy được, lời ấy chẳng qua là một câu nói đùa của phu tử mà thôi, nó lại chỉ cầu ý mới, không để ý trong lòng phu tử nghĩ gì."
Vương Uẩn một mình thao thao bất tuyệt, thấy Tuân Trinh vẫn không nói gì, cô có chút ngượng ngùng. Bình thường cô thích đọc sách, nhưng thường giấu giếm cách nhìn của mình, rất ít thảo luận với người khác.
"Tiên sinh."Vương Uẩn hỏi: "So với Vương Quan Giác thì ta thế nào?"
Tuân Trinh cười ha ha: "Vương Quan Giác không bằng ngươi."